I. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEĞİNİN DOĞUŞU

Hak arasında ve genellikle de mükellefler tarafından kâtip olarak anılan ve hiçbir ya-sal düzenlemesi olmadığı gibi, ruhsatı dahi bulunmayan muhasebecilik mesleğinin yasal statüye kavuşması için 1932 yılından itibaren başlayan ve çok uzun yıllar devam eden mücadeleler sonunda sayısız tasarılar meclise sunulmuş ise de; meclisteki hukukçuların çoğunluğuna dayanan bir sebepten dolayı yasalaşması mümkün olmamıştır. 1989 yılında yapılan son bir hamlede sunulan tasarı TBMM kabul edilerek, 13.06.1989 tarihli ve 20194 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile layık olduğu statüye kavuşmuştur.

3568 sayılı yasada Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Ye-minli Mali Müşavirlik olmak üzere üç ayrı meslek belirlenmiş ve daha sonra 5786 sayılı Kanun ile Serbest Muhasebecilik ibareleri hem kanunun adından ve hem de madde me-tinlerinden çıkarılarak, kanunun ismi 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu olarak değiştirilmiştir.

01.06.1989 tarihinden itibaren yürürlükte bulunan 3568 sayılı Kanun ile bir taraftan ser-best muhasebeci mali müşavirlik yasal bir statüye kavuşturulmuş bir taraftan da tasdik yet-kisiyle donatılmış yeminli mali müşavirlik mesleği hayata geçirilmiştir.

30 yıla yakın bir süredir uygulamada yerini alan yeminli mali müşavirlik mesleğine gi-rişde aranan koşulları, yapılan sınavlar, meslek yemini, ruhsat ve resmi mührün alınması gibi şartları yerine getirmek suretiyle yeminli mali müşavir ünvanı ile İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odasındaki hak ettiğimiz yeri almış bulunmaktayız.

İşte bu çalışma, yeminli mali müşavirlik hakkının kazanılması sonrasında yeminli mali müşavirlik ruhsatı ve mührünün alınmasından başlayarak, yeminli mali müşavirin mesleğini icra etmek için gerekli olan prosedürler ile mesleki faaliyetine kendiliğinde son verip ruhsat ve mührünü teslim edene kadar olan safha ile iş alımından rapor yazımına kadar geçen süre ile yetkilerinden sorumluluklarına, denetimden mali tabloların düzenlenmesine, odalar ve birlik seçimlerine, yapılacak ve yapılmayacak işlere kadar geniş bir yelpaze içinde yeminli mali müşaviri ilgilendiren konuların tamamına yer verilmiştir.

II.YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK RUHSATININ ALINMASI İÇİN YAPILAN BAŞVURU

TÜRMOB tarafından yapılan sınavı kazanarak yeminli mali müşavirlik ruhsatını almaya hak kazanan meslektaşımız ikametgahının bulunduğu ilin yeminli mali müşavirler odasına, hitaben verilecek iki nüsha dilekçe örneği (Ek.1) (ki bu dilekçenin bir nüshasına dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire verilir.) ve bu dilekçeye eklenecek belgeler aşağıda belirtilmiştir.

1. TÜRMOB tarafından kişinin kendisine gönderilen olumlu yazı.
2. Ruhsat Formu. (Ek. 2) (Ruhsat formu örneği imzalı olarak teslim edilecektir.)
3. Vukuatlı Nüfus Aile Örneği (E-Devlet veya Nüfus Müdürlüğünden) ve Nüfus Cüzdanı Fotokopisi.
4. İkametgah İlmuhaberi.
5. Noter onaylı Diploma Fotokopisi.
6. Resmi Kuruma verilmek üzere alınan son 6 aylık Adli sicil kaydı. (E-Devlet veya Adliye’den)
7. 6 Adet biometrik fotoğraf (60 x 50)
8. TÜRMOB Hesabına Ruhsat ve Kimlik Bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu. (TÜRMOB tarafından kişiye gönderilen olumlu yazıda hesap numarası ile ruhsat ve kimlik için ödenecek tutarlar belirtilmektedir.)

Belirtilen ücret, aşağıdaki TÜRMOB hesap numaralarına veya TÜRMOB’un muhasebe bölümüne nakit veya tek çekim kredi kartıyla yatırılabilir.

• T. İş Bankası Küçükevler Şubesi: 4211-678021 İBAN No: TR45 0006 4000 001 42110678021
• T. İş Bankası Küçükevler Şubesi: 4211-723472* İBAN No: TR15 0006 4000 001 42110723472
• INGBANK Ulus Şubesi: 3610587 İBAN No: TR04 0009 900 3610587 001 00001

9. Vergi Dairesine yatırılan harç bedeline ilişkin alındı belgesi (TÜRMOB tarafından kişiye gönderilen olumlu yazıda ödenecek harç miktarı belirtilmektedir.)
10. Oda kayıt ücreti ve maktu aidatın ödendiğine ilişkin belge. (Kayıt ücreti ve maktu aidat Devlet Memurlarında %50 indirimli olarak tahsil edilir.)
11. Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasından alınacak “Kaydı Silinmiştir” yazısı ve varsa SMMM Ruhsatını aslı ve SMMM kaşesi.
12. Oda Kart Ücretini ödendiğine ilişkin belge.

Yapılan bu başvuru sonrasında odaya kaydı yapılarak kendilerine oda sicil numarası ve-rilir.

TÜRMOB KİMLİĞİNİN VEYA RUHSATIN DEĞİŞTİRİLMESİ/ KAYBOLMASI HALİNDE YAPILAN BAŞVURU

A. KİMLİK BAŞVURUSU

TÜRMOB’ dan alınan kimliğin değiştirilmesi veya kaybolması nedeniyle yeniden çıka-rılması için kayıtlı bulunulan odaya hitaben verilen iki nüsha başvuru dilekçesi (Ek. 3) (Ek. 3/A) (ki bu dilekçenin bir nüshasına dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire verilir.) yanında bu dilekçeye eklenmesi istenilen belgeler aşağıda belirtilmiştir.

1. Kimlik Talep Formu. (Ek. 4)
2. TÜRMOB Hesabına yatırılan kimlik yenileme bedelinin ödendiğine ilişkin banka de-kontu.

Belirtilen ücret, yukarıda II/8 bölümünde belirtilen TÜRMOB’un banka hesaplarına veya TÜRMOB’un muhasebe bölümüne nakit veya tek çekimli kredi kartıylayatırılabilir.”

3. Nüfus cüzdanının fotokopisi.
4. 2 Adet biometrik fotoğraf (60 x 50)
5. Kayıp kimliklerde kayıp ilan yazısı (Gazete aslı), kimlik değişikliklerinde eski kimlik kartı.

Bu başvuru oda tarafından bir üst yazı ile TÜRMOB’ a gönderilir. TÜRMOB’ dan kimlik odaya ulaştığında yeminli mali müşavire teslim edilir.

B. RUHSAT BAŞVURUSU

Ruhsatın değiştirilmesi veya kaybolması nedeniyle yenisinin çıkarılması için kayıtlı bu-lunulan odaya hitaben yapılan başvuru dilekçesi (EK. 5) (Ek. 5/A) iki nüsha olarak ve di-lekçenin bir nüshasına dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire verilir ve verilen dilekçeye aşağıdaki belgelerin eklenmiş olması gerekir.

1. Ruhsat Formu. (Ek. 2) (Ruhsat formu örneği imzalı olarak teslim edilecektir.)
2. Kayıp ise, Ruhsat kayıp ilanı yazısı. (Gazete aslı)
3. 2 Adet biyometrik fotoğraf (60 x 50)
4. TÜRMOB Hesabına yatırılan Ruhsat Yenileme Bedeline ilişkin dekontun aslı.

Belirtilen ücret, yukarıda II/8 bölümünde belirtilen TÜRMOB’un banka hesaplarına veya TÜRMOB’un muhasebe bölümüne nakit veya tek çekimli kredi kartıyla yatırılabilir.*

5. Noter onaylı Nüfus Cüzdanı örneği.
6. YMM Odası’na varsa borcun tahsiline ilişkin belge.

IV. İSTİFA NEDENİYLE RUHSATI İPTAL EDİLENLERİN YENİDEN RUHSAT ALMAK İÇİN YAPTIKLARI BAŞVURU

Yeminli mali müşavirlikten istifa nedeniyle ruhsatı iptal edilenlerin yeniden ruhsat al-mak için yaptıkları başvuruda, öncelikli olarak kayıtlı bulunulan odaya hitaben yazdıkları iki nüsha dilekçe (Ek. 6) yanında aşağıdaki belgelerin dilekçeye eklenmesi gerekmektedir. Odaya verilen dilekçenin bir nüshasına dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire verilir. Diğer nüshası odadaki dosyasında saklanır.

1. TÜRMOB Hesabına Ruhsat ve Kimlik Bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu-nun aslı.

“Belirtilen ücret, yukarıda II/8 bölümünde belirtilen TÜRMOB’un banka hesaplarına veya TÜRMOB’un muhasebe bölümüne nakit veya tek çekimli kredi kartıyla yatırılabilir.”

2. Ruhsat Formu. (Ek. 2) (Ruhsat formu örneği imzalı olarak teslim edilecektir.)
3. 7 Adet biometrik fotoğraf (60 x 50)
4. Resmi Kuruma verilmek üzere yeni tarihli Adli Sicil Kaydı.
5. Noter onaylı Nüfuz Cüzdanı örneği.
6. Oda Giriş ücreti ve Maktu Aidatın ödendiğine ilişkin belge.

V. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASINA KAYIT VE DİĞER BAŞVURULAR

A. ÜYELİK

Yeminli mali müşavirlik ruhsatı alan her meslek mensubu odaya kaydolmak ve ödevleri-ni yerine getirmek zorundadır. Odaya kaydını yaptırmayanların ruhsatı geri alınır.

Üyelik aidatını ödemeyen üyelerin listesi her mali yılın sonunda oda tarafından çıkartılır.

Zamanında ödenmeyen aidatlar genel hükümlere göre tahsil edilir.

Oda üyeliğinden istifa edenler, TÜRMOB’ a iade edilmek üzere ruhsatlarını ve varsa mühürlerini odaya teslim etmek zorundadırlar.

B. YEMİN

Yeminli mali müşavirlik mesleğine kabul edilenler, görevlerine fiilen başlamadan önce, kayıtlı bulunulan yeminli mali müşavirler odasından alacakları bir belge (Ek. 7) ile Asliye Ticaret Mahkemesine başvurarak Kanunda gösterilen ve aşağıda yer verilen şekilde yemin ederler.

“Yeminli mali müşavirlik mesleğinin, bir kamu hizmeti olduğunu bilerek, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına, mesleki kurallara ve meslek ahlakına uyacağıma, mesleğimi tam bir bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yerine getireceğime, üzerime aldığım işleri dikkat ve özenle yapacağıma namusum ve şerefim üzerine yemin ederim.*”

Asliye Ticaret Mahkemesine giderken dilekçe ekinde aşağıdaki belgelerin de götürül-mesi gerekmektedir.

• İkametgah ilmühaberi
• Nüfus cüzdan fotokopisi
• Ruhsat fotokopisi.

Söz konusu evraklar adliyenin tevzi bölümüne teslim edilip, dosya oluşturulmakta ve bu dosya ile mahkemede hakimin huzurunda yukarıda belirtilen şekilde yemin edilmektedir.

C. MESLEKİ FAALİYET İÇİN BAŞVURMA

Ruhsatını almış yeminli mali müşavirler; bireysel olarak veya ortaklık veyahut şirket ku-rarak faaliyette bulunmak istedikleri takdirde “çalışanlar listesine” kayıt olmak üzere odaya başvururlar.

Ruhsat almamış olanlar ile çalışanlar listesine kaydını yaptırmamış olanlar mesleki fa-aliyette bulunamazlar. Bulunduklarının tespiti halinde disiplin cezası ile cezalandırılırlar.

Mesleki faaliyetler bireysel olarak yapılabildiği gibi birçok yeminli mali müşavirin bir araya gelerek yeminli mali müşavirlik ortaklık bürosu veya yeminli mali müşavirlik anonim/ limited/hisseli komandit şirketi şeklinde de yapabilirler.

4

Gerek bireysel olarak ve gerekse ortaklık bürosu veya şirket kurarak mesleki faaliyette bulunulmasında bağlı olduğu oda bilgisinde iş yeri açması gerekmektedir. Açılan iş yerleri bağımsız büro şeklinde olup, başka bir serbest meslek faaliyeti veya ticarethane ile iç içe olamaz.

Mesleki faaliyetler aynı zamanda ev olarak kullanılan ikametgahlarda yürütülemez. Bir yeminli mali müşavirin birden fazla bürosu olamaz. Birlikte çalışan yeminli mali müşavirler de ayrı büro edinemezler.

Ortaklık bürosu veya şirket kurarak mesleki faaliyette bulunulması durumunda;

a. Meslek mensuplarının bu büro veya şirketlerde sürdürdükleri faaliyetler ticari faaliyet sayılmaz.

b. Ortaklık bürosu veya şirket ancak aynı unvana sahip meslek mensupları arasında ku-rulabilir.

c. Kanunda belirtilen kendi faaliyet konuları dışında başka işlerle uğraşamazlar.

d. Şirket veya ortaklık bürosu, mesleğin icrasına taalluk eden işlerde ancak ortak veya ortaklar tarafından temsil edilebilir.

e. Varislere intikal eden hisselerin en geç bir yıl içinde tasfiye edilmeleri gerekir. Bu müddet içinde mirasçılar meslek mensubu sayılmaz ve mesleki faaliyette bulunamazlar.

f. Ortaklık bürosu veya şirketlerde yapılan işlerden doğacak cezai sorumluluk işi yapan meslek mensubuna aittir.

g. Ortaklık bürosu veya şirketlerin unvanında meslek unvanının açık şekilde kullanılma-sı zorunludur.

h. Ortaklık bürosu veya şirketlerin unvanlarında yabancı isim ve unvanlar kullanılmaz.

ı. Kanunen yetkili kuruluşlardan yetki almış bağımsız denetim kuruluşları, mesleki unvandan sonra gelmek kaydıyla, şirket unvanlarında «bağımsız denetim» ibaresini kullanabilirler.

i. Çalışanlar listesine kayıtlı olmayan veya farklı odanın çalışanlar listesine kayıtlı olan meslek mensupları ortaklık bürosu kuramazlar. Ortaklık büroları şube açamazlar.

Burada; şirket şeklinde mesleki faaliyette bulunulan durumda mesleki şirketlerinin ti-caret odalarına kayıt yaptırmalarının ve munzam aidat ödemelerinin zorunlu olup olmadığı hususundaki tartışmanın varlığına değinmek yerinde olacaktır.

Konuya ilişkin olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’nün, aşa-ğıda belirtilen 02.06.2010 tarih ve 3974 sayılı yazısı ile söz konusu tartışma çözüme kavuş-muş bulunmaktadır.

“- 3568 sayılı Yasa kapsamında serbest muhasebecilik, serbest muhasebeci ve mali

5

müşavirlik ve yeminli mali müşavirlik faaliyetleri yürütülen bölümler TTK’nun 11 ve 12 inci maddeleri anlamında ticari işletme sayılmayacağı gibi, yürütülen faaliyetler de aynı Kanu-nun 3 üncü maddesinde tanımlanan ticari işlerden (ticari iş, işlem veya fiil) olmadığı;

• 3568 sayılı Yasa kapsamında mesleki faaliyette bulunan ortaklıkların (şirketlerin) tica-ret siciline kayıt ve tescilinin zorunluluğu bulunduğu ancak; 3568 sayılı Yasa kapsamında mesleki faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişilerin (şirketlerin) mesleki menfaatlerini koru-mak için aynı Yasa kapsamında kendi meslek odalarına kayıt olma mecburiyeti bulunması nedeniyle, ticaret odasına veya ticaret ve sanayi odalarına kayıt zorunluluğunun bulunma-dığı;

• 3568 sayılı Yasa kapsamında mesleki faaliyette bulunan şirketler eğer, 5590 sayılı Yasa uyarınca kurulmuş odalara da kayıtlı iseler “munzam aidat” ödemeye zorlanmayacakları, ancak ticaret odasına kayıt ve aidat ödeme zorunluluğu yüklenen ticaret odası üyesi olan ve bu kaydı da sildirmeyenlerin, üyelikten doğan hakları da kullandığı dikkate alındığında, yıllık aidat ödemeleri gerektiği;

• Uygulamanın bir önceki paragraftaki açıklanma yönünde yapılması mümkün olmakla birlikte; 3568 sayılı Yasanın yürürlüğünden önce veya sonra ticaret odalarına veya ticaret ve sanayi odalarına kayıtlı olan ve anılan Yasa kapsamında faaliyette bulunan şirketlerin 5590 sayılı Yasa uyarınca ticaret odalarına kayıt mükellefiyetleri bulunmadığı dikkate alındığında; esasen bu şirketlerin odalara üye olmamaları hukuki problemi daha doğru ve nihai olarak çözeceği sonucuna ulaşılmış bulunmaktadır.”

Bu açıklamalardan sonra başvuru işlemlerine geçebiliriz.

1. Bireysel Başvuru

Bireysel başvuruda; kayıtlı bulunulan odaya hitaben iki nüsha dilekçe (Ek. 8) düzenlenir. Dilekçenin alındığına ilişkin kayıt ve tarih numarası yazılan nüsha yeminli mali müşavire verilir. Diğer nüsha odadaki dosyada saklanır.

Başvuru dilekçesine aşağıdaki belgeler eklenir.

a. TÜRMOB hesabına mühür bedeli olarak yatırıldığına ilişkin banka dekontu,

“Belirtilen ücret, yukarıda II/8 bölümünde belirtilen TÜRMOB’un banka hesaplarına veya TÜRMOB’un muhasebe bölümüne nakit veya tek çekimli kredi kartıyla yatırılabilir.”

b. Yeminli Mali Müşavirlik Ruhsat Fotokopisi. (4 Adet)

c. Vergi Levhası Fotokopisi. (Faaliyet Kodu 692004: Yeminli Mali Müşavirlik olmalı-dır.) (4 Adet)

d. İşyeri Kira Kontratının Fotokopisi. (Daire kendisinin ise tapu fotokopisi) (4 Adet)

e. Diploma Fotokopisi. (4 Adet)

f. Ruhsatın verildiği tarihten, ruhsatın verildiği tarihte kamu görevlisi ise kamu göre-vinden ayrıldığı tarihten itibaren 12 ay geçtikten sonra yapılan başvurular için Cumhuriyet Savcılığından alınacak Adli Sicil Kaydı. (Resmi Kuruma verilmek üzere yeni tarihli) (1 Asıl, 3 Fotokopi)

6

g. Yemin Tutanağı. (1 Asıl, 3 Fotokopi)

“Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesinden alınacaktır. Mahkemeye giderken; Dilekçe, İkametgah, Nüfuz cüzdanı fotokopisi, Ruhsat fotokopisi götürülmesi gerekmektedir.”

h. İmza Beyannamesi (1 Asıl, 3 Fotokopi)

i. Çalışanlar listesine kayıt bedelinin ödeme makbuzu. (Bu bedel oda tarafından tahsil edilecektir.)

j. İlişiksizlik Belgesi (İstifa edenler için: Kuruluşun yazmış olduğu istifa yazısı) (Emekli olanlar için: Emeklilik Karne Fotokopisi)

i. Bildirim Formu. (Ek. 9)

j. Mal Beyan Formu (Ek. 10). (Kapalı zarf içinde teslim edilecektir.)

“Evrakların tamamlanmasından sonra işlemlerin başlatılması için ilk önce odaya gidil-mesi gerekmektedir. Ardından TÜRMOB’ a ve Bakanlığa gidilerek mühür işlemleri tamam-lanacaktır.”

Mührün alınmasından sonra mühür numarasının Yeminli Mali Müşavirler Odasına ve TÜRMOB’ a bir dilekçe ile bildirilmesi gerekmektedir.

2. Ortaklık Bürosu veya Şirketin Bildirilmesi

Yeminli mali müşavirler ortaklık bürosu veya şirket kurdukları takdirde;

Kayıtlı bulunulan odaya hitaben yazılan iki nüsha dilekçe (Ek. 11) (Ek. 11/A) ile başvu-rulur ve bu dilekçe ekinde;

• Ortaklık bürolarında; ortaklık sözleşmesinin noter onaylı örneği,
• Şirketlerde; i. Kuruluş Ticaret Sicil Gazetesi. (Aslı)
  ii. İmza Sirküleri.
  iii. Şirket Kayıt Çizelgesi. (Ek. 12)
• Ortakların Yeminli Mali Müşavirlik Ruhsat Fotokopileri. (4’er Adet)
• Resmi Kuruma verilmek üzere ortakların Adli Sicil Kaydı. (1 Asıl, 3 Fotokopi)
• Ortakların Yemin Tutanağı. (1 Asıl, 3 Fotokopi)
• Ortakların Diploma Fotokopileri. (4’er Adet)
• Vergi Levhası Fotokopisi (Faaliyet Kodu 692004:Yeminli Mali Müşavirlik olmalıdır.) (4 Adet)
• Çalışanlar listesine kayıt bedelinin ödeme makbuzu. (Bu bedel oda tarafından tahsil edilecektir.)

7

• İşyeri Kira Kontratının Fotokopisi.(Mülkiyet şirkete ait ise Tapu Fotokopisi) (4 Adet)
• Ortaklara ait Mal Beyan Formu. (Ek.10) (Kapalı zarf içinde teslim edilecektir.) odaya verilir.

Dilekçenin bir nüshası dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire verilir. Diğer nüsha odadaki dosyasında saklanır.

Şirket ortaklarının, ortaklık paylarının ve adreslerinin değişmesi ve benzeri durumlarda; Limited Şirketler için yayımlanan Ticaret Sicil Gazetesi, Anonim Şirketler için Yönetim Ku-rulu Kararı veya Ticaret Sicil Gazetesi ve güncellenen Yeminli Mali Müşavirlik Şirket Kayıt Çizelgesi (Ek. 12) şirketin merkezi ve şubelerinin bağlı bulunduğu odaya ortaklar tarafından bir ay içinde bir dilekçe ekinde verilmesi gerekir.

İşyerini veya ikamet adresini değiştiren yeminli mali müşavirler ile bunların kurdukları ortaklık büroları veya şirketler, on beş gün içinde yeni adreslerini bağlı oldukları odaya bildirmek zorundadırlar.

D. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ŞİRKETİNİN ŞUBE AÇMA BAŞVURUSU

Öncelikli olarak belirtilmesi gerekir ki, yeminli mali müşavirlik şirketlerinin başka bir ilde şube açabilmeleri için, o ildeki Yeminli Mali Müşavirler Odasının çalışanlar listesinde kayıtlı, şirketi temsil ve ilzama yetkili bir ortağın görevlendirilmiş olması halinde mümkün-dür.

Bu ana koşulun bulunması durumunda yeminli mali müşavirlik şirketinin şube açma başvurusu için kayıtlı bulunulan odaya hitaben verilecek iki nüsha dilekçe (Ek. 13) yanında aşağıdaki belgelerinde eklenmesi gerekmektedir.

1. Şube açıldığına ilişkin Ticaret Sicil Gazetesi
2. İmza Sirküleri
3. Şubenin Kira Kontratı
4. Şirket Kayıt Çizelgesi (Ek. 12)
5. Şirket Kayıt Ücretinin ödendiğine ilişkin belge.

Dilekçenin bir nüshası dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire verilir. Diğer nüsha odadaki dosyasında saklanır.

E. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ŞİRKET ORTAKLIĞI İÇİN YAPILAN BAŞVURU

Yeminli mali müşavirlik şirket ortaklığı için yapılan başvurularda, kayıtlı bulunulan oda-ya hitaben yazılan iki nüsha dilekçe (Ek. 14) ile dilekçenin eki olarak aşağıda belirtilen belgelerin odaya verilmesi gerekmektedir.

1. Odaya hitaben ortak olunduğuna dair bir üst yazı
2. Ticaret Sicil Gazetesi/Karar defteri örneği

8

3. Vergi Levhası fotokopisi
4. Güncellenmiş Şirket Kayıt Çizelgesi (Ek. 12)
5. Şirket ana sözleşmesi örneği
6. Hisse Payı devir sözleşmesi örneği.

Dilekçenin bir nüshası dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire verilir. Diğer nüsha odadaki dosyasında saklanır.

F. YEMİNLİ MÜHRÜNÜN ÇALINMASI, KAYBOLMASI VE KIRILMASI DURUMLARINDA YAPILAN BAŞVURU

İlk müracaat sonrasında alınan yeminli mali müşavirlik mührünün çalınması, kaybedilmesi, yıpranması veya kırılması durumunda yeni mühür talebi için kayıtlı bulunu-lan odaya hitaben yazılan iki nüsha dilekçe (Ek. 15) (Ek. 15/A) ile bu dilekçeye eklenmesi gereken belgeler aşağıda belirtilmiştir.

TÜRMOB hesabına mühür yenileme bedelinin yatırıldığına ilişkin banka dekontu,

“Belirtilen ücret, yukarıda II/8 bölümünde belirtilen TÜRMOB*’un banka hesaplarına veya TÜRMOB’un muhasebe bölümüne nakit veya tek çekimli kredi kartıyla yatırılabilir.”*

1. Resmi Kuruma verilmek üzere yeni tarihli Adli Sicil Kaydı.
2. Mühür çalıntı ise, Karakol Tutanağı Aslı, Kayıp ise, Gazete ilanı yazısı. (Gazete Aslı)

“Evraklar tamamlandıktan sonra işlemlerin başlatılması için önce odaya gidilmesi gerekmektedir. Ardından TÜRMOB’ a ve Bakanlığa gidilerek mühür işlemleri tamamlana-caktır.”

Odaya verilen dilekçenin bir nüshası dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire geri verilir. Diğer nüsha odadaki dosyasında saklanır.

Yeni mührün alınmasından sonra mühür numarasının Yeminli Mali Müşavirler Odasına ve TÜRMOB’ a bir dilekçe ile bildirilmesi gerekmektedir.

G. BÜRO EDİNME ZORUNLULUĞU

Yeminli mali müşavirler faaliyete başlamadan önce odanın bilgisi dahilinde bir işye-ri açması gerekmektedir. Bu işyeri bağımsız büro şeklinde olmak zorundadır. Başka bir serbest meslek faaliyeti veya ticarethane ile iç içe olmayacağı gibi, ikametgahında da mesleki faaliyet icra edilmez.

Bir meslek mensubunun birden fazla bürosu olamayacağı gibi birlikte çalışan meslek mensupları da ayrı büro edinmeleri mümkün değildir.

Ortaklık bürosu veya şirket kurularak mesleki faaliyetin icrasında da işyeri açılması zo-runludur.

Meslek mensuplarının şirket kurmaları halinde, şirket, kayıtlı olduğu odanın il sınırları içinde şube ve irtibat bürosu açamaz. Bir şirketin başka bir ilde şube açabilmesi için, o ildeki

9

yeminli mali müşavirler odasının çalışanlar listesine kayıtlı, şirketi temsil ve ilzama bir ortak görevlendirilmesi halinde mümkündür.

İşyeri veya ikametgahı değişen yeminli mali müşavir ve bunlar tarafından kurulan ortaklık bürosu ve şirketler, 15 gün içinde yeni adreslerini bağlı oldukları odaya bildirmeleri gerekmektedir.

H. TABELA ASILMASI

Yeminli mali müşavirler isterlerse tabela asabilirler. Tabela asılmasını kanun yeminli mali müşavirlere ihtiyarına bırakmıştır. Yeminli mali müşavir tabela asmak istediğinde;

a. Tabela, büronun bulunduğu binanın giriş kapısının yanına, giriş holü veya koridoruna ya da büro giriş kapısının yanına asılır. Bina cephelerine, büronun balkonu ve pencerelerine birden fazla tabela asılmaz, benzeri yazılar yazılmaz ve ışıklı tabela kullanılmaz.

b. Tabelada; oda ve TÜRMOB amblemi, meslek unvanı ile ad ve soyadı, ortaklık bürosu unvanı, şirketlerde şirketin unvanı varsa akademik unvanı, büronun adresi, telefon numarası, internet adresi ile elektronik posta adresi yer alır. Sayılanlar dışında tabelada unvan, deyim, yabancı dillerde yazılmış ifade ile sair şekiller, işaret, resim, fotoğraf ve benzerlerine yer verilemez.

c. Aynı büroda birlikte çalışma halinde, birlikte çalışılan yeminli mali müşavirlerin ad ve soyadlarının, ortaklık şeklinde çalışılması durumunda ise ortaklın unvanının tabelada yer alması zorunludur.

d. Tabelaların mavi zemin üzerine beyaz yazılı olması ve bunlarda TÜRMOB adına tes-cilli Mm logosunun kullanılması gerekmektedir.

İ. KİMLİK BELGESİ ALINMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ

Yeminli mali müşavirlere bağlı oldukları Yeminli Mali Müşavirler Odası tarafından kim-lik belgesi verilir.

İşyerinin başka bir odaya nakli halinde yeni kimlik belgesi verilir ve eski kimlik belgesi iptal edilir.

Meslek unvanından başka nüfus hüviyet cüzdanında belirtilen bilgiler ile iş ve ikamet-gah adreslerini içeren bu kimlik belgesi Yeminli Mali Müşavirler Odası Başkanı tarafından imzalanır ve mühürlenir.

Kimlik belgeleri, tek tip olarak TÜRMOB tarafından bastırılır.

İstifa ve diğer sebeplerle meslekten ayrılanlar kimliklerini iptal edilmek üzere bağlı ol-dukları Yeminli Mali Müşavirler Odasına bir dilekçe ekinde teslim ederler.

J. MÜŞTERİLERİN ODAYA BİLDİRİLMESİ

Yeminli Mali Müşavirler hizmet verdikleri müşterilerle düzenlemiş oldukları sözleşme-lerin bilgilerini ilgili dönemin ilk ayında (Özel hesap dönemine tabi olanlar dışında Ocak) yapılan sözleşmeler ertesi aynı 15 inci günü akşama kadar, diğer zamanlarda düzenlenen sözleşme bilgilerini de sözleşme tarihinden itibaren 15 süresi içinde bağlı oldukları Yeminli

10

Mali Müşavirler Odasına iletmek zorundadırlar.

K. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR ODALARI ARASINDA NAKİL

Mesleki faaliyette bulunan yeminli mali müşavirler nakil için yeni iş yeri merkezinin bu-lunduğu Yeminli Mali Müşavirler Odası Yönetim Kuruluna nakil olmak istediğine ilişkin iki nüsha dilekçe (Ek. 16) ile başvuruda bulunur. Dilekçenin bir nüshası dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire verilir. Diğer nüsha odadaki dosyasında saklanır.

Başvuru dilekçesinde aşağıdaki belgelerinde verilmesi gerekir.

1. Çalışanlar listesine kayıtlı ise; odaya bağlı illerde mükellefiyeti olduğuna ilişkin belge
2. Odaya nakil bedelinin ödendiğine ilişkin belge
3. Odanın çalışanlar listesine kayıt ücretinin ödendiğine ilişkin belge.

Bu başvuru sonrasında oda yönetim kurulunun talebi kabul etmesini müteakip yeminli mali müşavirlik ruhsatı ve TÜRMOB kimlik kartının değiştirilmesi için yine kayıtlı bulunu-lan odaya hitaben yazılan iki nüsha dilekçe (Ek. 17) ile bu dilekçe ekinde aşağıda belirtilen belgeler eklenerek odaya teslim edilir. Dilekçenin bir nüshası dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire verilir. Diğer nüsha odadaki dosya-sında saklanır.

1. TÜRMOB Hesabına ruhsat ve kimlik yenileme bedellerinin ödendiğine ilişkin banka dekontu veya makbuz

“Belirtilen ücret, yukarıda II/8 bölümünde belirtilen TÜRMOB*’un banka hesaplarına veya TÜRMOB’un muhasebe bölümüne nakit veya tek çekimli kredi kartıyla yatırılabilir.”*

2. Ruhsat Formu. (Ek. 2) (Ruhsat formu örneği imzalı olarak teslim edilecektir.)
3. Kimlik Talep Formu (Ek. 4)
4. Üç adet biometrik fotoğraf
5. Eski Yeminli Mali Müşavirlik Ruhsatı ile TÜRMOB Kimlik Kartı

Burada belirtelim ki, mesleki faaliyette bulunmayan yeminli mali müşavirlerin ikamet-gah değişikliklerinde nakil suretiyle kayıt yaptırmaları ihtiyaridir.

İşyeri ve ikametgah değişikliklerinde başvuru dilekçesinde, nakil talebinde bulunan yeminli mali müşavirin kayıtlı olduğu odanın adı, sicil numarası, ruhsatnamenin tarih ve numarası ile nakletmek istediği odanın bölgesi içindeki işyeri ve ikamet adresini bildirmesi gerekir.

Adres değişikliklerinin odaya bildirilmesi zorunludur.

Nakil başvuru talebinin kabulü sonrasında, yeminli mali müşaviri odaya kaydeder. Kayıt günü TÜRMOB’ a ve yeminli mali müşavirin önceden kayıtlı olduğu odaya bildirir. Eski oda bu bildirin üzerine yeminli mali müşavirin adını kayıtlardan siler ve dosyasını naklettiği odaya gönderir.

11

Nakil talebinde bulunan yeminli mali müşavir hakkında devam eden disiplin soruştur-ması varsa eski oda tarafından sürdürülür ve sonuçları ayrıca nakil gidilen odaya bildirilir.

Nakil başvurusunda bulunulan oda yönetim kurumu nakil talebinin odaya geliş tarihin-den itibaren 1 ay içinde bir karar veremezse nakil talebi kabul edilmiş sayılır.

Nakil başvurusunu red edilmesi halinde, oda yönetim kurulunun bu kararının kendisine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde TÜRMOB’ a itiraz edebilir. TÜRMOB bu itirazı 15 gün içinde karara bağlar. TÜRMOB tarafından verilen bu karar kesindir.

L. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRİN MESLEK KÜTÜĞÜNDEN/ÇALIŞANLAR LİSTESİNDEN SİLİNMESİ VE TEKRAR YAZILMASI

Yeminli Mali Müşavir Odalarında, odaya kayıtlı yeminli mali müşavirlerin kaydedildiği yeminli mali müşavir üye kütüğü ile fiilen yeminli mali müşavirlik faaliyetinde buluna-cakların yazıldığı çalışanlar listesi tutulur. Çalışanlar listesinin ayrı bir bölümüne ortaklık büroları ve şirketler kaydolunur.

Aşağıda belirten hallerden herhangi birinin varlığı halinde, yeminli mali müşavir meslek kütüğünden yani odanın çalışanlar listesinde Yönetim Kurulu Kararı ile kaydı silinir.

Yeminli mali müşavir;

a. Yeminli mali müşavirin, mesleki faaliyette bulunmayacağını yazılı olarak bildirmesi ve çalışma bürosunu kapatmış olması.

b. Çalışma bürosunu oda bölgesi dışına nakletmiş olması,

c. Kanuna göre meslekten çıkarmayı gerektirecek bir cezaya çarptırılması,

d. Meslek mensubu olmak için kanunun aradığı şartları sonradan kaybetmiş olması,

e. Ruhsatın kendisine verildiği tarihte, ruhsatın verilmemesini gerekli kılan sebeplerin varlığının sonradan tespit edilmiş olması,

f. Yeminli mali müşavirin mesleki faaliyetine son verdiğinin odaca tespit ve tevsik olun-ması

g. Ölümü,

h. Diğer sebepler.

Burada hemen belirtelim ki yukarıda (c), (d), (e) ve (f) de belirtilen nedenlere dayan-dırılan çalışanlar listesinden silme kararı, gerekçeli olmak zorundadır. Kısaca yeminli mali müşavirin kendi isteği dışında meslek kütüğünden / çalışanlar listesinden silinmesi kararının yeminli mali müşavire tebliğ edilmesi tarihinden itibaren 15 gün içinde TÜRMOB’ a itiraz-da bulunma hakkı vardır. Bu itiraz oda kanalıyla yapılır. TÜRMOB bu itirazı 15 gün içinde karara bağlar ve TÜRMOB tarafından alınan karar ilgili Yeminli Mali Müşavirler Odasına bildirilir. TÜRMOB tarafından verilen karara karşı yeminli mali müşavir, kararın kendisine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Maliye Bakanlına itiraz edebilir. Maliye Bakanlığının itiraz nedeniyle verdiği karar kesindir.

12

Yeminli mali müşavir, meslek kütüğünden/çalışanlar listesinden silinme kararı kesin-leşene kadar mesleğini yapma hakkına sahiptir. Tabii ki silme kararının kesinleşmesinden sonra mesleki faaliyette bulunamazlar.

Ancak, kamu yararı bakımından gerekli görülen hallerde oda disiplin kurulu, oda yöne-tim kurulunun meslek kütüğünden/çalışanlar listesinden silme kararı üzerine, yeminli mali müşavirin geçici olarak mesleki faaliyette bulunmasını yasaklayabilir.

Yeminli mali müşavirin meslek kütüğünden/çalışanlar listesinden silinmesini gerektiren sebebin ortadan kalktığını ispat etmesi ve gerekli belgelerle birlikte başvuruda bulunması halinde, oda yönetim kurulunca listeye yeniden kaydı yapılır.

Bu durumda yeminli mali müşavirin çalışanlar listesine alınması (Yeni mühür alma iş-lemleri) için gerekli evrak ve işlemler aşağıda belirtilmiştir.

1. Yeminli Mali Müşavirler Odasına hitaben yazılan iki nüsha dilekçe (Ek. 18)
2. TÜRMOB Hesabına mühür bedeli olarak yatırılan tutara ilişkin banka dekontu

“Belirtilen ücret, yukarıda II/8 bölümünde belirtilen TÜRMOB*’un banka hesaplarına veya TÜRMOB’un muhasebe bölümüne nakit veya tek çekimli kredi kartıyla yatırılabilir.”*

3. Resmi Kuruma verilmek üzere yeni tarihli Adli Sicil Kaydı
4. Vergi Levhası Fotokopisi (Faaliyet kodu 692004: Yeminli Mali Müşavirlik olmalıdır) (4 Adet)
5. Ortaklık varsa Ortaklık Sözleşmesi (1 Asıl, 3 Fotokopi)
6. İmza Sirküleri (Ortaklık-Tüzel Kişilik) (Şahıs ise imza beyannamesi) (1 Asıl, 3 Foto-kopi)
7. Çalışanlar Listesine Kayıt Bedelinin ödendiğine ilişkin belge (Bu tutar oda tarafından tahsil edilir.)
8. Üyenin odaya varsa borcu, bu miktar öncelikli olarak oda tarafında tahsil edilecektir.

“Yukarıda yazılı belgelerin tamamlanmasından sonra işlemlerin başlatılması için önce odaya gidilmesi gerekmektedir. Ardından TÜRMOB’ a ve Bakanlığa gidilerek mühür işlem-leri tamamlanacaktır.”

Odaya verilen iki nüsha dilekçenin bir nüshası dilekçenin alındığına ilişkin kayıt tarih ve numarası yazılarak yeminli mali müşavire geri verilir. Diğer nüsha odadaki dosyasında saklanır.

Alınan yeminli mali müşavirlik mührünün numarası İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odasına ve TÜRMOB’ a bir dilekçe (Ek. 19 ve Ek. 20) ile bildirilmesi gerekmektedir.

Mesleki şirketlerin, tasfiyesine karar verilmesi halinde, tasfiye işlemleri üç yıl içinde bitirilememesi veya şirketin üç yıl gayri faal durumda olduğunu tespiti edilmesi üzerine, bu

13

şirketlere ait kayıtlar oda yönetim kurulu kararı ile çalışanlar listesinin şirketler bölümünden silinir. Ancak üye olmanın hukuki yükümlülüklerini yerine getiren mesleki şirketler gayri faal olarak kabul edilmez.

VI. ODAYA GİRİŞ (KAYIT) ÜCRETİ VE YILLIK AİDATLAR İLE DİĞER ÖDENTİLER

A. ODAYA GİRİŞ (KAYIT) ÜCRETİ

Odanın çalışanlar listesine kaydolan her yeminli mali müşavirden veya oda çalışanlar lis-tesinin şirketler bölümüne kaydedilecek ortaklık büroları, şirketler ile bunların şubelerinden kayıt anında üye giriş (kayıt) ücreti alınır.

Başka bir odadan nakil suretiyle gelen üyeden oda giriş ücreti %50 indirimli olarak alınır.

Odaya giriş ücreti; memur maaşı taban aylığı katsayısının 300 rakamı ile çarpılması sonucu bulunacak tutardır.

B. YILLIK AİDATLAR

Ayrıca her yıl alınan yıllık aidat ise maktu ve nispi olmak üzere iki çeşittir.

a. Maktu Aidat: Odaya kayıtlı her yeminli mali müşavirin ödemek zorunda olduğu aidattır.

Bu aidat miktarı; oda genel kurulunca belirlenir. Ancak maktu aidat tutarı, memur maaşı taban aylığı katsayısının 200 rakamı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutardan az ve 400 rakamı ile çarpılması sonucu bulunacak tutardan çok olamaz.

b. Nispi Aidat: Çalışanlar listesine kayıtlı yeminli mali müşavirler ile listeye kayıtlı olmasalar dahi mesleki şirketlere ortak olan yeminli mali müşavirlerden alınan aidattır.

Bu aidat;

• Bireysel olarak mesleki faaliyette bulunanlar, bir önceki yıla ilişkin gelir vergisi beyan-namesindeki mesleki kazancının %1’i,

• Şirket ortağı olanlar, dağıtılsın veya dağıtılmasın beyan edilen kurum kazancından pa-yına düşen tutarın %1’i

olarak hesaplanır.

Şirket ortaklarının her birince ödenecek nispi aidat, gelir vergisi mükellefi olan yeminli mali müşavirlerinden en az nispi aidat ödeyenden daha düşük olamaz.

Bireysel olarak mesleki faaliyette bulunmakla beraber, aynı zamanda sorumluluk üst-lenmeksizin bir veya daha fazla mesleki şirkette ortak olan yeminli mali müşavirler, hem bireysel mesleki faaliyeti hem de şirket ortaklığı dalayışıyla nispi aidat öderler.

Tahakkuk ettirilecek nispi aidat miktarı, maktu aidat miktarlarının 1 katından az ve 20 katından fazla olamaz.

Nisbi aidatların ödenme öncesinde her yeminli mali müşavir bağlı bulunulan yeminli

14

mali müşavirler odasına her yılın Mayıs ayı içinde verecekleri “Nisbi Aidat Beyan Formu” (Ek.86) ile bir önceki dönem içinde elde ettikleri serbest meslek kazancı ile varsa şirket or-taklığından hissesine düşen miktarı beyan etmek zorundadır. Beyan edilen kazanç üzerine yukarıdaki oran dikkate alınarak hesaplanan nisbi aidat tıutarı, formda da görüleceği üzere, biri formun verildiği Mayıs ayı içinde diğeri de Ekim ayı içinde olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.

C. DİĞER ÖDENTİLER

Odaya kayıtlı yeminli mali müşavirlerin, ortaklık büroları ile mesleki şirketlerin bir iş veya hizmet karşılığı olarak ödemekle yükümlü oldukları ödentiler olup, maktu ve nispi olarak iki şekilde tespit edilir.

a. Diğer Nispi Ödentiler: Oda aracılığı ile üyelere sağlanan tahkim, bilirkişilik ve benzeri işlerden elde edilen gelirlerin %4’ü olarak odalarca alınır.

b. Diğer Maktu Ödentiler: Mesleki kimlik belgesi, oda üyelik belgesi, faaliyet belgesi, oda kayıt sureti, sözleşme ve benzeri iş ve işlemler karşılığı alınacak ödentiler olup oda genel kurulunca tespit edilir ve odalarca tahsil edilir.

D. ODA AİDATLARININ ÖDEME ZAMANI

a. Oda giriş ücreti: Odaya kayıt için yapılan müracatta ödenir.

b. Maktu yıllık aidat: Her yılın Ocak ayı içinde ödenir.

c. Yıllık nispi aidat: Her yılın Mayıs ve Ekim ayında olmak üzere iki taksitte ödenir.

d. Diğer nispi ödentiler: Odaca sağlanan menfaatlerin neticelenmesini müteakip bir ay içinde ödenir.

e. Diğer maktu ödentiler: Meslek mensuplarının talepte bulundukları hizmetlerden yararlanmadan önce ödenir.

VII. DEFTERLER VE KAYIT DÜZENİ İLE ÇALIŞMA DOSYALARI

Yeminli mali müşavirler ilgili kanunlardaki defter, belge ve kayıt düzelerine uymak zorundadır. Bu hükme göre yeminli mali müşavir meslek faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefiyeti olduğundan serbest meslek kazanç defteri tutmak ve hizmetleri karşılığında aldıkları mesleki kazançları nedeniyle de serbest meslek makbuzu yanında vergiden muaf esnaftan yapacağı mal ve hizmet alımları nedeniyle de gider pusulası düzenlemek zorunda-dır.

Diğer taraftan yeminli mali müşavirler kendilerine gönderilen yazıları ve kendileri tara-fından gönderilen mesleki faaliyetleri ile ilgili her türlü yazıyı bir gelen - gider evrak defte-rine kaydetmek zorundadır.

Bu defterlere, yazışmaların ilgili olduğu dosya sayıları yazılır ve yazı aslı ya da örnekleri ilgili dosyalarda saklanır.

Yazışmalar; ihtiyaç duyulan durumlarda hizmet sunulan firmaya, üçüncü kişilere, diğer resmi olan ve olmayan kuruluşlara gönderilen yazılar ile gelen cevaplardır. Yazışmalarda

15

yeminli mali müşavirin imzası ve mührünün bulunması zorunludur.

Yeminli mali müşavirlerin tasdik işlemleri ile ilgili olarak düzenleyecekleri tutanaklar ve raporlarda gelen- giden evrak defterine kaydedilmesi gerekir.

Gönderilen yazılara her takvim yılı başından, yeni işe başlayanlarda işe başlama tarihin-den itibaren aşağıdaki şekilde sayı verilmesi gerekir.

“Kısaltılmış meslek unvanının / oda sicil numarası – o yıl verilen giden evrak defter sıra numarası.

YMM /323- 45 gibi veya YMM – 323 / 45 gibi.

Yeminli mali müşavirler, gelen ve giden evrak ile mesleki faaliyetlerle ilgili, düzenle-mesi gerekli belgelerin örneklerini dosyalarında toplarlar. Dosyalara yıl başından yıl sonuna kadar teselsül eden numara verilir.

Yeminli mali müşavirler, denetimini düzenli bir kayıt sistemi içinde yapmalıdır. Bu kayıt düzeni, çalışma kâğıtları ve bunları toplayan çalışma dosyası ile yerine getirilir.

Çalışma kâğıtları; yeminli mali müşavirlerin denetleme yöntem ve teknikleri ile top-lanan kanıt ve değerlendirilmeleri sonucu ulaşılan kanaati ihtiva eden kâğıtlar olup uygu-lamada kullanılması mecburidir. Ayrıca, yeminli mali müşavirlerin yaptığı tasdik işlemi ile ilgili denetimlerde, resmi defterler ile gerekli görülen belge ve kayıtlar tarih ve imza atılarak mühürlenir.

Çalışma kağıtlarının formu, en az aşağıdaki bilgileri ihtiva etmesi şartı ile; yeminli mali müşavirlerce serbestçe düzenlenebilir.

a. Denetlenen müşteri, denetimin dönemi, hazırlandığı tarih, hazırlayan meslek mensu-bunun adı ile sorumlu meslek mensubunun imzası yer almalıdır.

b. İleride denetim faaliyeti araştırıldığında; yeminli mali müşavirin savunmasını temin edecek şekilde; yapılan denetim çalışmalarının tüm safhalarını ve sorumluluk safhalarını göstermelidir. Bir yılı kapsayan denetimlerde denetimin en az her ay yapılması ve çalışma kağıtlarının aylık denetim faaliyetlerini göstermesi zorunludur.

c. Hesapların tetkikinde kullanılan özel işaretlerin açıklanması, hesap teyitleri, meslek mensubunun iç kontrol sisteminden yararlanıp yararlanmadığı veya düşünceleri açıkça gösterilmelidir.

d. Denetim programına göre denetimi yapılan hususlar ile aksayan denetim faaliyeti ko-nuları nedenleri ile belirtilmelidir.

Çalışma kâğıtları çalışma dosyası içinde on yıl süre ile yetkililerin isteği ile ibraz edilmek üzere saklanmalıdır.

Her mesleki faaliyet konusu için ayrı bir çalışma dosyası açılır.

Çalışma dosyası; Çalışma kâğıtlarının, doğruluk testlerinin, yazışmaların, denetlenen kuruluşa ait mukavelelerin, talimatların, yönetim karar suretleri gibi meslek mensubunun denetlenen kurum ve kuruluştan ibrazını istediği belgelerin muhafaza edilmesi amacıyla

16

kullanılan denetim dosyasıdır.

Yeminli mali müşavirlerin yaptıkları mali analiz, denetleme, tasdik işleri dolayısıyla dü-zenledikleri dosyalar gizlidir. Bu dosyalarla ilgili yazışmalar da gizli yapılır. Gerek duyuldu-ğu takdirde ilgili disiplin kurulları ile Maliye Bakanlığı dosyaları incelemek üzere isteyebilir.

VIII. RUHSATINI ALAN YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Ruhsatını alan yeminli mali müşavir bağımlı olarak veya meslek konusu dışında başka işlerde çalışmadıkları veya mesleki faaliyette bulunmadıkları hallerde;

a. Kanunen mani bir durum veya kendi isteği olmadığı sürece meslek kütüğündeki kaydı silinemez.

b. Meslek kütüğüne kayıtlı olmak koşulu ile oda ve birlik faaliyetlerine katılırlar ve üye-likten doğan haklarını kullanır.

Ruhsat alan yeminli mali müşavirler bağımlı olarak veya meslek dışındaki işlerde çalış-tıklarında veya mesleki faaliyette bulunmadıkları takdirde “yeminli mali müşavir” unvanını ve tasdik yetkisini kullanamazlar. Ancak odaya ve birliğe karşı üyelikten doğan ödevlerini yerine getirmek zorundadır.

IX. GENEL ANLAMDA MESLEKİ STANDARTLAR

A. MESLEK UNVANI İLE YETERLİLİK İLKESİ: Yeminli mali müşavir unvanını alarak, Kanunun belirttiği mesleki yeterliliği kanıtlamış olan meslek mensubu meslek un-vanlarının gerektirdiği saygı ve güvene yakışır bir şekilde hareket etmek zorundadır.

B. MESLEKİ EĞİTİM VE BİLGİ: Mesleki bilgi, mesleki konularda eğitim yapılarak geliştirilir. Bu eğitim çalışmaları oda ve TÜRMOB tarafından yürütülür.

C. DÜRÜSTLÜK, GÜVENİLİRLİLİK VE TARAFSIZLIK: Dürüstlük, güvenilirlik ve tarafsızlık mesleğin temelini oluşturur.

Yeminli mali müşavirler, mesleki konulardaki çalışmalarında başarıya ulaşmaları dürüst-lük, güvenilirlik ve tarafsız olmaları ile mümkündür.

Yeminli mali müşavirler çalışmaları sırasında çıkar çatışmalarından uzak kalırlar ve gö-revlerini sürdürürken gereken mesleki özen ve titizliği gösterirler.

D. SIR SAKLAMA: Yeminli mali müşavirler ve bunların yanında çalışan mesleki faa-liyetleri dolayısıyla öğrendikleri bilgi ve sırları mesleki faaliyetlerine son verseler bile ifşa edemezler, çeşitli kanunlarla muhbirlere tanınan hak ve menfaatlerden faydalanamazlar; ancak adli yargıya göre suç teşkil eden hallerin yetkili mercilere duyurulması mecburidir.

Adli veya idari her türlü inceleme veya soruşturma yukarıda yer verilen açıklamanın dışındadır.

Tanıklık etmek sırrın ifşası sayılmaz.

E. SORUMLULUK: Yeminli mali müşavirlerin sorumluluk üç ana başlık altında belirtilmiştir.

17

a. Sosyal Sorumluluk: Yeminli mali müşavirler mesleğini ifa ederken toplum ve Devlete karşı sorumluluk taşırlar.

b. İşletme Sahip ve Yöneticilerine Karşı Sorumluluk: Yeminli mali müşavirler iş-letme sahibine ve yöneticilerine, isabetli karar alabilmeleri için doğru ve güvenilir bilgi verirler.

c. Meslektaşlarına Karşı Sorumluluk: Yeminli mali müşavirler, ilgili yönetmelikler kapsamında ve mesleki eğitimlerde birbirlerine her türlü bilgiyi vermek ve aktarmak sorum-luluğunu taşırlar. Mesleki gelişmesi ve sağlam temellere oturtulması için aralarında gerekli dayanışmayı kurarlar.

d. Bağımsızlık: Yeminli mali müşavirler, çalışmalarını kendi sorumlulukları altında tam bir bağımsızlıkla yürütürler. Bağımsızlık mesleğin temeli ve vazgeçilmez bir unsurudur.

Yeminli mali müşavirler bağımsızlıklarına gölge düşürecek ilişkilerden ve davranış-lardan kaçınılmalıdırlar.

e. Haksız Rekabet: Yeminli mali müşavirler, mesleki dayanışma sorumluluğunun bilinci içinde haksız rekabete neden olabilecek durum ve davranışlardan kaçınırlar.

Yeminli mali müşavirler, başka bir yeminli mali müşavir ile sözleşmesi devam eden gerçek ve tüzel kişilere mesleki hizmet vermeye girişemezler.

Aynı şekilde ücret ve eleman temini gibi konularda da, yeminli mali müşavirler birbirle-rine zarar verecek tutum ve davranışlarda bulunamazlar.

X. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRİN YAPACAĞI İŞLER

Yeminli mali müşavirlerin yapacakları işler aşağıda belirtilmiştir:

a. Gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs ve işletmelerin, muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işlemecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konuda müşavirlik yapmak.

b. Yukarıda belirtilen konularda, belgelerine dayanılarak, incelenme, tahlil, denetim yap-mak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerle-rini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik, değerleme, derecelendirme ve benzeri işleri yapmak.

c. 3568 sayılı Kanunu 12 inci maddesine dayanılarak çıkarılacak yönetmelik kapsamın-da, gerçek ve tüzelkişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin mali tablolarının ve beyannamelerinin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelendiğini tasdik etmek.

d. İlgili mevzuatın öngördüğü işler ile resmi mercilerce belirlenecek işleri yapmak

3568 sayılı Kanunun 12 inci maddesine dayanılarak çıkarılan “ Yeminli Mali Müşavir-lerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” gereği tasdik konu ve belgeler aşağıda sıralanmıştır.

1. Gelir Vergisi Yönünden;

18

a. Yıllık gelir vergisi beyannameleri ve bunlara ekli mali tablolar ve bildirimler.
b. Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi ile ilgili olarak verilen muhtasar beyan-nameler.
c. Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80 inci maddesi ile 82 inci maddesine ilişkin olarak verilecek münferit beyannameler.
d. Geçici vergi beyannameleri.

2. Kurumlar Vergisi Yönünden;

a. Yıllık kurumlar vergisi beyannameleri ve bunlara ekli mali tablolar ve bildirimler.
b. Kurumlar Vergisi Kanununun 15 ve 30 uncu maddeleri ile ilgili olarak verilen muh-tasar beyannameler.
c. Kurumlar Vergisi Kanununun 26 ıncı maddesi kapsamında verilen özel beyannameler.
d. Geçici vergi beyannameleri.

3. Katma Değer Vergisi Yönünden;

a. Katma değer vergisi beyannameleri ve ekleri.
b. İade hakkı doğuran işlem ve belgeler.
c. Maliye Bakanlığı tarafından gerekli görülen katma değer vergisine ilişkin diğer işlem ve belgeler.

4. Veraset ve İntikal Vergisi Yönünden;

a. Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin (a) bendi uyarınca yapıl-makta olan servet incelemelerine konu olan bilanço ve bununla ilgili beyannameler.
b. Veraset ve intikal vergisi beyannamelerinin ve eklerinin ve eklerinin incelenmesi ve takdir işlemlerini yapılması ve tasdiki.

5. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Yönünden;

a. 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesi gereğince borcunun tecilini talep eden mü-kelleflerin dolduracakları “Erteleme ve Taksitlendirme Talep ve Değerlendirme Formları”.
b. 6183 sayılı Kanunun 105 inci maddesi gereğince verilen terkin beyanlarının ince-lenmesi ve tasdiki.

6. Damga Vergisi Yönünden;

a. Damga Vergisi Kanununun 18 ve 22 inci maddeleri gereğince makbuz karşılığı ödemeler için verilecek damga vergisi beyannameleri.
b. Damga Vergisi Kanununun 19 ve 23 üncü maddeleri uyarınca istihkaktan kesinti

19

suretiyle tahsil edilen damga vergileri ile ilgili olarak verilecek damga vergisi beyanname-leri.

7. Mali Mevzuatta Yer Alan Teşvik, İndirim, İstisna ve Muafiyetler Yönünden;

a. Yatırım indirimi.
b. Döviz kazandırıcı işlemlerde vergi istisnası.
c. Yeniden değerleme.
d. Stok değerlemesi.
e. Eğitim, spor ve sağlık yatırımlarından elde edilen kazanç istisnası.
f. Dernek, tesis, vakıf ve kooperatiflere muafiyet tanınması.
g. Diğer teşvik, indirim, istisna ve muafiyetlerle ilgili işlemler.

Adı geçen yönetmelikte ayrıca Maliye Bakanlığının;

• Tasdik kapsamına alınan beyanname, bildirim ve belgelerin tasdik uygulaması zaman ve konu itibariyle sınırlandırmaya veya genişletmeye,
• Tasdik işlemi yapılırken aranacak asgari bilgi, şekil şartları ile tasdike ilişkin diğer usul ve esaslar hakkında tebliği çıkarmaya,

yetkili olduğu belirtilmiştir.

Yukarıda sayılan tasdik konuları hakkında Maliye Bakanlığınca tebliğ çıkarılmadı-ğı sürece yeminli mali müşavirleri tasdik işlemini yapamayacakları da bu yönetmelikte açıklanmıştır.

Yeminli mali müşavirler muhasebe ile ilgili defter tutamazlar, muhasebe bürosu açamaz-lar ve muhasebe bürolarına ortak olamazlar.

XI. YASAK HALLER VE YAPILMAYACAK İŞLER İLE İSTİSNALARI

A. MESLEK VE MESLEK ONURU İLE BAĞDAŞMAYAN HALLER

Yeminli mali müşavirlerin aşağıda belirtilen davranışlarda bulunmaları meslekle ve mes-lek onuruyla bağdaşmayan hallerden sayılmıştır.

a. Yanında çalıştırdığı kişilere karşı uygunsuz davranışlarda bulunmak.
b. Aşırı içki ve kumar düşkünlüğü ile tanınmak.
c. İlgili mevzuat gereğince meslektaşlarına, müşterilerine ve kanunlara göre bilgi ver-mek zorunda olduğu kişi ve kuruluşlara bilgi vermemek veya kasten yanıltıcı bilgi vermek.
d. Kanunlara göre yapılması yasak olan işlerden herhangi birini yapmak. e. Mesleki etik ve mesleki bağımsızlık kurallarını ihlal etmek.

20

B. YAPILMAYACAK İŞLER

Yeminli mali müşavirler;

a. Yukarıda (X) ucu bölümde belirtilen işleri yürütmek amacıyla gerçek ve tüzelkişi-lere tabi ve onların işyerlerine bağlı olarak hizmet akdi ile çalışamazlar.

b. Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamazlar (Ancak; yeminli mali müşavirlerin birlikte oluşturdukları ortaklık bürosu veya şirket şeklinde yapılan faaliyetler ticari faaliyet sayılmaz.).

c. Kendi mesleki faaliyetleri dışında serbest meslek faaliyetinde bulunamazlar.

d. Ticari mümessillik, ticari vekillik ve acentelik yapamazlar.

e. Adi ve kolektif şirketlerde ortak veya komandit şirketlerde komandite ortak ola-mazlar.

f. Anonim ve limited şirketlerin yönetim kurulu üyeliği ve başkanlığı görevinde bu-lunamazlar.

g. Meslek ve meslek onuru ile bağdaşmayan işlerle uğraşamazlar.

h. Boşanmış olsalar dahi eşine, usul ve füruundan biri ve 3 üncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının veya ortak oldukları firmaların işlerine bakamazlar, yukarıda sayılan yakınlıktaki akrabaları olan serbest muhasebeci mali müşavirlerin baktığı işleri tasdik edemezler.

i. İş elde etmek için reklam sayılabilecek faaliyetlerde bulunamazlar.

j. Tabela veya basılı kağıtlarında ruhsatname ile belirlenen mesleki unvanları dışında başka sıfat kullanamazlar.

k. 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 30 uncu maddesi ile Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliğinin 78 inci maddesinde belirtildiği üzere; vergi müfettişlerinin görevle-rinden ayrıldıktan sonra üç yıl süreyle, görevden ayrılış tarihinden itibariyle son üç yıl içinde nezdinde inceleme yaptıkları mükellefler veya bu mükelleflerin veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu kurumlarda herhangi bir görev veya iş almaları mümkün ol-madığı gibi, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında sözleşme düzenlemeleri mümkün değildir.

Bu düzenlemeye aykırı hareket edilmesi durumunda ilgili yeminli mali müşavir 2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkındaki Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı gibi, bağlı olduğu yeminli mali müşavirler odası tarafından disiplin soruşturmasına da tabi tutulur.

C. MESLEKLE BAĞDAŞAN İŞLER

Aşağıda belirtilen işler meslekle bağdaşan ilerden olup, yeminli mali müşavirler tarafın-dan yapılmasında hiçbir sakınca bulunmamaktadır.

21

a. Bilirkişilik, tasfiye memurluğu, konkordato komiserliği, hayri ve ilmi kuruluşların yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulunmak,

b.233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kap-samındaki iktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri, kamu idarelerinin doğrudan ya da dolaylı hissedarı olduğu kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun yönetimindeki kurumların bu Kanun kap-samındaki faaliyetlerini yürütmemeleri koşuluyla, bu kurum ve kuruluşların yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği, denetçiliği görevleri yapmak,

c. Limited ve anonim şirketler’ de ortak, komandit şirketlerde komanditer ortak olmak veya murakıplık yapmak,

d. Meslek mensuplarının, üyesi oldukları ve kurumlar vergisinden muaf olan yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri ve yardım sandıklarının yönetim ve denetim kurulları üyelikleri görevlerinde bulunmak,

e. Kadrolu olarak çalışmamak şartıyla öğretim ve eğitim amacı ile ders vermek,

f. Devamlılık arz etmemek koşuluyla gazete ve dergilerde yazı ve makale yazmak, g. Seminer ve konferanslara katılmak,

h. Her türlü yazılı ve görsel sanat ve edebiyat faaliyetinde bulunmak.

XII. MESLEKİ KONULARDA ÇALIŞTIRILACAK VE ÇALIŞTIRILMAYACAK OLANLAR

Yeminli mali müşavirler yalnızca mesleki faaliyetlerini yapabilmek için gerekli olan yardımcı elemanları çalıştırabilirler. Çalıştırılacak kişilerde öncelikli olarak ruhsatlı meslek mensubu veya stajyer meslek mensubu olmasına özen gösterilecektir.

Yeminli mali müşavirler; yetkili merciler tarafından kişisel veya ortaklık bürolarında mesleği yapmaları yasaklananları çalıştıramayacakları gibi, bunlarla her ne şekilde olursa olsun meslekleri ile ilgili işbirliği de yapamazlar.

XIII. İŞ ALIMI VE SÖZLEŞME

Yeminli mali müşavirler hizmet verecekleri gerçek ve tüzel kişilerle/müşterilerle sözleş-me yapmak ve odadan bedeli karşılığında alacakları sözleşmeleri kullanmak zorundadırlar.

Meslek mensupları, uzmanlık deneyimlerini ve yeteneklerini göz önünde bulundurarak, teklif edilen işi kabul edip etmemekte serbesttir. Bunun için denetlenecek kurum ve kuruluş hakkında araştırma yaparak aşağıdaki bilgilerden yararlanırlar.

A. GENEL BİLGİ;

a. Şirketin unvanı,
b. Hissedarlar ve hisse nispetleri,
c. Faaliyet konusu,

22

d. İşyerlerinin adresleri,
e. Bir önceki yılın özetlenmiş mali bilgileri (Sermayesi, İhtiyatlar, Vergi öncesi kâr ve cirolar gibi)
f. Organizasyon şeması,

B. PERSONEL DURUMU;

a. Ödeme metodu,
b. Yan ödemeler,
c. Personel sayısı ve dağılımı,

C. MUHASEBE DEPARTMANI;

a. Çalışan muhasebe personel sayısı,
b. Muhasebe organizasyon şeması,
c. İdari ve muhasebe prosedürleri,
d. Hesap planı,
e. Muhasebe uygulama araçlarının tespiti (Defterlerin elle yazımı veya bilgisayarla tutulması),
f. Yönetime verilen raporlar,
g. İç kontrol organizasyonunun durumu,

D. SATIŞLAR;

a Satış cirosunun mamullere göre dağılımı,
b. Satış ve tahsil metodları,
c. Satış sözleşmeleri ile ihracat dosyalarının düzeni,
d. Ortalama müşteri sayısı,
e. Kendi grubuna dahil şirketlere satışlar,

E. SATIN ALMA;

a. Yıllık satın almanın parasal değeri,
b. Satıcıların adet olarak miktarı,
c. Satın alma departmanının çalışma usulü,
d. İthalat dosyalarının düzeni,
e. Kendi grubuna dahil şirketlerden satın almalar,

23

F. ENVANTER;

a. Envanter sayım metodu,
b. Fiziki sayımın süresi,
c. Fiziki sayımın denetimi,

G. ÜRETİM FAALİYETLERİNİN MUHTEVİYATI.

H. MALİYET SİSTEMİNİN SAPTANMASI.

İ. SABİT KIYMETLERİN DURUMU;

a. Yıllara göre dağılımı,
b. Değer kayıpları,
c. Sayımların kontrolü,

J. ŞİRKET BORÇ VE ALACAKLARININ DURUMU.

K. VERGİ İDARESİ VE DİĞER RESMİ KURULUŞLARLA İLİŞKİLERİ.

L. SON İKİ YIL BİLANÇO VE KÂR/ZARAR TABLOLARININ FOTOKOPİLERİ. M. ÖZEL BİLGİLER

Yeminli Mali Müşavirler yukarıda belirtilen bilgilerin ışığında denetim ücretini, deneti-min kapsamı ve planlamasını tespit etmiş olurlar.

XIV. DENETİMİN TANIMI

Muhasebe; kurum ve kuruluşların ekonomik faaliyetlerinin rakamsal kayıtlarını düzen-ler, bu bilgileri faaliyetler ve sonuçları ile ilgililere doğru ve açık şekilde iletir.

Denetim ise; bu bilgilerin ilgili mevzuat ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun olarak ekonomik olayların gerçek mahiyetinin kayıtlarda yer alıp almadığını tarafsız olarak kanıtları ile araştırarak sonuçlandıran ve onaylayan sistematik bir çalışmadır.

XV. DENETİMİN AMACI

Firma, kurum ve kuruluşların sahip ve ortaklarına, alacaklıları ile kredi kuruluşlarına, işçi ile işveren kuruluşlarına, Devletin ekonomik ve idari birimleri ile ayrıca vergi daireleri-ne bunların mali tablolarında yer alan kayıtların gerçeği uygun, doğru ve güvenilir olduğunu ortaya koymaktır.

XVI. DENETİM FAALİYETLERİ

Kurum ve kuruluşların ilgililere sundukları bilgilerin gerçeğe uygun, doğru ve güvenilir olduğu tarafsız Yeminli Mali Müşavir tarafından;

a. Kurum ve kuruluşların varlıklarının kurum ve kuruluşların yararına kullanılıp kulla-nılmadığının,

24

b. Varlıkların adet ve değer olarak kayıtlarda gösterilip gösterilmediğinin,

c. Varlıkların ilgili mevzuat ve muhasebe prensiplerine uygun ve doğru olarak değerlen-dirilip değerlendirilmediğinin,

d. Varlıklara giren ve çıkan değerlerin kayıtlarda tam ve doğru olarak yer alıp almadığı-nın,

e. İşletmenin borç ve alacaklarındaki artış ve azalışların tam ve doğru olarak gösterilip gösterilmediğinin,

f. Kurum ve kuruluşların ekonomik faaliyetleri sonucu varlık artış ve azalışlarının kayıt-lar ile mali tablolarda tam ve doğru olarak hesaplanıp hesaplanmadığının,

g. Mali tabloların ilgili mevzuat ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun düzenlenip düzenlenmediğinin,

h. Mali tablolara dayalı vergi beyannameleri ile diğer beyanname ve belgelerin ilgili mevzuata uygun olup olmadığının denetim standartlarına göre, tespiti ile gerçekleşir.

XVII. SÖZLEŞME YAPILMASI VE BİLDİRİMLER İLE SÖZLEŞMENİN FESHEDİLMESİ

A. SÖZLEŞMENİN YAPILMASI VE SÖZLEŞME ZAMANI

Yeminli mali müşavirlerin iş kabulünde (süreklilik arz eden müşavirlik hizmetleri, ince-leme, tahlil ve denetim yapmak ve bunların sonunda rapor düzenlemek, yeminli mali müşa-virlik tasdik işleri gibi.) sözleşme yapılması gerekmektedir.

Sözleşme olarak bağlı bulunulan odadan temin edilen ve TÜRMOB tarafından hazır-lanan “Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Sözleşmesi” (Ek. 21) ile Yeminli Mali Müşavirler Odası tarafından hazırlanan “Denetim ve Tasdik Sözleşmesi” (Ek. 22) kullanılır.

Söz konusu sözleşmede, en az aşağıdaki bilgilerin yer alması gerekmektedir.

1. Tarafların adı ve soyadı veya unvanları,
2. Tarafların açık adresleri,
3. Tarafların bağlı bulundukları vergi dairesi ve hesap numaraları,
4. Yapılacak işlerin amacı ve kapsamı,
5. Tarafların karşılıklı sorumlulukları ve yükümlülükleri,
6. Ücret tutarı ve ödeme şekli,
7. Sözleşmenin süresi,
8. Sözleşmenin yapıldığı yer ve tarihi.

25

Sözleşmeler işin yapılmasından önce düzenlenmesi esas olmakla birlikte, yıllık gelir vergisi beyannameleri ve bunların eki mali tablolar ve bildirimler ile yıllık kurumlar vergisi beyannameleri ve bunların eki mali tablolar ve bildirimlerin tasdikine ilişkin tam tasdik söz-leşmeleri, Maliye Bakanlığınca yayımlanan, 1 Seri No.lu Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Sözleşmelerine İlişkin Bildirimlerin Sürekli Bilgi Verme Yükümlülüklerinin Elektronik Or-tamda Yerine Getirilmesi Hakkında Genel Tebliğinde belirtildiği üzere; ilgili vergilendirme döneminin ilk ayı içinde düzenlenmesi gerekmektedir. Özel hesap dönemine tabi olanlara özel hesap döneminin başladığı ilk ayın, hesap dönemi normal takvim yılı olanlarda Ocak ayının içinde tam tasdik sözleşmelerinin düzenlenmesi gerekmektedir.

Tam tasdik sözleşmelerini Maliye Bakanlığı tarafından belirtilen süre içinde düzenlen-memesi durumunda; Maliye Bakanlığınca belirlenen sınırı aşan katma değer vergisi iadele-rinin vergi incelemesi yapılmaksızın iadesi yapılmayacağı gibi ilgili yeminli mali müşavirin katma değer vergisi uygulamasında karşıt/teyit bilgisini vermesi de mümkün olmayacaktır.

B. SÖZLEŞMELERİN BİLDİRİM ZAMANI

1. Maliye Bakanlığına Bildirim

1 Seri No.lu Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Sözleşmelerine İlişkin Bildirimlerin Sü-rekli Bilgi Verme Yükümlülüklerinin Elektronik Ortamda Yerine Getirilmesi Hakkında Ge-nel Tebliğde açıklandığı üzere;

a) Gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri ile eklerinin tasdikine ilişkin olarak hesap döneminin ilk ayı içinde düzenlenmiş olan tam tasdik sözleşmelerine ilişkin bilgiler, takip eden ayın son gününe kadar,

b) Süresinden sonra düzenlenen sözleşmelere ilişkin bilgiler ise, sözleşme tarihinden itibaren 15 gün içinde,

c) Yeminli mali müşavirlerle mükellefler arasında düzenlenen ve yukarıda belirtilen tam tasdik sözleşmesi dışındaki diğer tasdik sözleşmelerine ilişkin bilgiler, sözleşmenin düzen-lendiği tarihten itibaren 15 gün içinde,

internet vergi dairesine yeminli mali müşavirler tarafından elektronik ortamda gönde-rilecektir.

Ayrıca, yeminli mali müşavirler tarafından vergi idaresine verilecek tasdik raporlarına söz konusu sözleşmelerin birer örneğinin eklenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri ile eklerinin tasdikine ilişkin olarak hesap döneminin ilk ayı içinde düzenlenmiş olan tam tasdik sözleşmelerine ilişkin bilgiler süresinden sonra elektronik ortamda gönderilir ise, bu sözleşmeler süresinden sonra düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi olarak kabul edilecektir.

Tam tasdik ve diğer tasdik sözleşme bilgileri elektronik ortamda internet vergi dairesi-ne gönderileceğinden ayrıca sözleşme örneklerinin bildirim amacıyla vergi dairesine ibraz edilmeyecektir.

Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen tasdik raporları ilgili vergi dairesine ib-raz edildiğinde, tasdike konu rapora ilişkin sözleşme bilgilerinin evvelce yeminli mali müşa-

26

virce elektronik ortamda sisteme girilip girilmediğine bakılacak, sözleşme bilgileri evvelce yeminli mali müşavirce sisteme girilmişse söz konusu tasdik raporu vergi dairesince kabul edilecektir.

2. Yeminli Mali Müşavirler Odasına Bildirim

Yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen sözleşmelerin birer örneği, ilgili yeminli mali müşavir tarafından bağlı olduğu yeminli mali müşavirler odasına;

a) Gelir ve kurumlar vergisi beyannanme ve eklerinin tasdiki kapsamında takvim yılının Ocak ayı içinde düzenlenen tam tasdik sözleşmeleri takip eden Şubat aynının son günü akşamına kadar, her bir tam tasdik sözleşmesi için düzenlenen “Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannamesi ve Bunların Ekini Oluşturan Mali Tabloların Tasdikine İlişkin Sözleşmelerin Ücret Soru Belgesi” (Ek.85) ile birlikte,

b) Özel hesap dönemine tabi olanlar bakımında, özel hesap dönemini ilk ayı içinde dü-zenlenen tam tasdik sözleşmeleri takip eden ayın son günü akşamına kadar, her bir tam tas-dik sözleşmesi için düzenlenen “Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannamesi ve Bunların Ekini Oluşturan Mali Tabloların Tasdikine İlişkin Sözleşmelerin Ücret Soru Belgesi” (Ek.85) ile birlikte,

c) Diğer zamanlarda yaplan tam tasdik sözleşmeleri, düzenlenme tarihini takip eden 15 gün içinde, her bir tam tasdik sözleşmesi için düzenlenen “Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyan-namesi ve Bunların Ekini Oluşturan Mali Tabloların Tasdikine İlişkin Sözleşmelerin Ücret Soru Belgesi” (Ek.85) ile birlikte,

d) Tam tasdik sözleşmesi dışında kalan diğer tüm sözleşmeler ise, düzenlenme tarihinden itibaren 15 gün içinde,

verilmesi gerekmektedir.

C. DENETİM SÖZLEŞMESİNİN FESHEDİLMESİ VE BİLDİRİMİ

Denetim sözleşmesi, yazılı gerekçe gösterilmek şartıyla taraflarca her zaman feshedile-bilir.

Ancak sürekli denetimlerde yıllık beyannamelerin ve buna ekli mali tabloların beyan edileceği aydan önceki üç ay içinde tasdik sözleşmesi feshedilemez. Buna göre; gelir vergisi ile ilgili tam tasdik sözleşmeleri normal hesap dönemine tabi olanlarda Kasım ayı, kurumlar vergisi ile ilgili tam tasdik sözleşmeleri ise, normal hesap dönemine tabi olanlara Aralık ayına kadar feshedilebilecektir. Belirtilen sürelerden sonra yapılacak fesihler geçerli sayıl-mayacaktır.

Özel hesap döneminin uygulandığı hallerde de süreler aynı esaslar çerçevesinde hesaplanacaktır.

Tasdik sözleşmesini fashi halinde; mükellef sözleşmenin feshi tarihinden itibaren bir ay içinde diğer bir yeminli mali müşavir ile tasdik sözleşmesi düzenlemiş ise, bu sözleşme süresi içinde düzenlenmiş olarak kabul edilecek ve süresinde düzenlenen sözleşmeler için öngörülen kolaylıklarda aynen yararlanılacaktır.

27

Diğer taraftan, sözleşmenin fesih tarihinden itibaren bir ay içinde yeni bir yeminli mali müşavirle tasdik sözleşmesi yapılması durumunda, eski yeminli mali müşavir sözleşmenin fesih tarihine kadar yapmış olduğu denetimlere ilişkin çalışma kâğıtlarının onaylı örnekleri ile gerekli tüm bilgileri yeni yeminli mali müşavire devretmek zorundadır.

Yeminli mali müşavir belirtilen yükümlülüğü yerine getirmesi durumunda, tam tasdik raporu bütün dönemi kapsayacak biçimde yeni yeminli mali müşavir tarafından düzenlene-cektir.

Belirtilen bir aylık süreden sonra düzenlenen tam tasdik sözleşmeleri, süresi içinde düzenlenmemiş sayılacağından, Maliye Bakanlığınca belirlenen sınırı aşan katma değer vergisi iadelerinin vergi incelemesi yapılmaksızın iadesi yapılmayacağı gibi, ilgili yeminli mali müşavirin katma değer vergisi uygulamasında karşıt/teyit bilgisini vermesi de mümkün olmayacaktır.

Gerek tam tasdik konusunda ve gerekse tam tasdik dışındaki diğer konulardaki sözleş-melerin iptal ya da feshedilmesi durumunda, iptal/fesih tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde gerekçesi ile birlikte yeminli mali müşavirler tarafından internet vergi dairesine elekt-ronik ortamda bildirimde bulunmaları zorunludur.

Ayrıca; aynı süre içinde, iptal veya feshedilmiş sözleşmeler yeminli mali müşa-vir tarafından bağlı bulunduğu yeminli mali müşavirler odasına da bildirilmiş olması gerekmektedir.

D. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRİN KİMLİK BİLGİLERİ, ŞİRKET VEYA ORTAKLIK HALİNDE FAALİYETTE BULUNULUYORSA ŞİRKETİN VEYA ORTAKLIĞIN BİLGİLERİ İLE ORTAKLARININ BİLGİLERİ VE BÜRO ÇALIŞANLARINA İLİŞKİN BİLGİLERİN BİLDİRİMİ

1 Seri No.lu Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Sözleşmelerine İlişkin Bildirimlerin Sü-rekli Bilgi Verme Yükümlülüklerinin Elektronik Ortamda Yerine Getirilmesi Hakkında Ge-nel Tebliğde açıklandığı üzere;

1. Yeminli mali müşavirin kimlik bilgileri,
2. Şirket veya ortaklık halinde faaliyette bulunuluyorsa;
   a) Şirket Bilgileri,
   b) Ortaklık Bilgileri,
3. Büro çalışanlarına ilişkin bilgiler,

İşe başlanıldığı ayı takip eden ayın son gününe kadar elektronik ortamda internet vergi dairesine bildirilecektir. Ancak, bu bilgilerde değişiklik olduğu takdirde; bu değişiklik, değişiklik tarihinden itibaren 15 gün içinde yeminli mali müşavirler tarafından internet vergi dairesine elektronik ortamda bildirilecektir.

E. SÖZLEŞME ÜCRETLERİNİN BİLDİRİLMESİ

Yeminli mali müşavirlerin gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri ile eklerinin tasdi-kine ilişkin olarak mükellefler ile düzenlemiş oldukları tam tasdik sözleşmelerine ilişkin

28

ücretin tam tutarı yeminli mali müşavirler tarafından sisteme girilecektir.

Tam tasdik sözleşmesi dışındaki diğer sözleşme ( Katma Değer Vergisi İadesi, Özel Tüketim Vergisi, Ar-Ge İndirimi Tasdik Raporu v.s.) bilgilerinin elektronik ortamda gön-derilmesi aşamasında ücret sütunu boş bırakılarak bildirimde bulunulacaktır. Daha sonra düzenlenen tasdik raporunun vergi dairesince işleme konulması ve alınması gereken ücretin miktarının belirlenmesinin mümkün hale gelmesinden itibaren 15 gün içinde tasdik ücreti ve mükellefçe alınacak iade tutarı, internet vergi dairesine elektronik ortamda sözleşme bilgi-leri içine dahil edilmek suretiyle evvelce boş bırakılan bölüme ilişkin bilgiler tamamlanmış olacaktır.

F. ODA VE ADRES DEĞİŞİKLİĞİNİN BİLDİRİLMESİ

Yeminli mali müşavirlerin işyeri ve ikamet adreslerinin ve bağlı bulunduğu odalarının değişmesi halinde bu değişiklik, değişiklik tarihinden itibaren 15 gün içinde yeminli mali müşavirler tarafından internet vergi dairesine elektronik ortamda bildirilecektir.

Bu bölünde yapılan açıklamalar kapsamında bildirim yükümlülüğüne uymayan veya ek-sik ya da yanıltıcı bilgi verenler yeminli mali müşavirler hakkında Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi hükmüne göre işlem yapılacaktır.

Bağlı bulunulan odaya yapılacak bildirimlerin hiç yapılmaması veya zamanında yapıl-maması halinde ise, oda tarafından yeminli mali müşavir hakkında disiplin soruşturması yapılmasını ve disiplin cezası verilmesini gerektirir.

XVIII. HATALI İŞLEMLERİN BİLDİRİM MECBURİYETİ

Ayrıca yeminli mali müşavirler; mesleki sorumluluğunun bilincinde, denetim faaliyetleri sırasında mevzuat hükümlerine aykırı hatalı ve hileli işlemleri tespit ettiklerinde, durumu müşterilerine ileterek hatalı ve hileli işlemlerin düzeltilmesi isterler. Bu isteme rağmen, ha-talı ve hileli işlemler düzeltilmemesi halinde durum düzenlenen tasdik raporunda (hesap incelemesi veya ilgili bölümde ve sonuç bölümünde) belirtilerek ilgili merciler bildirilir. Adli yargıya intikali gerekli olan ve suç teşkil eden hususların yetkili mercilere iletilmesi mecburidir.

XIX. DENETİMİN PLANLANMASI

Yeminli Mali Müşavirler yukarıda ki XIII üncü ayrımda belirtilen konularda edindiği bilgi ve değerlemeler sonucuna göre denetim planlamasını yapar. Denetim sürecini, dene-timde görevlendirilecek personel sayısını ve iş bölümünü, iç kontrol organizasyonundan yararlanıp yararlanılmayacağını, denetimde ağırlıklı verilecek hususları belirtir yazılı bir denetim programı yetkili meslek mensubu tarafından hazırlanır ve çalışma dosyası açılarak denetime başlanır.

XX. DENETİMİN KOTROLÜ

Yeminli Mali Müşavirler denetimin her safhasında planlama ve kontrolü etkin ve ye-terli şekilde yerine getirmelidir. Denetim faaliyetinde görev alan personelin çalışmalarının yönlendirilmesi ve denetimin amacına uygun bitirilmesi, denetim sorumluluğunu üstlenen Yeminli Mali Müşavirin görevidir:

29

XXI. DENETİMİN YAPILACAĞI YER

Tasdik konusu inceleme ve denetim, ilgilinin iş yerinde yapılır. İncelemenin iş yerinde yapılmasının imkansız olduğu hallerde inceleme, tasdiki yapacak yeminli mali müşavirin bürosunda yapılır.

Bu takdirde ilgili, gerekli defter ve belgelerini yeminli mali müşavire bir tutanakla teslim eder.

Sürekli denetimlerde, inceleme ve denetlemenin ilgilinin işyerinde yapılması esastır.

XXII. BİLGİ VE BELGELERİN TOPLANMASI

Yeminli Mali Müşavirler, kurum ve kuruluşların mali tablolarında yer alan; varlık, kay-nak, gelir ve giderlerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının ve kayıtlara doğru kaydedilip edil-mediğinin tespiti için gerekli bilgi ve belgeleri toplamak ve değerlendirmek amacıyla aşağı-daki çalışmaları yerine getirmesi gerekmektedir.

1. Muhasebe denetimi;
   a. Muhasebede kayıt ve matematiksel hataların tespiti,
   b. Muhasebe hesaplarında hata ve hilelerin tespiti,
   c. Muhasebe hesaplarına intikal etmeyen kayıt dışı işlemlerin tespiti,
   d. Muhasebe kayıtlarının genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ile mevzuata uy-gunluğunun tespiti.
   e. Muhasebe yönetim ve politikaların geçmiş yıllar ile mukayesesi ve değişikliklerin nedenini araştırılması.

2. Bilanço Denetimi;
   a. Aktif ve pasif hesaplarının denetimi
   b. Dönem içi mizanlar ile hesapların bilançoya doğru yansıtılıp yansıtılmadığının kontrolü,
   c. Bilanço gününden önce meydana delen ve sonradan tespit edilen işlemlere ait ka-yıtları kontrolü,
   d. Envanter işlemlerinin yapılması ve kontrolü,
   e. Kapanış kayıtlarını kontrolü,

3. Gelir Tablosunun Denetimi;
   a. Hasılat ve maliyet hesapları ile randıman ve firelerin kontrolü,
   b. Gelirler bu gelirlerin elde edilmesinde yapılan giderlerin karşılaştırılması,
   c. Gelir ve gide hesaplarının ilgili mevzuata uygunluğunun kontrolü.

30

4. Vergi Denetimi;
   a. Muhasebe belgelerinin mevzuata uygunluğu,
   b. Muhasebe defterleri ve kayıtlarının mevzuata uygunluğu,
   c. Muhasebe kayıtlarına geçmeyen işlemlerin ve belgelerin tespiti,
   d. Aktif ve pasif hesaplar değerlemelerinin mevzuata uygunluğu,
   e. Alış, satış, dış ticaret, gelir ve giderlerde hata ve hilelerin tespiti,
   f. Vergi matrahının doğruluğunun tespiti,
   g. Vergi beyannamelerinin (yıllık, münferit ve özel ) mevzuata uygunluğunun tespiti.

5. Tabloların Mali Analizleri.

6. Bilançoların Muhasebe Kayıtlarına Uygunluğunun Kontrolü.

7. Bilanço Kalemlerinin Standart Şekle Uygunluğunun Kontrolü.

8. Dönem Sonuçlarının Yıllık Beyannameye İntikalinin Mevzuata Uygunluğunu Kontrolü.

Kurum ve kuruluşlar tarafından istenilen denetim hizmetlerinde yukarıda belirtilen dene-tim ilkelerinden, ilgili olanları uygulanır.

XXIII. DENETİM TEKNİKLERİ

Yeminli mali müşavirler tasdik çalışmalarının yürütülmesinde kanıtları aşağıdaki ve ben-zeri teknikler kullanarak toplarlar.

1. Sayım ve envanter incelemesi: İşletme kayıtlarında gösterilen mevcut ve borçların ilgili mevzuat hükümlerinde öngörülen belgelerle doğrulanması, fiili ve kaydi envanterlerin yapılması işlemidir.

2. Belge incelemesi: İşletme muhasebe kayıtlarının belgelere dayandırıldığının doğrulanması; ibraz edilen belgelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının ve ilgili mevzuat hükümlerine uygunluğunun araştırılmasıdır.

3. Bilgi toplama: İşletme muhasebe kayıtları ve belgeler konusunda gerekli açıklığın olmadığı hallerde ilgililerden bilgi alınması; alınan bilgilerin tutanakla tespit edilmesidir.

4. Doğrulama: İşletme kayıtlarında yer alan hususların ilgili üçüncü şahıslar nezdindeki defter ve belgeler üzerinden araştırılarak tespit yapılmak suretiyle doğrulanmasıdır.

5. Karşılaştırma ve puantaj: Aralarında uygunluk bulunması gereken tutarların kar-şılaştırılması; toplam aktarmaların kontrolü, kayıt ve belge üzerindeki her türlü aritmetik işlemlerin doğruluğunun araştırılmasıdır.

6. Analitik inceleme: İşletme hesap ve işlemlerinde ortaya çıkması gereken normal sonuçlarda, varsa sapmaların tespit edilmesi amacıyla, cari yıl hesaplarının aylık veya

31

yıllık olarak randıman, verimlilik, üretim, tüketim, kapasite kullanımı vb. bakımından; önceki yıl hesap ve işlemleriyle kapasite raporlarındaki sonuçlarla, bütçe verileriyle veya sektör ortalamasıyla, teknolojik unsurlar dikkate alınarak oran ve trend analizi gibi istatistik yöntemler uygulanarak sonuçların olması gerekenlerle karşılaştırılması ve değerlendirilmesidir.

Sözü edilen bu teknikler ile belirlenen benzeri (dönemsellik gibi) teknikler, sürekli dene-timlerde, hesaplanır niteliği, hacmi ve bu tekniklerin özellikleri göz önünde bulundurularak yeminli mali müşavirin belirleyeceği aralıklarla, tasdik sözleşmesi tarihinden tasdik raporu tarihine kadar uygulanır. Diğer denetimlerde ise denetimin her safhasında uygulanabilir.

XXIV. DENETİME İLİŞKİN ÇALIŞMA KÂĞITLARI VE ÇALIŞMA DOSYASI

Yeminli Mali Müşavirler, denetimlerini düzenli bir kayıt sistemi içinde yapmaları gere-kir. Bu kayıt düzeni, çalışma kâğıtları ve bunların toplayan çalışma dosyası ile yerine getirir.

Çalışma Kâğıtları: Yeminli Mali Müşavirlerin denetleme yöntem ve teknikleri ile top-lanan kanıt ve değerlendirmeleri sonucu ulaşılan kanaati ihtiva eden kağıtlar olup uygula-mada kullanılması mecburidir. Ayrıca Yeminli Mali Müşavirlerin yaptığı tasdik işlemi ile ilgili denetimlerde, resmi defterler ile gerekli görülen belge ve kayıtlar tarih ve imza atılarak mühürlenir.

Çalışma kağıtlarının formu, en az aşağıdaki bilgileri ihtiva etmesi şartı ile; Yeminli Mali Müşavirler tarafından serbestçe düzenlenebilir.

a. Denetlenen müşteri, denetimin dönemi, hazırlandığı tarih, hazırlayan meslek mensu-bunun adı ile sorumlu meslek mensubunun imzası yer almalıdır.

b. İleride denetim faaliyeti araştırıldığında; Yeminli Mali Müşavirin savunmasını temin edecek şekilde; yapılan denetim çalışmalarının tüm safhalarını ve sorumluluk safhalarını göstermelidir. Bir yılı kapsayan denetimlerde denetimin en az her ay yapılması ve çalışma kağıtlarının aylık denetim faaliyetlerini göstermesi zorunludur.

c. Hesapların tetkikinde kullanılan özel işaretlerin açıklanması, hesap teyitleri, Yeminli Mali Müşavirlerin iç kontrol sisteminden yararlanıp yararlanmadığı veya düşünceleri açıkça gösterilmelidir.

d. Denetim programına göre denetimi yapılan hususlar ile aksayan denetim faaliyeti ko-nuları nedenleri ile belirtilmelidir.

Çalışma kağıtları çalışma dosyası içinde on yıl süre ile yetkililerin isteği ile ibraz edil-mek üzere saklanması zorunludur.

Çalıma Dosyası: Çalışma kağıtlarının, doğruluk testlerinin, yazışmaların, denetlenen kuruluşa ait mukavelelerin, talimatların, yönetim karar suretleri gibi Yeminli Mali Müşavi-rin denetlenen kurum ve kuruluştan ibrazını istediği belgelerin muhafaza edilmesi amacıyla kullanılan denetim dosyasıdır.

XXV. DENETİM RAPOR CEŞİTLER

Yeminli mali müşavirler 3568 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği tarihten bugüne kadar

32

gerek Maliye Bakanlığı ve gerekse diğer kamu kurum ve kuruluşlarının kanun, tüzü, yö-netmelik veya çıkardıkları tebliğ, yönerge ve genelgeler kapsamında birçok tasdik raporu düzenlemiştir.

Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen tasdik raporlarının adları ve dayanağını teşkil eden yasal mevzuatın yayımlandığı Resmi Gazete’nin tarih ve sayısı ile birlikte varsa format ve içeriğide ek yapılmak suretiyle, rapor örnek sayısı ve verileceği yerler hakkında özet bilgi derlenerek aşağıda belirtilmiştir.

Açıklamalardan anlaşılacağı üzere tasdik raporlarının büyük bir bölümünün formatı ve içeriği ilgili mevzuatta belirlenmiştir. Söz konusu bu raporların adları ile formatına aynen uyulması gerekir.

Diğer taraftan bir kısım tasdik raporlarında herhangi bir ad ve format belirlenmeyerek sadece konu belirlemesi yapılmış olduğundan, bu raporlar ile ilgili olarak genel bir içerik ve format tarafımdan oluşturulmak suretiyle rapor çeşitleri konusundaki açıklamalara son verilmiştir.

Ortaklık bürosu veya şirket olarak örgütlenmiş bulunan yeminli mali müşavirlik ortak-lık büroları ve şirketlerinde düzenlenen tasdik raporlarının bir örneği arşivleniyor olması durumunda, aşağıda belirtilen rapor örnek sayısı bir artırılarak dikkate alınmasında yarar vardır.

1. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Prim İnceleme Raporu”

Bu rapor, 09.02.1990 tarih ve 20428 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 1 Sıra No.lu Kaynak Kullanımını Destekleme Primi Hakkında Uygulama Tebliği’ndeki formata (Ek.27) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği Türkiye Kalkınma Bankasına, bir örneği müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

2. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Katma Değer Vergisi İadesi Tasdik Raporu”

(KDVK Md.11) 18.02.1990 tarih ve 20437 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 1 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşa-virlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.28) uygun olarak dört örnek düzenlenir. Ra-porun iki örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

3. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Yeniden Değerleme Tasdik Raporu”

Bu rapor, 22.02.1990 tarih ve 20441 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 2 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.29) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun iki örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır. Mükellef ise bu raporun bir örneğini düzenlediği beyanname ekinde vergi dairesine verir.

4. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Vergi Muafiyeti Tasdik Raporu”

Bu rapor, 12.05.1990 tarih ve 20516 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 3 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik

33

Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.30) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun iki örneği mükellef verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır. Mükellef ise bu raporun bir örneğini bir dilekçe ekinde Maliye Bakanlığına gönderir.

5. “Yeminli Mali Müşavirlik İşsizlik Sigorta Fonu’nun Gelir ve Giderlerinin Tasdik Raporu”

Bu rapor, 08.09.1999 tarih ve 23810 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 53 üncü maddesi (Ek.31) kapsamında Fon’un gelir ve gider-lerinin üçer aylık dönemler halinde tespitine ilişkin olarak üç örnek olarak düzenlenir. İki örneği ilgili idareye verilir ve bir örneği yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

6. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Kurumlar Vergisi İstisna ve İndirim Tasdik Raporu”

Bu rapor, 17.03.1992 tarih ve 21174 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 5 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.32) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun iki örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır. Mükellef ise bu raporun bir örneğini düzenlediği beyanname ekinde vergi dairesine verir.

7. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Katma Değer Vergisi İadesi Tasdik Raporu”

(KDVK Md.14) 21.10.1992 tarih ve 21382 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 6 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Mü-şavirlik Kanunu Genel Tebliğ’ deki formata (Ek.33) uygun olarak dört örnek düzenlenir. Raporun iki örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

8. “Yeminli Mali Müşavirlik Yatırım İndirimi Tasdik Raporu”

Gelir Vergisi Kanununun Ek.1 – Ek.6 ıncı maddeleri kapsamındaki yatırım indirimi uy-gulamasına yönelik rapor, 30.01.1993 tarih ve 21481 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.34) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun iki örneği mükellefe verilir. Mükellef bir örneğini bağlı olduğu vergi dairesine ib-raz eder ve bir örneği kendisi tarafından saklanır. Raporun bir örneği yeminli mali müşavirde kalır.

9. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Katma Değer Vergisi İadesi Tasdik Raporu”

(KDVK Md.13) 15.04.1993 tarih ve 21553 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 8 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşa-virlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.35) uygun olarak dört örnek düzenlenir. Ra-porun iki örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

10. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Katma Değer Vergisi İadesi Tasdik Raporu”

(KDVK Md.29) 29.07.1993 tarih ve 21652 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan ) 9 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Mü-şavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.36) uygun olarak dört örnek düzenlenir.

34

Raporun iki örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

11 ‘‘Sermayenin Ödendiğinin Tespitine Ait Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor, 01.03.1994 tarihinde yürürlüğe konulan İç Ticaret 1994/1 sayılı Tebliğ’deki formata (Ek.37) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği ticaret sicil memur-luğuna, bir örneği müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

12. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Özel Amaçlı Rapor”

Bu rapor, 26.05.1994 tarih ve 21941 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 12 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.38) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun iki örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır. Mükellef ise bu raporun bir örneğini düzenlediği beyanname ekinde vergi dairesine verir.

13. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik İlişiksizlik Belgesi Raporu”

Bu rapor, 02.07.1994 tarih ve 21978 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 5 Seri No.lu Sigorta Primleri Takip ve Tahsilatı Genel Tebliğ’deki formata (Ek.39) uygun olarak dört örnek düzenlenir. Raporun iki örneği ilgili sigorta müdürlüğüne, bir örneği müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

14. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Reklam Gelirleri Tasdik Raporu”

Bu rapor, 02.01.1995 tarih ve 22159 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 1 Sıra No.lu Radyo ve Televizyon Yayın Kuruluşları Reklam Gelirleri Üst Kurul Paylarının Yeminli Mali Müşavirler Tarafından Tasdik Edilmesi Hakkında Genel Tebliğ’deki formata (Ek.40) uygun olarak dört örnek düzenlenir. Raporun bir örneği Radyo Televizyon Üst Kuruluna, bir örneği yayın kurulunun bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği müşteriye verilir ve bir örnek ye-minli mali müşavirde kalır.

15. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Tasfiye Beyannamesi Tasdik Raporu”

Bu rapor, 23.02.1995 tarih ve 22211 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.41) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

16. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Gelir Vergisi Beyannamesi Tasdik Raporu”

Bu rapor, 23.02.1995 tarih ve 22211 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 14 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.41) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

17. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Kurumlar Vergisi Beyannamesi Tasdik Raporu” Bu rapor, 23.02.1995 tarih ve 22211 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14 Sıra No.lu

35

Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.41) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

18. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Devir Beyannamesi Tasdik Raporu”

Bu rapor, 23.02.1995 tarih ve 22211 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 14 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.41) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

19. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Birleşme Beyannamesi Tasdik Raporu”

Bu rapor, 23.02.1995 tarih ve 22211 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 14 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.41) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

20. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Bankalar Kanununun 46’ncı Maddesine Göre Hesap Durumu Belgesi ve Eki Bilanço ve Kar ve Zarar Cetveli Tasdik Raporu”

Bu rapor, 31.05.1995 tarih ve 22299 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Yeminli Mali Müşavirlerin Bankalar Kanununun 46’ncı Maddesine Göre Yapacakları Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’ deki formata (Ek.42) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği kredi veren bankaya, bir örneği müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

21.‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Yatırım Tamamlama Ekspertiz Raporu”

Bu rapor, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının 4.6.1998 tarih ve 33264 sayılı ya-zısına istinaden ve bu yazı ekindeki formata (Ek.43) uygun olarak dört örnek düzenlenir. Raporun bir örneği Hazine Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Genel Md/veya Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüne Gönderilir. Bir örneği mükellefe, bir örneği ekspertize verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

22.‘‘İç Kaynaklardan Sermaye Artırımının Mevzuata Uygunluğuna İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 15.11.1998 tarih ve 23524 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri 1 ve 26 Numaralı Hisse Senetlerinin Kurul Kaydına Alınması ve Satşına İlişkin Esaslar Tebliği uya-rınca (Ek.44) dört örnek düzenlenir. Raporun iki örneği Sermaye Piyasası Kurumuna, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

23. “Yurt İçinde Düzenlenen Fuar Niteliklerine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 27.06.2000 tarih ve 24092 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yurt İçinde Fuar Düzenlenmesine Dair Yönetmelik’in 11 inci maddesi kapsamında (Ek.45) en az üç örnek

36

düzenlenir Raporun iki örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

24. “Şirket Sermayesinin Ödendiği ve Özvarlık İçinde Korunduğuna İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 27.06.2000 tarih ve 24092 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yurt İçinde Fuar Düzenlenmesine Dair Yönetmelik’in 15 inci maddesi kapsamında (Ek.45) en az üç örnek düzenlenir Raporun iki örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

25. “Ham Petrol ve Petrol Ürünleri İthalat Talebine İlişkin Yıllık Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 05.12.2000 tarih ve 24521 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan PİGM-20000/3 sayılı Hampetrol ve Petrol Ürünleri İthlatında Uygulanacak Esaslar Hakkındaki Tebliğ’deki formata (Ek.46) uygun olarak üç örnek düzenlenir. İki örnek mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

26. “İthal Edilen Ham Petrol ve Petrol Ürünlerine İlişkin Üçer Aylık Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 05.12.2000 tarih ve 24521 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan PİGM-20000/3 sayılı Hampetrol ve Petrol Ürünleri İthlatında Uygulanacak Esaslar Hakkındaki Tebliğ’deki formata (Ek.47) uygun olarak üç örnek düzenlenir. İki örnek mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

27. “Solvent, Bazyağı ve Maden Yağ İthalatı Talebine İlişkin Yıllık Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 05.12.2000 tarih ve 24521 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan PİGM-20000/3 sayılı Hampetrol ve Petrol Ürünleri İthlatında Uygulanacak Esaslar Hakkındaki Tebliğ’deki formata (Ek.48) uygun olarak üç örnek düzenlenir. İki örnek mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

28. “İthal Edilen Solvent, Bazyağı ve Madeni Yağlara İlişkin Üçer Aylık Devreye İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor, 05.12.2000 tarih ve 24521 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan PİGM-20000/3 sayılı Hampetrol ve Petrol Ürünleri İthlatında Uygulanacak Esaslar Hakkındaki Tebliğ’deki formata (Ek.49) uygun olarak üç örnek düzenlenir. İki örnek mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

29. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Gelir Vergisi İstisnası Tasdik Raporu”

Bu rapor, 31.03.2001 tarih ve 24359 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 30 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.50) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

30. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Kurumlar Vergisi İstisnası Tasdik Raporu”

Bu rapor, 31.03.2001 tarih ve 24359 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 30 Sıra No.lu

37

Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.51) uygun olarak üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

31. “Dökme Olarak İthal Edilen Solvent, Bazyağ ve Madeni Yağlara İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 15.12.2001 tarih ve 24614 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan PİGM-2001/6 sayılı Solvent, Bazyağı ve Madeni Yağların İthalatında Uygulanacak Esaslar Hakkında Teb-liğ’deki formata (Ek.52) uygun olarak üç örnek olarak düzenlenir. İki örnek mükellefe veri-lirken bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

32. “Dökme Olarak İthal Edilen Solvent, Bazyağ ve Madeni Yağlara İlişkin Yılsonu Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 15.12.2001 tarih ve 24614 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan PİGM-2001/6 sayılı Solvent, Bazyağı ve Madeni Yağların İthalatında Uygulanacak Esaslar Hakkında Teb-liğ’deki formata (Ek.53) uygun olarak üç örnek olarak düzenlenir. İki örnek mükellefe veri-lirken bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

33. “Dökme Olarak İthal Edilen Solvent, Bazyağ ve Madeni Yağlara İlişikin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 31.07.2002 tarih ve 24832 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan PİGM-2002/6 sayılı Solvent, Bazyağı ve Manedi Yağların İthalatında Uygulanacak Esaslar Hakkında Teb-liğ’deki formata (Ek.52) uygun olarak üç örnek olarak düzenlenir. İki örnek mükellefe veri-lirken bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

34. ‘‘LPG Kullanılarak Oluşan Maliyet İle Doğalgaz Kullanılarak Oluşacak Maliyet Arasındaki Farkın Tespitine Yönelik Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor, 07.08.2001 tarih ve 24486 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 1 Sıra No. lu Üretimlerini Likit Petrol Gazı ile Yapan Üreticilerin Zararlarının Karşılanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Tebliğ’deki (Ek.54) açıklamalara uygun olarak dört örnek dü-zenlenir. Raporun iki örneği Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına, bir örneği müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

35. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Yıl İçinde Kesinti Yolu İle Ödenen Vergilerin İadesi Tasdik Raporu”

20.07.2001 tarih ve 24468 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 31 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki (Ek.55) açıklamalar doğrultusunda tam tasdik sözleşmesini yasal sürede yapanların tevkif yolu ile kesilen vergilerin iadesi amacına yönelik olarak düzenlenir. Ancak bu husus tam tasdik raporunun ayrı bir bölümünde yer verilir veya ayrı bir rapor olarak da düzenlenebilir.

Bu şekildeki rapor üç örnek düzenlenir. Raporun iki örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

38

36.‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Organize Sanayi Bölgeleri Hesap ve İşlemlerinin Tasdik Raporu”

01.04.2002 tarih ve 24713 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölge-leri Uygulama Yönetmeliği’nin 211 nci maddesi hükmü uyarınca (Ek.56) en az üç örnek dü-zenlenir. Bir örnek organize sanayi bölgesi yönetim kurulu başkanlığına bir öneği eş zamalı olarak Bakanlığa bir ay içinde gönderilir ve bir örneği de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

37. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Toluen, İso Propilalkol ve Butil Asetat Kullanım Tespit Raporu”

Bu rapor, 31.07.2002 tarih ve 24832 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan PİGM-2002/6 sayılı Solvent, Bazyağ ve Madeniyağ İthalinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Teb-liğ’deki formata (Ek.52) uygun olarak üç örnek düzenlenir. İki örnek mükellefe verilir, bir örnek yeminli mali müşavirde kalır. Mükellef raporun bir örneğini PİGM verir.

38. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Üretim Tasdik Raporu”

Bu rapor 4760 sayılı Ö.T.V.K.nun 8/1’nci maddesinin uygulanmasına yönelik olarak, 04.11.2002 tarih ve 24926 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 33 Sıra No.lu Serbest Muha-sebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.57) uygun biçimde üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği mü-kellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

39. “Kampanyalı Satışlara İlişkin Bilanço Tasdiki”

13.06.2003 tarih ve 25137 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kampanyalı Satışla-ra İlişkin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca (Ek.58) “Kampanyalı Satış İzin Belgesi” alınması sırasında yapılan müracaatlarda aranan belgeler arasında firmanın en son tarihli bilançosunun YMM tarafından onaylı olması istenilmiştir. Hemen belirtelim ki tam tasdik kapsamında olan firmalar için istenilen bilanço tasdik edile-bilir olmasına karşın, tam tasdiki yapılmayan firmalarda böyle bir tasdik yapılması mümkün değildir. Ancak firma kayıtları tam tasdik çalışmalarında olduğu gibi denetlendikten ve özel amaçlı bir rapor yazıldıktan sonra bilanço onaylanabilir. Bu şekildeki özel amaçlı rapor üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği ilgili genel müdürlüğe, bir örneği mükellefe verilir ve bir örneği de yeminli mali müşavirde kalır.

40. “Yeminli Mali Müşavirlik Uygunluk Belgesi Kapsamı Ürünler Faaliyet Tasdik Raporu”

Bu rapor, Şeker Kuru’lunun 24.02.2006 tarih ve 26090 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 22.07.2006 tarih ve 114/1 sayılı “Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcı İthalatında Uygunluk Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Kararı” ile 02.07.2013 ta-rih ve 28695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcıların İtha-latı için Uygunluk Belgesi Düzenlenmesi ve İzlenmesine İlişkin Tebliğ’deki açıklamalar ve formata (Ek. 59) uygun olarak; uygunluk belgesi kapsamında ithal edilen eşyanın tümünün stokları bitene kadar, her üç ayda bir ve her takvim yılı sonu itibariyle Şeker Kurumuna ibraz edilir. Rapor en az üç örnek düzenlenir bir örnek Şeker Kurulu’na ve bir örnek ithalatçıya

39

yani mükellefe verilir ve bir örnek de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

41. “Yeminli Mali Müşavirlik Yatırım İndirimi İstisnası Tasdik Raporu”

Gelir Vergisi Kanununun 19 uncu maddesi kapsamındaki yatırım indirimi uygulamasına yönelik rapor. 27.03.2004 tarih ve 25415 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 35 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata uygun (Ek.60) olarak üç örnek düzenlenir. Raporun iki örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır. Mükellef ise bu raporun bir örneğini düzenlediği beyanname ekinde vergi dairesine verir.

42. “Yeminli Mali Müşavirlik Sermayenin Tamamen Ödendiğine/ Sermayenin Karşılıksız Kalıp Kalmadığına/ Şirket Özvarlığının Tespitine/Sermayenin İç Kaynaklardan Karşılanan Tutarın Şirket Bünyesinde Var Olduğuna İlişkin Tasdik Raporu”

Burada belirtilen 4 ayrı rapor, 15.11.2012 tarih ve 28468 sayılı Resmi Gazete’de yayım-lanan Anonim ve Limited Şirketlerin Sermayelerini Yeni Asgari Tutarlara Yükseltmelerine ve Kuruluşu ve Esas Sözleşme Değişikliği İzne Tabi Anonim Şirketlerin Belirlenmesine İliş-kin Tebliğ’de (Ek.61) belirtilen çerçevede ve her bir rapor en az üç örnek olarak düzenlenir ve bir örnek ilgili kuruma, bir önek iş sahbine/mükellefe verilir ve bir örnek de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

43. “Yeminli Mali Müşavirlik Özel Tüketim Vergisi Sıfırlanmış Deniz Yakıtı Tasdik Raporu”

Bu rapor, 22.07.2004 tarih ve 25530 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 36 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’deki formata (Ek.62) uygun biçimde üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

44. “Yeminli Mali Müşavirlik Ar-Ge İndirimi Tasdik Raporu”

Bu rapor tam tasdik yaptırmayan ancak Ar-Ge indiriminden yararlanmak isteyen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından alınması gerekmektedir. Ar-Ge indirimine ilişkin tasdik zorunluluğu 20.02.2005 tarih ve 25733 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan 86 seri nu-maralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Ek.63) ile getirilmiş ancak rapor içeriği açıklanmış ve bir format belirtilmemiştir. Üç örnek düzenlenen bu raporun bir örneği vergi dairesine ve bir örneği mükellefe verilip, diğer örnek yeminli mali müşavirde kalacaktır.

45. “Ar-Ge Harcamaları Değerlendirme Raporu”

13.07.2005 tarih ve 25874 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Türkiye Bilimsel ve Teknoloji Araştırma Kurumu Sanayi Araştırma-Geliştirme Projeleri Destekleme Programı-na İlişkin Yönetmelik hükümleri ve 98/10 sayılı Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardımına İlişkin Tebliğ esasları dahilinde hazırlanan Yeminli Mali Müşavirlik Ar-Ge Harcamala-rı Değerlendirme Raporu (AGY500 ve AGY600) dört örnek olarak düzenlenecek ve iki örnek TÜBÜTAK’ a, bir örneği mükellefe verilecek ve bir örneği de yeminli mali müşavirde kalacaktır.

40

46. “Yeminli Mali Müşavir Onaylı Tacir İthalatçı Ekonomik Göstergeler Tablosu/Üretici İthalatçı Ekonomik Göstergeler Tablosu”

13 Haziran 2018 tarih ve 30450 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2018/10 sayılı İtha-latta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ kapsamında gözetime tabi ürünün alım satımını yapanın tacir olması durumunda “Tacir İthalatçı Ekonomik Göstergeler Tablosu” (Ek.64), üretici firma olması halinde ise “Üretici İthalatçı Ekonomik Göstergeler Tablosu” (Ek.64/A) yeminli mali müşavir tarafından üç örnek olarak onaylanır ve birisi ilgili idareye verilmek üzere 2 örnek mükellefe/ithalatçıya verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır**.**

47. “Biyoetanole Üretim Tasdik Raporu”

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 12 inci maddesini ilişkin olarak yayınlanan 2005/8704 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında üreticilerin yerli tarım ürünlerinden imal ederek teslim ettikleri biyoetanole ilişkin olarak 8 seri no.lu ÖTV genel tebliğ uyarınca düzenlenen üretim raporu, 09.08.2005 tarih ve 25901 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 38 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen format ve içeriğe (Ek.65) uygun olarak üç örnek tanzim edilir. Raporun bir örneği üretici firmaya, bir örneği satış yaptıkları harmanlayıcıların bağlı olduğu vergi dairesine verilir ve bir örnek de yeminli mali müşavirde kalır.

48. “Harmanlayıcının Karışımlarının Teslimine İlişkin Tasdik Raporu”

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 12 inci maddesini ilişkin olarak yayınlanan 2005/8704 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında üreticilerin yerli tarım ürünlerinden imal ederek teslim ettikleri biyoetanole ilişkin olarak 8 seri no.lu ÖTV genel tebliğ uyarınca düzenlenen harmanlamacıların karışımlarının teslimine ilişkin tasdik raporu, 09.08.2005 tarih ve 25901 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 38 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhase-beci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen for-mat ve içeriğe (Ek.66) uygun olarak üç örnek tanzim edilir. Raporun bir örneği harmanlayıcı firmaya, bir örneği harmanlayıcıların bağlı olduğu vergi dairesine verilir ve bir örnek de yeminli mali müşavirde kalır.

49. “Yeminli Mali Müşavirlik Gözetim Kapsamı Ürünler Faaliyet Tasdik Raporu”

Bu rapor, 04.08.2006 tarih ve 26249 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan (2006/14) ve (2006/15) Sayılı İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’lerde G.T.İ.P. Numaraları belirtilen eşyanın Gözetim Belgesi düzenlenme tarihinden itibaren, gözetim belgesi kapsa-mında ithal edilen eşyanın tümünün stokları bitinceye kadar bu tebliğde belirtilen formatta (Ek.67) her üç ayda bir üç örnek düzenlenir. Bir örnek ilgili kuruma ve bir örnek ithalatı yapana/mükellefe verilir. Bir örneği de yeminli mali müşavirce saklanır.

50. “Yeminli Mali Müşavirlik Gelir ve Kurumlar Vergisi İndirimi Tasdik Raporu”

30.09.2006 tarih ve 26305 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 39 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanu-nu Genel Tebliğ esasları dahilinde, 4325 sayılı Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi ile Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında indirimli oranda gelir veya

41

kurumlar vergisinden yararlanan mükellefler adına ve söz konusu tebliğ belirtilen formatta (Ek.68) üç örnek olarak düzenlenecek ve bir örnek vergi dairesine, bir örnek mükellefe verilecek ve bir örnek de yeminli mali müşavirde kalacaktır.

51. “Yeminli Mali Müşavirlik İhraç Malı Taşıyan Araçlara Motorin Teslimlerinde Özel Tüketim Vergisi İstisnasına İlişkin Faaliyet Tasdik Raporu”

22.12.2006 tarih ve 26384 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 40 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ esasları dahilinde, ÖTVK’ nun 7/A maddesi kapsamında yapılan motorin tes-limlerindeki istisnanın uygulanması için gerekli içeriği ve dispozisyonu (Ek.69) adı geçen tebliğde belirtilen Yeminli Mali Müşavirlik İhraç Malı Taşıyan Araçlara Motorin Teslimle-rinde Özel Tüketim Vergisi İstisnasına İlişkin Faaliyet Tasdik Raporu üç örnek düzenlene-cek ve bir örnek vergi dairesine ve bir örnek mükellefe verilecek ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalacaktır.

52. “Yeminli Mali Müşavir Onaylı İthalatçı Bilgi Formu”

31.12.2008 tarih ve 2 inci mükerrer 27449 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Tekstil Konfeksiyon İthalatının Kayda Alınmasına İlişkin 2009/21 sayılı Tebliğ hükümleri uyarınca düzenlenen “İhracatçı Bilgi Formu” (Ek.70) üç örnek olarak tasdik edilir. Biri ilgili idareye verilmek üzere iki örnek müşteriye verilir ve bir örneği yeminli mali müşavirde kalır.

53. “Yeminli Mali Müşavirlik 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği Ek-6 Tasdik Raporu”

30.6.2009 tarih ve 27274 sayılı resmi Gazete ‘de yayımlanan 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliğ gereğince ve bu tebliğin 6 No.lu ekinde belirtilen kapsama uygun biçimde (Ek.71) üç örnek olarak düzenlenen tasdik raporunun bir örneği ilgili gümrük idaresine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örneği de yeminli mali müşavirde kalır.

54. “Yeminli Mali Müşavirlik Dahilde İşleme İzini Belgesi Kapatılmasına İlişkin Tasdik Raporu”

20.12.2006 tarih ve 26382 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan (İhracat 2006/12) Sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği kapsamında alınan Dahilde İşleme İzin Belgelerinin kapatıl-ması ile istenilen ve formatı verilmeyen (Ek.72) bu rapor en az üç örnek olarak düzenlenir. Bir örneği ilgili idareye verilmek üzere iki örnek izin belgesi sahibi mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

55. “Yeminli Mali Müşavirlik Serbest Bölge Faaliyet Tasdik Raporu”

31.12.2009 tarih ve 4 üncü mükerrer 27449 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 42 Seri No.lu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Teb-liğ esasları dahilinde, içeriği ve dispozisyonu adı geçen tebliğde belirtilen (Ek.73) Yeminli Mali Müşavirlik Serbest Bölge Faaliyet Tasdik Raporu üç örnek düzenlenecek ve bir örnek vergi dairesine bir örnek mükellefe verilecek ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalacaktır.

56. “Yeminli Mali Müşavirlik Aerosol Üretim Tasdik Raporu”

15.06.2010 tarih ve 27612 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 43 sıra no.lu Serbest Mu-hasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ esasları dahi-

42

linde, içeriği ve dispozisyonu adı geçen tebliğde belirtilen (Ek.74) Yeminli Mali Müşavirlik Aerosol Üretim Tasdik Raporu üç örnek düzenlenecek ve bir örnek vergi dairesine bir örnek mükellefe verilecek ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalacaktır.

57. “Yeminli Mali Müşavirlik Üretim Tasdik Raporu”

11.02.2011 tarih ve 27844 sayılı Resmi Gazete’ de EPDK tarafından yayımlanan Madeni Yağların Ambalajlanması ve Piyasaya Sunumu Hakkında Tebliğin 18 inci maddesinde be-lirtilen (Ek.75) kapsamda üretim tasdik raporu üç örnek olarak düzenlenip, bir örneği EPDK bir örneği mükellefe verilecek ve bir örneği de yeminli mali müşavirde kalacaktır.

58. “Yeminli Mali Müşavirlik İhraç Edilen Mallara İlişkin Özel Tüketim Vergisi İadesi Tasdik Raporu”

29.09.2011 tarih ve 28069 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 44 Sıra No.lu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğ’de kapsamı ve formatı (Ek.76) belirtilen bu rapor dört örnek olarak düzenlenip, iki örneği vergi dairesine bir örneği mükellefe verilecek ve bir örneği de yeminli mali müşavirde kalacaktır.

59. “Yeminli Mali Müşavirlik 1 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği Ek-6 Tasdik Raporu”

30 Aralık 2011 tarih ve 28158 sayılı 3 üncü Mükerrer Resmi Gazete’ de yayımlanman “ 1 Seri Numaralı Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği kapsamında ve bu tebliğ 6 numaral ekinde belirtilen formata (Ek.77) uygun olarak bu tasdik raporu üç örnek olarak düzenlenir ve bir örneği gümrük idaresine verilmek üzere mükellef örneği ile birlikte müşteriye verilir ve bir örneği de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

60. “Posta Hizmetleri Kanunu Kapsamında Elde Edilen Net Satışların Tespitine İlişkin Özel Amaçlı Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

23.05.2013 tarih ve 28655 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 6475 sayılı Posta Hizmet-leri Kanunun 3 ve 15 inci maddeleri uyarınca (Ek.78) üç aylık dönemlerde geçici kurumlar vergisi kapsamında net satış hasılatına isabet eden miktarın %2’ sinin tespitine ilişkin rapor, üç örnek olarak düzenlenir ve bir örneği geçici kurumlar vergisi beyannamresinin verildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına gönderi-lir.Bir örnek mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

61. “Posta Hizmetleri Kanunu Kapsamında Bir Önceki Yıla İlişkin Net Satışların Onbinde Otuzbeşinin Tespitine İlişkin Özel Amaçlı Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

03.06.2014 tarih ve 29019 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Posta Sektörüne İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliği’nin 16, 17 ve 18 inci maddesi kapsamında (Ek.79) her yılın Mayıs ayının son gününe kadar bir önceki yıla ait net satışların onbinde otuzbeşinin tespi-tine ilişkin rapor, üç örnek olarak düzenlenir ve bir örneği mayıs ayının son gününe kadar Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderilir. Bir örnek mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

43

62. “Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamı Harcamaların Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

01.06.2018 tarih ve 30438 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 2018/1 sayılı Yatırım-larda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin 2012/1 No.lu Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği kapsamında ve belirtilen formata (Ek.80) uygun olarak bu rapor üç örnek düzenlenir ve bir örneği mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine, bir örneği ilgili mükellefe verilir. Bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

63. “Hisse Senetlerinin Kurul Kaydına Alınmasına İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından 15.11.1998 tarih ve 23524 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 1 Seri No.lu Hisse Senetlerinin Kurul Kaydına Alınmasına ve Satışı-na İlişkin Esaslar Tebliğ’inin 23 üncü maddesi (Ek.81) kapsamında üç örnek düzenlenir ve bir örnek Sermaye Piyasası Kurulu’na gönderilir. Raporun bir örneği mükellefe verilir ve bir örneği yeminli mali müşavirde kalır.

64.”Yeminli Mali Müşavirlik Hesap Durumu Belgesi ve Eki Bilanço ve Kâr-Zarar Cetveli Denetim Raporu”

Bu rapor, 27.06.2001 tarih ve 24445 sayılı resmi Gazete’de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yayımlanan “Bankaların Kuruluş ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik” in 5 inci maddesi kapsamında ve ekinde yer alan formata (Ek.82) uygun olarak en üç örnek düzenlenir. Raporun bir örneği ilgili kuruma, bir örneği mükelleve verilir ve bir örneği yeminli mali müşavirde kalır.

65.”Sermaye Ödendiğine İlişkin Yeminli Mali Müşavir Raporu”

Bu rapor, 25.07.2003 tarih ve 25179 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İç Ticaret 2003/3 sayılı Anonim ve Limited Şirketlerin Kuruluş ve Anasözleşme Değişikliği İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ kapsamında ve formata (Ek.37) uygun olarak üç örnek düzenlenir ve bir örneği ilgili ticaret siciline verilmek üzere mükellefe iki örnek verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

66. “Sosyal Sigortalar Kurumundan İlişiksizlik Belgesi Alınımasına İlişkin Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu”

Bu rapor, 14.07.2004 tarih ve 25522 sayılı Resmi Gazete’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan “Sosyal Sigortalar Kurumu Serbest Muhasebeci Mali Mü-şavirler ile Yeminli Mali Müşavirlerce İşyeri Kayıtlarının İncelenmesinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamında ve belirtilen formata (Ek.83) uygun olarak en az üç örnek olarak düzenlenir. Bir örneği ilgili kuruma ibraz edilmek üzere iki örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

67. “Proje Bazlı Yatırımlarda Yatırımın Gerçekleşme Durumu ve Yararlanılan Destek Miktarına İlişkin Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu”

Bu rapor, 26.11.2016 tarih ve 29900 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 17.10.2016 tarih ve 2016/9495 sayılı Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine ilişkin Bakan-lar Kurulu Kararı’nın 10 uncu maddesinin 2 inci fıkrası kapsamında; yatırımcının, yatırım

44

ve işletme döneminde yatırıma ilişkin taahhütlerin gerçekleşme bilgilerini ve yararlanılan destek miktarını Destek Kararında belirtilen süre boyunca her yıl Ocak ve Temmuz ayla-rında verilmek üzere üç örnek olarak düzenlenir. Bir örneği ilgili Bakanlığa ve Bakanlıkca görevlendirilen kuruma, bir örneği yatırımcıya verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

68. “Yeminli Mali Müşavirlik Döviz Gelirleri Raporu”

Bu rapor, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda, 2018/11185 sayılı Karar ile yapılan değişiklik ile bu Karara bağlı Tebliğ’de, 2018-32/46 sayılı tebliğ ile yapı-lan değişiklik ve TCMB genelgesi ile getirilen düzenlemeler kapsamında; kredi bakiyesi 15 milyon ABD Dolarının altında olan ve Türkiye’de yerleşik kişilerin döviz kredi kullanım talepleri sırasında, son üç mali yıla ilişkin döviz gelirlerinin tespitine ilişkin olarak (Ek. 84) en az üç örnek olarak düzenlenir. Bir örneği ilgili bankaya verilmek üzere iki örnek kredi talebinde bulunan mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

69.”Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesinin İptalini Sağlayan Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

24.10.2013 tarih ve 28801 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik” kapsamında; 03.08.2017 tarih ve 63089 sa-yılı Olur ile yürürlüğe konulan “Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Düzenlemesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge” nin 10 uncu maddesinin 7 inci fıkrası kapsamında; Teh-likeli Madde Faaliyet Belgelerini iptal ettirme talepleri sırasında, işletmecilerin müracaat tarihinden itibaren geriye doğru işletmenin kayıtların da yer alan ve iştigale konu tehlikeli maddelere ait fatura bilgilerini gösterir ve yeminli mali müşavir onaylı raporu (Ek.87) en az üç örnek olarak düzenlenir ve biri ilgili kuruma sunulmak üzere iki örnek mükellefe verilir ve bir örnek de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

70. “Yeminli Mali Müşavirlik Firma Mülkiyetindeki Makine ve Teçhizat Listesinin Onayı”

İstanbul Sanayi Odası tarafından verilecek kapasite raporları için, firmanın kendi mülkiyetinde olan makine ve teçhizatın Listesi (Ek.88 ) ile Kiralık/Leasingli Makine ve Teçhizatın Listesi (Ek. 88 /A) üç örnek olarak düzenlenir ve onaylanır. Onaylı listenin bir örneği ilgili odaya kapasite raporu müracaat formu ekinde sunulmak üzere iki örnek mükel-lefe verilir ve bir örnek de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

71. “Kamu İhale Genel Tebliğ Kapsamında Düzenlenen Yeminli Mali Müşavirlik Raporları”

22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kamu İhale Genel Teb-liğ” inde (Ek.89) yer verildiği üzere istenilen;

a. Tebliğin 9 uncu maddesinde belirtildiği üzere; İhaleyi düzenleyen idareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için ihaleye girenin kendi malı olma şartını araması durumunda, ihaleye katılacak olanlar kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve di-ğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterine kayıtlı olduğunu belirten yeminli mali müşair raporu en az üç örnek düzenlenir. Raporun iki örneği ihaleye girecek kişi veya kuruma verilir. Bu kişi raporun bir örneğini ilgili ihaleyi düzenleyen idareye ibraz eder. Bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

45

b. Tebliğin 10 uncu maddesinde belirtildiği üzere; İhaleyi düzenleyen idarenin bilanço ve eşdeğer belgelerin istenmesi durumunda, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yılsonu bilançosunun veya bilançonun gerekli görülen bölümlerinin yoksa bunlara eşdeğer belge-lerin onayı yeminli mali müşavir tarafından yapılır. Üç örnek olarak hazırlanan bilanço ve eşdeğer belgeler ikisi ihaleye girecek kişi veya kuruma verilir ve bir örneği de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

c. Tebliğin 11 inci maddesinde belirtildiği üzerere; İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ekinde yer alan ilgili standart forma uygun şekilde ve ihalenin ilk ilan veya ihaleye davet tarihinden sonra yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen iş deneyimini gösteren belge-ler en az üç örnek onaylanılır ikisi ihaleye katılacak kişi veya kuruma verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır. (Bu belgenin onayında YMM çok dikkatli davranmasını öne-ririz.)

d. Aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini düzenleyen söz konusu tebliğin 45 inci maddesinde yer alan açıklamalarda belirtildiği üzere;

i. Teklifi aşırı düşük olan kişi ve kurumlar bu düşüklüğün açıklamasını belgeye dayan-dırması gerekmek ve bunu proforma faturaya dayandırıldığında; proforma faturada yer alan mala ilişkin mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyet belirtilecek ve proforma faturaya, ilgili malın son geçici vergi beyanname dönemine ait bir alış ve bir satış faturası örneği eklenerek tasdik anlaşması yapılan yeminli mali mü-şavire onaylatılacaktır.

Proforma faturayı veren imalatçı ise; proforma fatura ekinde, ilgili mala ilişkin imalat-çının son geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan birim maliyet cetveli verilecektir. Sunulan birim maliyet cetveli, mükellefin tasdik anlaşması yaptığı yeminli mali müşavir tarafından onaylı olması gerekmektedir.

Her iki onay işlemi de en az üç örnek yapılarak biri ihaleyi açan idareye, biri ihaleye girene verilir ve bir önek de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

ii. Aşırı düşün teklifin açıklamasında teklifin bir bölümünü oluşturan iş kısımlarına iliş-kin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde; Söz konusu fiyat teklifinin ekinde, Vergi Usul Kanununa göre tutulması zorunlu olan yasal defter ve belgelere uygunluğu yeminli mali müşavir tarafından onaylanmış ma-liyet tespit raporunun sunulması gerekmektedir. Bu raporda en az üç örnek düzenlenir ve içeriğinde fiyat teklifi verilen işle ilgili varsa malların birim ortalama maliyetleri ile işçi-lik maliyetleri belirtilmesi, fiyat teklifinin kapsamında sadece mal olması durumunda ise; maliyet tespit raporu yerine, piyasadan alınan mallara ilişkin olarak yukarıda belirtildiği şekilde proforma faturaların, fiyat teklifi veren kişinin üretici olması durumunda ise; son geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan ilgili malın birim maliyet cetvelinin sunulması zorunludur.

iii. Düşük teklifin açıklaması, ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alınması şeklinde olduğunda; Söz konusu malın, Vergi Usul Kanununda açıklanan, emsal bedeli ile değerlendirilmesi gerekir.

46

iv. Düşük teklifin açıklaması kendi ürettiği mallara dayandırılması halinde; mükellefin tasdik anlaşması yaptığı yeminli mali müşavir tarafından onayı, son geçici vergi beyannan-me dönemine ait üretim konusu mala ilişkin maliyet tespit raporunun sunulması ve içeriğin-de üretilen mala ilişkin birim maliyetlerin gösterilmesi gerekmektedir.

v. Düşüklük açıklaması, malın stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda; Vergi Usul Kanununun 182 inci maddesi gereğince tutulması gereken envanter defterinin ilgili malzeme veya mala ilişkin kısmının mükellefin tasdik anlaşması yaptığı yeminli mali mü-şavir tarafında onaylı örneğinin veya onaylanan malzeme veya mala ilişkin stok tespit ra-porunun sunulması ve rapor içeriğinde ise, mükellefin yasal defter ve belgelere uygun ilgili malzeme veya mala ilişkin birim maliyetlerinin belirtilmesi gerekmettedir.

Onay veya raporlar her halükarda en az üç örnek düzenlenir. Bir örneği ihaleyi düzen-leyen idareye, bir örneği ihaleye girene verilir ve bir örnek de yeminli mali müşavirin ken-disinde kalır.

72. “Ekonomik Denge Vergisi Beyannamesinin Yeminli Mali Müşavirce Onaylanması”

07.05.1994 tarih ve 21927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3986 sayılı Kanunla ih-das edilen vergilerlerden olan Ekonomik Denge Vergisine ilişkin olarak düzenlenen Eko-nomik Denge Vergisi Beyannamesi (Ek. 90) yeminli mali müşavir tarafından onaylanması gerekmektir. Üç örnek düzenlenen beyannamenin bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefin kendisine verilir. Üçüncü örnekde yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

73. “Net Aktif Vergisi Beyannamesinin Yeminli Mali Müşavirce Onaylanması”

07.05.1994 tarih ve 21927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3986 sayılı Kanunla ihdas edilen vergilerlerden olan Net Aktif Vergisine ilişkin olarak düzenlenen Net Aktif Vergisi Beyannamesi (Ek. 90/A) yeminli mali müşavir tarafından onaylanması gerekmektir. Üç ör-nek düzenlenen beyannamenin bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefin kendisine verilir. Üçüncü örnekde yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

74. “Hasılat Payı Ödemesinin Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

19.06.2007 tarih ve 26557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik” in 79 uncu maddesi (Ek.91) ile 26.04.2009 tarih ve 27211 sayılı Resmi Gazete’de yayınmlanan “324 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği”n (Ek.91) 4 üncü ayrımında belirtelen amaçala ilgili olarak düzenlenen bu rapor en az üç örnek düzenle-nir, Bir örneği ilgili kuruma, bir örneği mükellefe verilir. Bir örnek de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

75. “Madenlerden Alınan Devlet Hakkının Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

15.06.1985 tarih ve 18785 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3213 sayılı Maden Kanu-nunun 14 üncü maddesinde (Ek.92) belirtrildiği üzere, madenlerden alınan devlet hakkının tespitine yönelik olarak yeminli mali müşavir tarafından en az üç örnek olarak düzenlenen tasdik raporu, biri ilgili idareye, bir örneği mükellefe verilir ve üçüncü örnekte tasdiki yapan yeminli mali müşvir tarafından saklanır.

47

76. “Yeminli Mali Müşavirlik Üretim Tasdik Raporu”

Bu rapor 4760 sayılı Ö.T.V.K.nun 5/1 inci maddesinin uygulanmasına yönelik olarak ya-yımlanan 13.11.2003 tarih ve 2003/6467 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca tecil edilen vergi için 5 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğ hükümleri kapsamında üretim tasdik raporu (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Raporun bir örneği mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

77. “Halka Açık Kurumlarda Ortakların Sermaye ve Hisse İhraç Primlerinin Tahsilatının Tespitine İlişkin Özel Amaçlı Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor için belirlenmiş bir format olmayıp, üç örnek olarak düzenlenen tasdik raporu-nu (Ek.93) biri ilgili idareye verilmek üzere müşteri örneği ile birlikte müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

78.‘‘Katalog Kapsamındaki Firmalardan Gerçekleştirilecek Açık Satışlara Ait Satın Alma Sözleşmesinin Fiyat Başlıklı 4’ncü Maddesi Hükümlerinin Firma Tarafından Yerine Getirilip Getirilmediğinin Tespitine Ait Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğünün ihtiyacı nedeniyle mal alacağı ku-rum ve kuruluşlar ile yaptığı sözleşmeye dayanarak istenilmekte olup, üç örnek düzenlenir (Ek.93). Raporun bir örneği D.M.O. Genel Müdürlüğüne, bir örneği müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

79. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Özel Amaçlı Tasdik Raporu”

Bu rapor, TÜPRAŞ Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. talebi üzerine solvent kullanım mik-tarının tespitine yönelik olarak (Ek.93) üç örnek düzenlenir. Raporun iki örneği mükellefe verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır. Mükellef raporun bir örneğini TÜPRAŞ’a verir.

80. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Haddelenmiş Soğuk Saç Kullanım Tespit Rapor”

Bu rapor, kapasite raporu almak amacına yönelik olarak ticaret odasına yapılan başvu-ruda ilgili oda tarafından istenilmektedir. Üç örnek (Ek.93) olarak düzenlenir. Raporun bir örneği ilgili odaya, bir örneği müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

81. “Yeminli Mali Müşavirlik Lipar Sarfiyat Tespit Raporu”

Nihai kullanım izin belgesi karşılığında ithal edilen 271019150000 GTİP Numaralı ürün için (Ek.93) düzenlenen raporun iki örneği biri gümrük idaresine verilmek üzere mükellefe verilir ve bir önek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

82. “Yeminli Mali Müşavirlik Tuz Sarfiyat Tespit Raporu”

Nihai kullanım izin belgesi karşılığında ithal edilen Tuz’un kullanımına ilişkin olarak düzenlenen sarfiyat raporu (Ek.93) üç örnek yapılır ve iki örneği bir gümrük idaresine verilmek üzere mükellefe verilir ve bir önek yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

48

83. ‘‘Birleşme Nedeniyle Borçların Teminine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Birleşilen şirkete birleşen şirketten devrolan borçların belirlenmesi ve bunun temin edil-mesi amacına yönelik olarak Ticaret Sicil Memurluğu tarafından istenilen bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Bir örneği ticaret sicil memurluğuna, bir örneği mükellefe verilir ve bir örnekte yeminli mali müşavirde kalır.

84. ‘‘Şirket Ortağının Sermaye Avansı Olarak Gönderdiği Tutarın Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

85. “Sermaye Avansının Sermayeye Eklenmesine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

86. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Gayrimenkul Satış Kârının Sermayeye İlave Edilmesine İlişkin Tasdik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır

87. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik İştirakler Satış Kârının Sermayeye İlave Edilmesine İlişkin Tasdik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

88. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Geçmiş Yıl Kârlarının Sermayeye İlave Edilmesine İlişkin Tasdik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

89. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Olağanüstü Yedek Akçelerin Sermayeye İlave Edilmesine İlişkin Tasdik Raporu”

Bu rapor(Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

90. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Cari Yıl Kârının Sermayeye İlave Edilmesine İlişkin Tasdik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

49

91. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Enflasyon Düzeltmesi Olumlu Farkının Sermayeye İlave Edilmesine İlişkin Tasdik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

92. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Ortaklara Olan Borcun Sermayeye İlave Edilmesine İlişkin Tasdik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

93. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Yeniden Değerleme Fonunun Sermayeye İlave Edilmesine İlişkin Tasdik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

94. ‘‘Yeminli Mali Müşavirlik Maliyet Artış Fonunun Sermayeye İlave Edilmesine İlişkin Tasdik Raporu”

Bu rapor (Ek.93) üç örnek olarak düzenlenir. Biri ticaret sicil memurluğuna, biri müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalır.

95. “Öz Varlık Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Türk Ticaret Kanununun 152 ve ilgili diğer maddeleri uyarınca nev’i değiştiren şirket-lerin öz varlıklarının tespiti ve rapora bağlanması ticaret sicilince istenilmekte ve bu rapor (Ek.93) üç örnek düzenlenecek ve bir örnek ticaret siciline bir örnek mükellefe verilecek ve bir örnek yeminli mali müşavirde kalacaktır.

96 “Öz Kaynaklarda Yer Alan Özel Fonların Sermayeye İlave Edilmesi İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Ticaret sicil müdürlüğüne verilmek üzere istenilen bu raporun belirlenmiş bir formatı olmayıp, düzenlenen üç örnek tasdik raporunun (Ek.93) bir örneği ticaret siciline verilmek üzere mükellef örneği ile birlikte müşteriye verilir ve bir örneği de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

97. “Geçmiş Yıl Zararlarının Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor için belirlenmiş bir format olmayıp, üç örnek olarak düzenlenen tasdik raporu-nu (Ek.93) biri ilgili idareye verilmek üzere müşteri örneği ile birlikte müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır**.**

98. “Bankalar Kanalı ile Yapılan Ödemelere İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor için belirlenmiş bir format olmayıp, üç örnek olarak düzenlenen tasdik raporu-nu (Ek.93) biri ilgili idareye verilmek üzere müşteri örneği ile birlikte müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır**.**

50

99. “Devir Yolu ile Birleşmede Özvarlık Tespitine ilişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor için belirlenmiş bir format olmayıp, üç örnek olarak düzenlenen tasdik raporu-nu (Ek.93) biri ilgili idareye verilmek üzere müşteri örneği ile birlikte müşteriye verilir ve bir örnek yeminli mali müşavir tarafından saklanır**.**

100. “Dahilde İşleme İzin Belgesi Kapsamındaki Alımların İhracatta Kullanıldığının Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Raporu”

Bu rapor için belirlenmiş bir format olmayıp, üç örnek olarak düzenlenen tasdik raporu-nun (Ek.93) birisi ilgili idareye verilmek üzere müşteri örneği ile birlikte müşteriye verilir ve bir örnek raporda yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

101. “Yeminli Mali Müşavirlik Gözetim Kapsamı Ürünler Faaliyet Tasdik Raporu”

Dış Ticaret Müsteşarlığınca yayımlanan bir kısım “İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliğler” de belirtildiği üzere (Örneğin; 2007/12, 2007/21 ve 2007/23 gibi.) bir kısım malların ithalinde aranan gözetim belgesi verilmesi ve bu belge kapsamında yapılan ithalatın, satış ve stokların her üç ayda (bu süre bir kısımsatış ve stokların her üç ayda (bu süre bir kısım tebliğlerde 6 ay) bir, yine tebliğde beliretilen bilgi ve belgelerin birlikte şekil ve içeriği tebliğde belirtilen Yeminli Mali Müşavirlik Gözetim Kapsamı Ürünler Faaliyet Tasdik Raporu” nun verilmesi istenilmiştir. Belirtilen Formatta (Ek.67) düzenlenen tasdik raporu üç örnek olarak hazırlanır. Raporun bir örneği Dış Ticaret Müsteşarlığına verilmek üzere müşteriye, bir örneği müşterinin kendisine verilir ve bir örneği müşterinin kendisinde verilir. Raporun bir örneği de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

102. “Mali Destek Proğramı …………… Başlıklı Projeye İlişkin Destek Sözleşmesinin Harcama Teyidine Yönelik Somut Bulgular Raporu”

Bu rapor; Hazine Müsteşarlığının Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından yönetilen;

• Yerel Yönetimler,
• KOBİ’ler ve
• Sivil Toplum Kuruluşlarının hibe sözleşmeleri ve proğramının kuralları gereği, hibe almaya hak kazanan başvuru sahiplerinin başvurularının kabulünden sonra yaptıkları har-camalarının kabulü için istenen rapor (Ek.94) en az üç örnek olarak düzenlenir ve biri ken-disinde kalmak ve biriside ilgili kuruma sunulmak üzere mükellef iki örneği verilir ve bir örnekte yeminli mali müşavirde kalır.

Bu konuda yaptığım araştırma sonucunda elde edebildiğim bir rapor örneğini Ek.94 ola-rak kitaba eklemiş oldum.

103. “Yeminli Mali Müşavirlik Gözetim Kapsamı Ürünler Faaliyet Tasdik Raporu”

Ekonomi Bakanlığınca yayımlanan “İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliğler” de belirtildiği üzere (Örneğin; 2018/1, 2018/2, 2018/4, 2018/5, 2018/7, 2018/8, 2018/9, 2018/10, 2018/11. 2018/12 ve 2018/13 gibi.) bir kısım malların ithalinde aranan gözetim belgesi verilmesi ve bu belge kapsamında yapılan ithalatın, yine tebliğde beliretilen bilgi ve belgelerin birlikte şekil ve içeriği tebliğde belirtilen Yeminli Mali Müşavirlik Gözetim Kap-

51

samı Ürünler Faaliyet Tasdik Raporunun verilmesi istenilmiştir. Belirtilen Formatta (Ek.67) düzenlenen tasdik raporu üç örnek olarak hazırlanır. Raporun bir örneği Ekonomi Bakan-lığına sunulmak üzere müşteri örneği ile birlikte iki örneği müşterinin kendisinde verilir. Raporun bir örneği de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

104.”Elektrik Enerjisi Üretimi Yatırımlarında Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamı Harcamaların Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavir Raporu”

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin 2012/1 sayı-lı Tebliğin 23 üncü maddesine eklenen fıkra hükmü uyarınca; genel teşvik uygulamaları kapsamında düzenlenen elektrik enerjisi üretimine yönelik yatırımların tamamlama vizesi, firmanın teşvik belgesine konu yatırıma ilişkin ilgili kurum tarafından düzenlenen geçici kabul belgesinin tasdiki sureti ile asgari sabit yatırım tutarının sağlandığına ilişkin “Elektrik Enerjisi Üretimi Yatırımlarında Yatırım Teşvik Belgesi Kaposamı Harcamaların Tespitişne İlişkin Yeminli Mali Müşavir Raporu”nun (Ek. 95) ibrazı edilmesi istenilmiş olup, bu rapor en az üç örnek düzenlenir, bir örneği ilgili kuruma verilmek üzere iki örnek yatırım yapan mükellefe verilir. Bir örnek raporu düzenleyen yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

105. “E- Defter Beratı Silme Konusunda Yeminli Mali Müşavir Özel Amaçlı Raporu”

Bu rapor e – Defter Uygulama Klavuzunda (Ek.96) açıklandığı gibi; berat yükleme süre-si geçen e – Defterlere ilişkin berat silme işlemi, mükellefin talebinin Gelir İdaresi Başkan-lığınca uygun bulunması halinde yapılabiceği ve bunun içinde Özel Amaçlı Yeminli Mali Müşavir Raporu düzenlenmesi gerektiği belirtilmiş ancak format konusunda herhangi bir belirleme yapılmamıştır. Bu nedenle (Ek.93) de belirtilen format kullanılarak en az üç örnek olarak bu rapor düzenlenir. Bir örneği Gelir İdaresi Başkanlığına sunulmak üzer iki örnek mükellefe veriler ve bir örnek de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

106. “Mali Yıl Sonu Gerçek Harcamaların Uygunluğuna İlişkin Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu”

Bu rapor Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliğinin (Ek.97) 25 inci maddesine göre her sene sonunda en az üç örnek olarak düzenlenir. Rapor dispozizyonu belirlenmemiş olduğundan (Ek.93) de verilen format kullanılarak düzenlenebilir ve bir örneği YÖK’e tevdi edilmek üzere iki örnek ilgili kuruma verilir. Raporun bir örneği de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

107. “Hizmet İhracatının Tevsikine Dair Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

23.03.2017 tarih ve 30016 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 20.02.2017 tarih ve 2017/9962 sayılı “İhracatcılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hak-kındaki “ Bakanlar Kurulu Kararı ve “2017/9962 Sayılı İhracatçılara Hususi Damgalı Pa-saport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Karar Kapsamında Hizmet İhracatına Yönelik Uygulama Usul ve Esaslarına İlişkin Genelge”nin (Ek.98) 3 No.lu ekinde yer verilen format ve içeriğine uygun olarak “Hizmet İhracatının Tevsikine Dair Yeminli Mali Müşavirlik Tas-dik raporu” en az üç örnek olarak düzenlenir. Bir örneği ilgili kuruma ibraz edilmek üzere iki örneği mükellefe verilir. Raporun bir örneği yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

52

108. “Türk Akreditasyom Kurumuna Yapılan Bildirimin Yeminli Mali Müşavirlerce Onaylanması”

04.11.1999 tarih ve 23866 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 4457 sayılı Türk Akre-ditasyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 21 inci maddesine dayanılarak, 11.05.2016 tarih ve 29709 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Türk Akreditasyon Kuru-munca Uygulanacak Akreditasyon Kullanım Ücreti/Payına Dair 2016/1 sayılı Tebliğ” in (Ek.99) 3 üncü maddesi uyarınca; yurt içinde faaliyet gösteren akredite kuruluşlarının bu kapsamda elde ettikleri brüt gelirleri (muayene ve analiz gelirleri) üzerinden hesaplanan akreditasyon kullanım ücretine ilişkin bildirimleri en az üç örnek olarak yeminli mali müşa-virler tarafından onaylanır. Bir örneği Akreditasyon Kurumuna gönderilmek üzere iki örneği mükellefe verilir. Bir örneği de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

109. “Yeminli Mali Müşavirlik Domates Salçası Faaliyet Raporu”

29.01.2019 tarih ve 30670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bazı Ürünlerin İthala-tında Tarife Kontenjanı Uygulanmasına İlişkin Tebliğ” (Ek. 100) ve ekleri dikkate alınarak hazırlanan “Domates Salçası Faaliyet Raporu” en az üç örnek olarak düzenlenir. Bir örneği ilgili kuruma sunulmak üzer iki örnek mükellefe verilir ve kalan üçüncü örnek ise yeminli mali müşavir tarafında saklanır.

110.“Kobi Tanımına Uygun İşletme Ölçütünün Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor 18.11.2005 tarih ve 25997 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 2012/3834 ile 2018/11828 sayılı Bakanlar Kurul Kararları ile değiştirilen 2005/9617 sayılı “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetme-lik” (Ek.101) kapsamında ve 27.01.2013 tarih ve 28541 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “2012/4093 sayılı Ticaret Sicili Yönetmeliği” ne dayanılarak (Ek. 101) de belirtilen dispo-ziyonda en az üç örnek düzenlenir ve bir örneği Ticaret Sicili Müdürlüğüne veya ilgili ku-ruma verilmek üzere iki örnek şirket yetkilisine verilir ve bir örneğide yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

111. “Esnaf Ahilik Sandığının Üç Aylık Gelir ve Giderlerinin Tespitine İlişkin Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporu”

Bu rapor, 08.03.2017 tarih ve 30001 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6824 sayılı Kanunu 9 uncu maddesi ile İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen ek 6 ncı madde kapsamında (Ek. 102) her üç ayda bir olmak üzere, en az üç örnek olarak (Ek. 93) düzenlenir. İkisi ilgili kuruma verilir ve bir örnek de yeminli mali müşavir tarafından saklanır.

112. Bu ayrımda yer verilen raporların düzenlendiği konusunda bilgi edinilmiş olmasına rağmen, raporun dayandığı kanun, tüzük, yönetmelik, tebliğ ve karalar ile resmi yazılara yapılan tüm araştırma ve girişimler neticesiz kalmış ve raporun dayanağı kaynak gösterilmesi mümkün olmadığı gibi rapor dispozizyonu hakkında da bir bilgi ortaya konulamamıştır. Bahse konu edilen raporları şunlardır.

a. 24.04.2005 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliş-tirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı KOSGEP Destekleme Yönetmeliğine” göre istenlen

3

rapor. ( Bu yönetmelik taranmış olmasına rağmen rapor istendiğine ilişkin her hangi bir bilgiye raslanılmamıştır.)

b. “4572 Sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanun” göre istenilen rapor. (Bu kanun taranmış isede rapor düzenlenmesini hükme bağlayan maddeye raslanıl-mamıştır.)

c. “T.C.Emekli Sandığı’nın 06.05.1992 tarih ve 945 sayılı Yönetim Kurulu Kararı” ge-reğince istenilen rapor. (Değişik kanallardan yapılan girişimlere rağmen bu karara ulaşıla-mamıştır.)

d. “T.C.Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının 97/1 ve 97/2 sayılı genelgelerine” göre isteni-len rapor. (Söz konusu genelgeye ulaşılamamıtır.)

e. T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığınca istenen “Hac kotası tespit raporu” ile “Seyahat Acentelerinin turizm geliri elde etme ve döviz getirme yükümlülüklerine ilişkin tespit rapo-ru” hakkında bütün Dinayet İşleri Başkanlığı Sitesi ve Turizm Acentaları mevzuatı taranmış olmasına rağmen bu raporlar hakkında sağlıklı bir bilgiye ulaşılamamıştır.

Yukarıda 112 başlık altında tespit edebildiğim tasdik raporları dışında benim raslaya-madığım rapor türlerinin de olma ihtimalini unutmamak gerekir. Ayrıca önümüzdeki gün-lerde de bir kısım kurumların yeni tasdik taleplerinin olabileceği gerçeğini de gözden uzak tutmamalıyız.

Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen tasdik raporlarında bağlı oldukları oda-nın adını ve oda sicil numarasını bildirmenin yanı sıra, raporlarının ilk sahifesinden son sahife öncesindeki sahifesine kadar olan bütün sahifeler yeminli mali müşavirler tarafından paraflanıp mühürlenir ve raporun en son sahifesinde yer verilen isim ve unvan yazılı yerde imzalanır ve mühürlenir.

Ayrıca, yukarıdaki XVII/B-1 bölümünde belirtildiği üzere, tasdik raporuna yapılan söz-leşmenin aslı veya bir fotokopisinin mutlaka eklenmesi gerekir ve rapora konulan bütün ek-ler, ek sıra numarası verilerek, yeminli mali müşavir tarafından paraf edilerek mühürlenmesi zorunludur.

Tasdik raporlarının resmi kuruma ve kuruluşlara (vergi dairesine, ticaret siciline, TÜ-BİTAK’a, EPDK’a ve Gümrük İdaresi gibi.) verilen örneklerine ayrıca, yeminli mali mü-şavire ilişkin olan ve yeminli mali müşavirin bağlı olduğu yeminli mali müşavir odasından alınan ve düzenleme tarihi ile tasdik rapor tarihi arasında üç aylık süreyi geçmemiş “Faaliyet Belgesi” nin (Ek. 23 ve Ek.23/A) eklenmesi gerekmektedir.

XXVI. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN TASDİKTEN DOĞAN SORUMLULUĞU

Yeminli mali müşavirler kamu görevi ifa etmektedirler. Dolayısıyla yeminli mali mü-şavirlerden hizmet alanlar bir anlamda kamu hizmeti almaktadırlar. Bu nedenledir ki; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununda yeminli mali müşavirlerin maddi ve cezai sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler de yapılmıştır.

Bu cümleden olarak bahsi geçen yasanın aşağıda yer verilen 12 inci maddesinde “Tas-dik ve tasdikten doğan sorumluluk” başlığı altında yeminli mali müşavirlere sorumluluk getirilmiştir.

54

“Yeminli mali müşavirler gerçek ve tüzelkişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmele-rinin mali tablolarının ve beyannamelerinin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelediğini tasdik ederler.

Yeminli mali müşavirlerin tasdik edecekleri belgeler, tasdik konuları ile tasdike ilişkin usul ve esaslar; gerçek ve tüzelkişilerin mükellefiyet şekilleri, iş kolları ve ciroları, döviz ka-zandırıcı işlemleri, ithalat ve ihracatları, yatırımın miktarları ve nevileri ile belgelerin ibraz edileceği merciler esas alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.

Kanunları gereğince, kamu kurum ve kuruluşlarına verilen tasdik edilmiş mali tablolar, kamu idaresinin yetkili memurlarınca, tasdikin kapsamı ölçüsünde incelenmiş bir belge ola-rak kabul edilir. Ancak, çeşitli kanunlarla kamu idaresine tanınan teftiş ve inceleme yetkile-rinin kullanılmasına ve gerektiğinde tekrarına ait hususlar saklıdır.

Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaı uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin kapsamını düzenleyecekleri raporda açıkça belirtirler.

Yeminli mali müşavirlerin tasdikten doğan mali sorumlulukları ile disiplin sorumluluk-ları ayrı ayrı müstakil bir rapor ile tespit edilir. Bu kapsamda yeminli mali müşavir hakkın-da sorumluluk raporu yazılabilmesi için yeminli mali müşavirin yazılı savunması istenir. Savunma isteme yazısının tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde savunma yapılmaması durumunda ilgili yeminli mali müşavir savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.

Bu Kanun hükümlerine göre meslek icra edenlerin vergi kanunları ve diğer kanunlardaki sorumlulukları saklıdır.”

Bu düzenlemeye göre; imza ve mühür kullanmak suretiyle tasdik yapan ve tasdik raporu düzenleyen yeminli mali müşavirler, tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere tasdikin doğrulu-ğundan sorumludur. Tasdik konusu ile ilgili olarak Bakanlıkça çıkarılan tebliğlerde belirtilen hususların; tasdik kapsamı içinde mutlaka araştırılması ve incelenmesi zorunludur.

Yeminli mali müşavirler inceledikleri ve sonucunda tasdik raporu düzenledikleri konu ve belgelerin gerçeği yansıtmaması ve doğru olmaması halinde, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan Vergi Usul Kanunu ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanun hükümleri uyarınca mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. Bu sorumluluğun yerine getirilmesinde Borçlar Kanununun “Tam Teselsül” hükümleri uygulanır.

Tasdik raporunun düzenlenmesi ve incelemenin yapılması sırasında, başka bir ildeki bir inceleme ve bilgi toplama işinin, o ilde bulunan bir yeminli mali müşavire yaptırılmış olması halinde, bu kısmi incelemeden doğan sorumluluk incelemeyi yapan yeminli mali müşavire aittir.

Yeminli mali müşavirler tasdikten doğan sorumluluklarını yerine getirilebilmeleri için

55

doğabilecek zararların tazmini amacıyla sorumluluk sigortası (ki bunu önermekteyiz) yap-tırabilirler.

Tasdik amacıyla yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde doğacak zararların hukuki sorumluluğu yeminli mali müşavire aittir.

Yeminli mali müşavirlerin bu hukuki sorumlulukları ile ilgili olarak “Serbest Muha-sebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” in 21 ve 41 inci maddelerinde de düzenleme yapılmıştır.

Sözü edilen yönetmeliğin 21 inci maddesinde; yeminli mali müşavirlerin verdikleri mes-leki hizmetleri sırasında 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan iştirak, teşvik ve yardım hükümlerine uyan fiilleri sebebiyle hukuken sorumlu oldukları, kanun ve yönetmeliklerde belirtilen ceza hükümlerinin de ayrıca uygulanacağı belirtilmiştir.

Ayrıca söz konusu yönergenin 41 inci maddesinde; yeminli mali müşavirlerin, ilgili ka-nunlar, yönetmelikler ve tebliğlere göre yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumlu olduk-ları, yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olarak ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilen cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları ve bu nedenle yeminli mali müşavirlerin düzenlemiş oldukları tasdik raporlarında, tasdik kapsamının mutlaka belirtilmesi gerektiği açıklanmıştır.

Ayrıca, yeminli mali müşavirin sorumluluğu ile ilgili düzenlemeye, 18 Seri No.lu Ser-best Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğin “Tasdik Raporu Tanzim Eden Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluğu” baş-lıklı II/B Bölümünde ve 20.02.2015 tarihli Bakanlık Olur’u ile yürürlüğe konulan “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Hakkında Vergi Müfettişleri Ta-rafından Sorumluluk Raporu Düzenlenmesinde Uyulacak Esaslara İlişkin Yönerge” de yer verilmiştir.

XXVII. TASDİK RAPORLARININ TESLİMİ

A. TASDİK RAPORLARININ VERGİ DAİRESİNE VEYA İLGİLİ KURUMA TESLİMİ

Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen tasdik raporlarının çeşitliliği dikkate alındığında hangi raporun ne zaman ve kime verileceği konusunda bazı belirlemeler dışında, işin mahiyetine göre genelde iş sahiplerine verilmesi ve iş sahipleri tarafından ilgili kuruma ibrazı şeklinde uygulama sürmektedir.

Bu cümleden olarak;

1. 18 ve 24 Seri No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğleri birlikte dikkate alındığında yeminli mali müşavirler tarafında düzenlenen ve gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik raporla-rının bir nüshası, ilgili yıl gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile birlikte beyanname verme süresi içinde veya gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayı takip eden iki ay içinde, yeminli mali müşavir tarafından bir üst yazı (Ek. 24) veya rapor teslim tutanağı (Ek. 25) ile vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

Ayrıca 20 ve 41 Seri No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik

56

ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğleri birlikte dikkate alındığında ise, yemin-li mali müşavirler tarafında düzenlenen ve gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik raporlarının yeminli mali müşavirler odası vasıtasıyla vergi dairesine teslimi konusunda dü-zenleme yapılmış olup, genel olarak odanın bulunduğu il dahilindeki vergi dairelerine (ilçe vergi daireleri hariç) kayıtlı mükelleflere ait tam tasdik raporları yeminli mali müşavirler odasına, rapor teslim tutanağı (Ek. 26) ile yeminli mali müşavir tarafından, gelir veya ku-rumlar vergisi beyannamelerinin verildiği ayı takip eden ikinci ay içinde teslim edilir.

Yeminli mali müşavirler odası tarafından alınan tasdik raporları; en geç beyannamenin verildiği ayı takip eden iki aylık sürenin sonundan itibaren 15 gün içinde ilgili vergi daire-sine teslim edilir.

Faaliyette bulunulan ilin dışındaki ilçeler ile diğer illerde ve bu illere bağlı ilçelerde bulunan vergi dairelerine PTT aracılığı ile iadeli taahhütlü olarak ve bir üst yazı (Ek. 24) ekinde tasdik raporları, belirtilen iki aylık süre içinde gönderilir. Raporların PTT idaresine iadeli taahhütlü olarak verildiği gün vergi dairesine verilmiş kabul edilir.

Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen ve gelir veya kurumlar vergisi beyan-namesi tasdik raporu dışında kalan ve vergi dairesine verilmesi gerek tasdik raporları da belirtilen düzenleme kapsamında vergi dairesine teslim edilir.

2. 21 Seri No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğde açıklandığı üzere; yeminli mali müşavirler tarafın-dan düzenlenen katma değer vergisi iade tasdik raporları 2 nüsha olarak, ilgili vergi daire-sine bizzat yeminli mali müşavir tarafından bir üst yazı (Ek. 24) veya rapor teslim tutanağı (Ek. 25) teslim edilecektir.

Tasdik raporlarının vergi dairesine teslim sırasında yeminli mali müşavirlik kimliğinin raporu teslim alan vergi dairesi müdürü veya müdür yardımcısına, istenilmeden ibraz edil-mesi gerektiği unutulmamalıdır.

3. Farkı yasaların verdiği yetkiler kapsamında düzenlenen tasdik raporlarının en az bir nüshası, yeminli mali müşavirler tarafından, ilgili mevzuatta öngörülen şekil ve süre içinde teslim edilmesi gerekmekledir.

Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen her türlü tasdik raporunun resmi kurum ve kuruluşlara verilmesi gereken asıl nüshasına, bağlı bulunulan yeminli mali müşavirler odasından alınan Faaliyet Belgesinin (Ek. 23) veya (Ek.23/A) eklenmesi ve bu belge tari-hinin rapor tarihi arasında 3 aylık sürenin geçmemiş olması gerektiği hususu da unutulma-malıdır.

B. TASDİK RAPORLARININ MÜKELLEFE/İŞ SAHİBİNE TESLİMİ

Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen her türlü tasdik raporunun en az bir nüs-hası, iş sahibine veya mükellefe verilmesi zorunludur.

XXVIII. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN HAKSIZ REKABET VE REKLAM YASAĞI

A. HAKSIZ REKABET YASAĞI

Yeminli mali müşavirler, mesleki faaliyetleri kapsamında işin kabulü, işin reddedilmesi, işin yürütülmesi ve işin sona erdirilmesi ile reklam yasağı kapsamına giren her türlü faaliye-

57

tiyle ilgili olarak haksız rekabete neden olacak eylem ve davranışlarda bulunamazlar.

Haksız rekabete neden olan eylem ve davranışlar aşağıda belirtildiği üzere üç ana başlık altında toplanmıştır.

1.Meslek Mensupları Arasında ve İş Sahipleriyle İlişkilerinde Haksız Rekabet

Yeminli mali müşavirler, mesleki dayanışma sorumluluğunun bilincinde olarak, kendi aralarında ve iş sahipleriyle olan ilişkilerinde haksız rekabete neden olacak eylem ve davra-nışlarda bulunamazlar. Aşağıda sayılan haller özellikle haksız rekabet teşkil eder.

A. Muhasebe ve denetim standartlarına uymamak, mesleki faaliyetlerin yürütülmesinde gereken mesleki özeni göstermemek.

B. Bir diğer meslek mensubu ile sözleşmesi bulunan iş sahiplerini sözleşme yapmak amacıyla mevcut sözleşmelere aykırı davranmaya veya bu sözleşmeleri feshetmeye yönelt-mek.

C. İzinsiz olarak faaliyette bulunmak, yetki belgeleri ve ruhsatları iptal olduğu halde doğrudan veya dolaylı olarak mesleki faaliyete devam etmek veya faaliyetleri geçici olarak durdurulduğu halde mesleki faaliyetlere doğrudan devam etmek.

D. Yetki belgeleri ve ruhsatları iptal olduğu veya faaliyetleri geçici olarak durdurulduğu halde unvanlarında, ilan ve reklamlarında, mesleki faaliyette bulundukları intibaını yarata-cak kelime veya ibareler kullanmak.

E. Meslek ruhsatının kiralanması veya çeşitli menfaatler sağlayarak meslek mensubu olmayan kişilere faaliyette bulunma imkânı sağlamak.

F. Mesleği yapmaları yasaklananları çalıştırmak veya bu kişilerle her ne şekilde olursa olsun doğrudan veya dolaylı olarak mesleki işbirliği yapmak.

G. Üçüncü şahısları yanıltacak şekilde gerçeğe aykırı belge düzenlemek ve onaylamak,

H. Bir diğer meslek mensubunun çalışanlarına ve diğer yardımcı kişilere işlerini yerine getirirken yükümlülüklerine aykırı davranmaya yöneltebilecek şekilde doğrudan veya do-laylı menfaat sağlamak veya önermek.

İ. Bir diğer meslek mensubunun çalışanlarını ve diğer yardımcı kişileri her türlü vası-tayla meslek mensuplarının veya iş sahiplerinin iş sırlarını ele geçirmeye veya açıklamaya yöneltmek.

J. Bağımlı çalışan meslek mensupları bakımından aynı anda birden çok işletmede mes-leki sorumluluk üstlenmek.

K. Mevzuat hükümlerinin emredici kurallarına aykırı davranmak suretiyle meslek men-supları karşısında haksız şekilde avantaj elde etmek.

2. Ücret ve Diğer Mali Nitelikteki Uygulamalar ile Haksız Rekabet

Yeminli mali müşavirler, mesleki dayanışma sorumluluğunun bilincinde olarak, ücret ve mali nitelikteki uygulamalarda haksız rekabete neden olacak eylem ve davranışlarda bulunamazlar.

58

Aşağıda sayılı haller özellikle haksız rekabet teşkil eder:

A. Asgari ücret tarifesinin altında ücret talep etmek veya ücretsiz hizmet vermek.

B. Ücret tarifesindeki düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, yapılacak hizmet veya iş sonucu elde edilen menfaat üzerinden iş sahibi ile ortaklık pay anlaşmaları yapmak.

C. Bir meslek mensubuna olan ücret borcunu ödememiş iş sahibine hizmet vermek.

D. İş sahiplerinden emanet para toplamak, alınan ücrete karşılık olmak üzere gerçeğe aykırı serbest meslek makbuzu veya fatura düzenlemek.

E. Sözleşme değerinin altında serbest meslek makbuzu veya fatura düzenlemek veya hiç düzenlememek; mali yükümlülüklerini yerine getirmemek.

F. Üçüncü kişilere ücret ya da herhangi bir menfaat sağlamak veya vaat etmek suretiyle iş almak.

G. İş sahiplerine menfaat sağlamayı vaat etmek veya menfaat sağlamak ve bu suretle iş almak.

H. İş sahiplerine ait veya iş sahiplerinden elde edilen bilgileri kullanmak suretiyle ekonomik çıkar sağlamak.

i. Çalışanlara iş mevzuatında öngörülen ücret ve sosyal hakları vermemek veya maliyetleri düşürmek için yasal zorunlulukları yerine getirmemek.

3. Reklam Yoluyla Haksız Rekabet

Yeminli mali müşavirler, mesleki dayanışma sorumluluğunun bilincinde olarak, reklam yoluyla haksız rekabete neden olacak eylem ve davranışlarda bulunamazlar. Aşağıda sayılı haller özellikle haksız rekabet teşkil eder.

a. Meslek mensuplarının dürüstlüğü, güvenirliği ve tarafsızlığı hakkında yanlış ve asılsız beyanlarda bulunmak.

b. Meslek mensuplarının hizmetlerini ve faaliyetlerini yanlış ve yanıltıcı veya yersiz açıklamalarla kötülemek.

c. Meslek mensupları hakkında asılsız ihbar ve şikayette bulunmak.

d. Kendisi, hizmetleri ve faaliyetleri hakkında gerçek dışı veya yanıltıcı açıklamalarda bulunmak.

e. Sahip olmadığı meslek unvanını kullanmak.

f. Bir sonraki ayrımda belirlenen reklam ilke ve kurallarına aykırı davranmak.

g. Mesleki ve akademik unvan dışında sahip olunan başka unvanları kullanmak.

B. REKLAM YASAĞI

Yeminli mali müşavirler, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli

59

Mali Müşavirlik Kanununun 45 inci maddesinin beşinci fıkrasında düzenlenen “Meslek mensupları, iş elde etmek için reklam sayılabilecek faaliyetlerde bulunamazlar. Tabela veya basılı kâğıtlarında ruhsatname ile belirlenen mesleki unvanları dışında başka bir sıfat kulla-namazlar.” ve usul ve esasları aşağıda belirtilen reklam yasağına uymakla yükümlüdürler.

1. İlkeler

a. Meslek mensubu, nesnel ve mesleğine ilişkin olduğu sürece işi ve şahsı hakkında açıklama yapabilir.

b. Bir meslek mensubu bilimsel, düşünsel tartışmalar, seminerler ve eğitim programları organize edebilir. Ancak, bu faaliyetleri basın ve yayın yoluyla üçüncü kişilere duyuramaz.

c. Toplumun ilgilendiği konularda meslek mensubunun yaptığı yayınlara ve demeçlere haber programlarında yer verilmesi veya bunlar hakkında meslek mensubunca veya diğer kişilerce yazı ve haber yazılması reklam sayılmaz.

d. Meslek mensubu, bürosunun tanıtımı için broşür bastırabilir. Meslek mensubu veya mesleki şirketin yayınladığı, sirküler, bülten ve işe alma broşürlerinin mesleki ilişkilerin sürdürüldüğü kimselere gönderilmesi reklam sayılmaz.

e. Meslek mensubunun mesleki faaliyet ve meslek alanı dışında yerel, ulusal veya ulus-lararası düzeydeki herhangi bir faaliyetinin tanıtılması veya aldığı bir ödülün kamuya duyu-rulması veya üyesi olduğu bir kurumdaki üyeliğini açıklaması reklam sayılmaz.

2. Tabela

a. Meslek mensupları kullanacakları tabelalarda; oda ve Birlik amblemi, meslek unvanı ile ad ve soyadı, ortaklık bürosu unvanı, şirket ise şirket unvanı varsa akademik unvanı, bü-ronun adresi, telefon numarası, internet adresi ile elektronik posta adresi yer alabilir. Tabela-da bu Yönetmelikte belirlenenlerin dışında unvan, deyim, yabancı dillerde yazılmış ifadeler ile sair şekiller, işaret, resim, fotoğraf ve benzerlerine yer verilemez.

b. Aynı büroda birlikte çalışma halinde, birlikte çalışan meslek mensuplarının ad ve so-yadlarının, ortaklık şeklinde çalışılması durumunda ise ortaklık unvanının tabelada yer al-ması zorunludur.

c. Tabela, büronun bulunduğu binanın giriş kapısının yanına, giriş holü veya koridoruna ya da büro giriş kapılarının yanına asılabilir. Bina cephelerine, büro balkonu ve pencereleri-ne birden fazla tabela asılamaz, benzeri yazılar yazılamaz.

3. Basılı Evrak

a. Başlıklı kağıtlar, kartvizitler ve diğer basılı evrak, reklam niteliği taşıyacak şekilde düzenlenemez.

b. Başlıklı kağıtlarda, kartvizitlerde ve diğer basılı evrakta, sadece mesleki unvan, varsa akademik unvan, ad ve soyad, adres, telefon ve faks numaraları, internet ve elektronik posta adresleri ile bağlı bulunulan odayla ilgili sicil numarası, büro sicil numarası, ruhsat numara-sı, vergi dairesi ve vergi sicil numarası yer alabilir.

c. Ortaklık şeklinde çalışılması halinde ortaklığın unvanının yazılması zorunlu olup, ortakların ad ve soyadlarına da yer verilebilir.

60

d. Ortak sıfatı taşıyan meslek mensuplarının, başlıklı kağıtlarında, kartvizitlerinde ve diğer basılı kağıtlarında, ortaklığın adı yanında, kendi ad ve soyadlarını da kullanmaları zorunludur.

e. Başlıklı kağıtlarda, kartvizitlerde ve diğer basılı evrakta mesleki ve akademik unvan dışında unvan kullanılamayacağı gibi kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile siyasi partiler-deki geçmiş ve mevcut görevler belirtilemez. Odalar ve Birlik organlarında geçmişte görev alan meslek mensupları bu unvanlarını kullanamazlar. Halen görevli olanlar bu unvanlarını ancak bu görevin ifasında ve bu görevleri ile sınırlı olmak kaydıyla kullanabilirler.

f. Başlıklı kağıtlarda, kartvizitlerde ve diğer basılı evrakta, meslek mensubu veya ortak-lığın ad ve unvanını belirtme amacını aşan hiç bir yazı ve deyim yer alamaz.

4. Marka Tescil Yasağı

Yeminli mali müşavirlik hizmeti, hiçbir sıfat altında marka olarak tescil ettirilemez.

5. Telefon Rehberi

Meslek mensupları, alfabetik sırada dizilmiş olmak ve diğer meslek mensuplarından, meslek faaliyetlerini yürüten ortaklıklarından ayırt edici her hangi bir ifade, sembol, işaret ve saire kullanmamak koşulu ile telefon rehberinin meslekler kısmında, ad, soyad, büro adresi, telefon ve faks numaraları, internet adresi ve elektronik posta adreslerini yayınlata-bilirler.

6. Sirküler, Kitapçık ve Tanıtım Broşürleri Basımı

a.Meslek mensubu, mesleki bilgi içeren sirküler, kitapçık, tanıtım broşürü ve benzeri dokümanları, mevcut müşterilerine ve diğer meslek mensuplarına posta ve elektronik posta gibi yöntemlerle dağıtabilir; bu yayınları, müşterisi olmayan kişi ve kurumlara ancak bunla-rın yazılı talepleri halinde verebilir.

b. Meslek mensubu sunduğu mesleki faaliyetlerin tanıtımı için hazırlayacağı kitapçık ve broşürlerde, mevcut ve geçmiş müşterilerinin isim ve unvanlarını açıklayamaz, gerçeğe dayanmayan, haksız ve reklam sayılabilecek ifadeler kullanamaz.

7. Kitap ve Makale Yayını

a.Meslek mensupları, mesleki konularda hazırlayacağı kitap, makale ve benzeri bilimsel çalışmalarda mesleki ve akademik unvanlarını kullanabilir ancak, çalıştığı büro, şirket veya kurumun ad veya unvanını kullanamaz. Bağlı bulunulan büro, şirket veya kurumun faaliyet-leri hakkında reklam sayılacak açıklama yapılamaz.

b. Meslek mensupları yayıncılık yapamaz. Meslek mensuplarının tek başına veya diğer bir meslek mensubu ile birlikte yazdıkları kitapları bastırıp satmaları yayıncılık faaliyeti sayılmaz. Meslek mensupları mesleki faaliyetlerini icra ettikleri şirket veya ortaklığın unva-nını yayınevlerine kullandıramaz.

61

8. Personel İstihdamıyla İlgili Duyurular

Meslek mensupları büroları veya ortağı olduğu şirketlerin veya müşterilerinin mesleki personel ihtiyacı için ilan verebilir. Meslekle ilgili eğitim kurumlarında öğrencileri veya mezunları haberdar etmek amacıyla mesleği ve büro veya şirketini tanıtıcı bilgiler verebilir.

9. Medya ilişkileri

Yeminli mali müşavirler;

a. Büro açılışlarını basın ve yayın yoluyla duyuramaz.

b. Yaşamları, kazançları, mesleki faaliyeti hakkında reklam niteliğinde yayınlarda bulu-namaz; işlerine baktıkları veya eskiden hizmet verdikleri müşterileri hakkında tekzip yayın-layamaz; zorunlu haller dışında gazete, radyo ve televizyonlara ve internete görüntü, bilgi, demeç veremez, açıklama yapamaz.

c. Gazete, radyo, televizyon ve internette röportaj, sohbet, konuşma, tartışma ve benzeri programlara katıldıklarında; reklam sayılabilecek her türlü davranıştan ve açıklamadan ka-çınmak zorundadır.

d. Mesleğini icra ederken ya da gazete, radyo ve televizyonda veya internette kendisinin veya yapmakta olduğu işin ya da iş sahibinin adını reklam olabilecek nitelikte kullanamaz.

10. Internet Uygulamaları

a. Yeminli mali müşavirler, bağlı oldukları odaya bilgi vererek internet dahil, teknolo-jinin ve bilimin olanak tanıdığı her tür ortamda yeminli mali müşavirlik mesleğinin ilke ve kurallarına, meslek unvanının gerektirdiği saygı ve güvene, Kanun, yönetmelik ve mecburi meslek kararlarına aykırı olmayacak şekilde kendisini ifade etme hakkına sahiptir.

b. Yeminli mali müşavirler, mesleki faaliyetlerini internet üzerinden sürdürmek, iş sahip-lerini bilgilendirmek, mesleki makalelerini ve bilimsel çalışmalarını yayınlamak amacıyla yalnızca meslekiunvanı.tr uzantılı internet sitesi kurabilir. İnternet sitesi üzerinden mesleki faaliyetini yürütürken, mesleğin ilke ve kurallarına, meslek unvanlarının gerektirdiği saygı ve güvene aykırı olmamak şartı ve gerekli güvenlik tedbirlerini alarak sır saklama yükümlü-lüğüne uygun davranmak kaydı ile internetin kendine özgü araçlarını ve sadece ilgili kişinin ulaşabileceği, şifre-algoritma ile korunan internet sitesinin geri planında kişiselleştirilmiş sanal ofis benzeri uygulamaları kullanabilir. Bu uygulamalar ilgilisinin dışındakilerin kulla-nımına açılamaz.

c. Yeminli mali müşavirler, internet sitelerinde;

i. Site sahibi ya da sahiplerinin adı, soyadı, varsa akademik unvanı, büro unvanı, mesleki şirket ise tescil edilmiş unvanı, bağlı olduğu oda, büro ve sicil numaraları, mes-leğe başlama tarihi, mezun oldukları üniversite, bildikleri yabancı dil, mesleki faaliyetin yürütüldüğü büro adresi, telefon ve faks numaraları, elektronik posta adresi gibi bilgilerin bulunmasını sağlar.

ii. İş sağlama amacına yönelik olmamak ve meslektaşlarıyla haksız rekabete yol aç-mamak kaydıyla internet sitelerini arama motorlarına kayıt ederken anahtar kelime olarak;

62

adı, soyadı, büro unvanı, ortaklık büro unvanı, mesleki şirket unvanı, bulunduğu şehir ve kayıtlı oldukları oda dışında bir sözcük ya da tanıtım amaçlı herhangi bir ibare kullanamaz.

iii. İş sağlama amacına yönelik ve meslektaşlarıyla haksız rekabete yol açacak şekilde, internet kullanıcılarını kendi sitesine veya kendi sitesinden bir başka siteye yönlendirecek internet kısa yolları kullanamaz, kullanılmasına izin veremez, reklam veremez ve alamaz.

11. Yükümlülükler

Yeminli mali müşavirler, iş elde etmek için reklam sayılabilecek eylem ve davranışlarda bulunmamak; üçüncü kişilerin kendileri için reklam sayılabilecek eylem ve davranışlarına izin vermemek ve bunlara engel olmak için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

XXIX. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MÜHRÜNÜN KULLANIMI VE SORUMLULUĞU

Yeminli mali müşavirler tasdik işlerinde mühür kullanırlar. Mühürler çalışma izni bula-nan yeminli mali müşavirlere TÜRMOB tarafından verilir. Mühürler iç içe iki daireden mü-teşekkil olup; en üste “T.C.” rumuzu, ay ve yıldız ile 1923 tarihini ve Yeminli Mali Müşavir ibaresini ve mühür numarasını taşır.

Meslekten ayrılanlar veya herhangi bir nedenle yeminli mali müşavir sıfatını kaybe-denler, mühürlerini ayrılma veya yapılacak tebligat tarihinden itibaren 10 gün içinde TÜR-MOB’a iade etmek zorundadırlar.

Ölüm halinde aynı iade yükümlülüğü mirasçılar tarafından ve yapılacak tebligat tarihinden itibaren bir ay içinde yerine getirilir.

Yeminli mali müşavirler tarafından kanunları gereğince yapılan tasdik işlemleri sonucun-da, kamu kurum ve kuruluşlarına verilen tasdik edilmiş mali tablolar, kamu idaresinin yetkili memurlarınca, tasdikin kapsamı ölçüsünde incelenmiş bir belge olarak kabul edilir. Ancak, çeşitli kanunlarla kamu idaresine tanınan teftiş ve inceleme yetkilerinin kullanılmasına ve gerektiğinde tekrarına ait hususlar saklıdır.

Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumludur. Yaptıkları tas-dikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaı uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorum-lu olurlar. Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin kapsamını düzenleyecekleri raporda açıkça belirtirler.

Yeminli mali müşavirlerin tasdikten doğan mali sorumluluklar ile disiplin sorumlulukları ayrı ayrı müstakil bir rapor ile tespit edilir. Bu kapsamda yeminli mali müşavir hakkında so-rumluluk raporu yazılabilmesi için yeminli mali müşavirin yazılı savunması istenir. Savun-ma isteme yazısının tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde savunma yapılmaması halinde ilgili yeminli mali müşavir savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.

3568 sayılı Kanun hükümleri gereğince mesleki faaliyet icra eden yeminli mali müşavir-lerin vergi kanunları ve diğer kanunlardaki sorumlulukları saklıdır.

63

XXX. DİSİPLİN CEZALARI

A.DİSİPLİN CEZALARINI TANIMI VE UYGULANACAĞI DURUMLAR*

3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında olan meslek mensuplarına (serbest muhasebeciler, serbest muhasebeci mali mü-şavirler ve yeminli mali müşavirlere) ve aday meslek mensuplarına uygulanacak disiplin cezaları aşağıda belirtilmiştir.

1. Uyarma Cezası:

Meslek mensubuna ve aday meslek mensubuna, mesleğin yürütülmesinde daha dikkatli davranması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

Uyarma cezası aşağıdaki durumlarda uygulanır:

a. Müşterilerin işlerine karşı, kayıtsız ve ilgisiz kalınması, müşterilerle mesleki konular-da yapılacak sözleşme hükümlerine aykırı davranılması, sözleşmenin taraflarca fesh edilme-si hâlinde, iş sahibinin defter ve belgelerinin otuz gün içinde devir ve teslim tutanağı düzen-leyerek teslim edilmemesi (Devir ve teslim işleminin gerçekleşemediğinin meslek mensubu tarafından Odaya bildirilmesi durumu hariç.),

b. TÜRMOB tarafından yayımlanan, genelge ve yönerge hükümlerine aykırı olarak, meslek disiplinini bozucu hareketlerde bulunulması,

c. Aday meslek mensubunun, mesleğin vakar ve onuru ile bağdaşmayan işler yapmasına neden olunması veya bilerek izin verilmesi veya bu eyleme göz yumulması,

d. Mevzuata aykırı tabela kullanılması

e. Müşteri bildirim listelerinin tam ve doğru olarak Odaya süresinde verilmemesi,

f. Kanun ve Yönetmeliklerde öngörülen sosyal sorumluluk hükümlerine uyulmaması,

g. En az iki kez yazı ile istenmesine rağmen, oda aidat borçlarının haklı gerekçe olmak-sızın ödenmemesi,

h. Adres değişikliklerinin, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir-lerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak süresinde bildirilmemesi,

i. Mesleğin yürütülmesi esnasında; görevi ile ilgisi olmayan konularda, çıkar çatışmala-rına taraf olunması,

j. Meslek mensuplarınca, Oda yönetim, denetim, disiplin kurulu tarafından görevleri ile ilgili olarak istenen her türlü belge ve bilginin verilmemesi,

k. Bir diğer meslek mensubunun çalışanlarına her türlü vasıtayla meslektaşın veya müş-terilerinin iş sırlarını ele geçirmeye veya açıklamaya yöneltmesi,

l. Yukarıda sayılanlar dışında, mesleğin vakar ve onuruna aykırı davranışlarla, görevin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunulması.

64

2. Kınama Cezası:

Meslek mensubuna ve aday meslek mensubuna, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

Kınama cezası, aşağıdaki hallerde uygulanır:

a. Üç yıllık bir dönem içinde uyarma cezası gerektiren herhangi bir eylemin yinelenmesi,

b. Meslek mensuplarınca, sahip olunmayan unvanların kullanılması,

c. Yeminli mali müşavirlerce, kendisinin, eşinin (boşanmış dahi olsa) usul ve füruundan birinin ve üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının veya bunların ortak veya yönetiminde oldukları firmaların işlerine bakılması veyahut bu yakınlıktaki ak-rabalarından olan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin baktığı işlerin, tasdik edilmesi,

d. Meslek mensuplarınca, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir-lerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte öngörülen yazılı hizmet sözleşmesi yapmadan iş kabul edilmesi,

e. Meslek mensuplarınca, sahte veya içeriği itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği resmi kurum ve kuruluşlarca saptanan iş sahiplerinin (zorunlu olarak oda tarafından görevlendir-meler hariç), odalar ve Birlik tarafından ilanından sonra defterlerinin tutulması ve işlerinin görülmesi,

f. Meslek mensuplarınca, reklam yasağına uyulmaması,

g. Meslek mensuplarınca, asgari ücret tarifesinde yer alan ücretlerin altında iş kabul edil-mesi, ücret yönetmeliğine aykırı olarak, ücretini tahsil etmediği hâlde daha sonraki yıllarda işin sürdürülmesi,

h. Ücret Yönetmeliğine aykırı davrandığı için işi geri verilmiş ve oda ve TÜRMOB ta-rafından ismi ilan olunmuş iş sahiplerinin (zorunlu olarak oda tarafından görevlendirmeler hariç) işlerinin kabul edilmesi,

i. Çalışanlar listesine kaydolmadan unvan kullanarak, mesleki faaliyette bulunulması,

j. Yeminli Mali Müşavirlerce, kendi defterleri hariç, defter tutulması, muhasebe bürosu açılması veya muhasebe bürosuna ortak olunması,

k. Başka bir meslek mensubu ile sözleşmesi bulunan müşterilere, bilerek iş önerilmesi ve diğer meslek mensubu hakkında olumsuz yorumlarda bulunulması,

l. Aynı unvan sahibi meslek mensubunun sorumluluğundaki işlerle ilgili, görev ve so-rumluluk almadan, bir başka meslek mensubunun görüş bildirmesi, uygulamaları hakkında iş sahiplerine karşı olumsuz eleştiriler yapması,

m. Mesleğin gereği gibi yürütülmesini sağlayacak şekilde; şubenin bağlı bulunduğu oda-nın çalışanlar kütüğüne kayıtlı sorumlu ortak görevlendirmeden ve bu ortak sayısından fazla şube açılması,

n. Meslek mensuplarınca, kasıt olmaksızın gerekli özen ve titizlik yeterince gösterilme-

65

den; yasal düzenlemelere ve ilan olunmuş norm ve standartlara aykırı olarak beyanname ve bildirimlerin imzalanması, denetlenmesi ve tasdik edilmesi,

o. Oda ve TÜRMOB kurulları başkan ve üyelerinin; bu görevleri dolayısıyla kanun ve yönetmeliklere aykırı davrandıklarının tespit edilmesi,

p. Serbest muhasebeci mali müşavirlerce; çalışanlar kütüğüne kayıt olmadan birden fazla beyanname imzalanması,

r. Büro Tescil Belgesi alınmaması, süresinde vize ettirilmemesi,

s. TÜRMOB Genel Kurulunca belirlenen “büro standartları”na uyulmaması, açılan iş-yerlerinin bağımsız büro şeklinde olmaması, başka bir serbest meslek faaliyeti veya ticari faaliyet ile iç içe olması, ev olarak kullanılan ikametgâhların aynı zamanda büro olarak kul-lanılması, bir meslek mensubunun (ortaklık durumu hariç) birden fazla bürosunun olması,

ş. Mesleki bürolarda bağımlı çalışmakta iken bu görevlerinden ayrılan meslek mensup-larının işten çıkış tarihinden itibaren, stajını tamamlayarak mesleği yapmaya hak kazanan meslek mensuplarının ise meslek ruhsatlarını aldıkları tarihten itibaren iki yıl geçmedikçe, ayrıldıkları yahut yanında staj yaptıkları meslek mensuplarının rızası olmadan onların müş-terilerine hizmet vermeleri,

t. Meslek mensubunun, kendisi, hizmetleri ve faaliyetleri hakkında gerçekdışı veya ya-nıltıcı açıklamalarda bulunması,

u. Üçüncü kişilere ücret ya da herhangi bir çıkar sağlanması veya vaat edilmesi sureti ile iş alınması,

ü. Mevzuat hükümlerinin emredici kurallarına aykırı davranmak sureti ile rekabette avantaj yaratılması,

v. Diğer meslek mensubu hakkında, ilgili kuruluşlara asılsız ihbar veya şikâyette bulu-nulması,

y. Bir diğer meslek mensubunun çalışanlarına ve vekillerine onları işlerini yerine getirir-ken yükümlülüklerine aykırı davranmaya yöneltebilecek çıkarlar sağlayarak veya önererek doğrudan veya dolaylı olarak menfaat sağlaması.

z. Bu Yönetmelikte yer almayan, 3568 sayılı Kanuna aykırı diğer eylemlerde bulunul-ması ve TÜRMOB tarafından çıkarılmış diğer yönetmelik hükümlerine ve zorunlu meslek kararlarına uyulmaması.

3. Geçici Olarak Mesleki Faaliyetten Alıkoyma Cezası:

Mesleki sıfatı saklı kalmak koşuluyla altı aydan az, bir yıldan fazla olmamak üzere, mesleki faaliyetten alıkoymadır.

Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası, her bir eylem için altı aydan az, bir yıldan çok olmamak üzere aşağıdaki hâllerde uygulanır.

a. Üç yıllık bir dönem içinde kınama cezası gerektiren herhangi bir hâl ve eylemin yi-nelenmesi.

66

b. Çalışanlar listesinde kayıtlı bulunan meslek mensuplarınca sahip olunan unvanla Ka-nunun 2 nci maddesinde yer alan işlerin yürütülmesi amacıyla gerçek veya tüzel kişilere bağlı ve onların işyerlerine bağımlı olarak açık veya gizli hizmet sözleşmesi ile çalışılması.

c. Meslek mensuplarınca; meslek mensubu olmayan veya mesleği yapmaları yasaklan-mış kişilerle Kanun ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak işbirliği yapılması.

d. Müşterilerden makbuz düzenlemek veya her türlü yöntem ile topladıkları para veya para hükmündeki değerleri kendisine veya bir başkasına mal edilmesi veya emanetin inkar edilmesi.

e. Ticari faaliyet yasağına uyulmaması.

f. Meslek mensuplarınca, beyanname ve bildirimlerin imzalanması ve denetimi ile ilgili yasal düzenlemelerdeki ilke ve kurallarla, ilan olunmuş norm ve standartlara kasten aykırı davranılması veya beyanname imzalama ve denetim yetkisinin kasten gerçeğe aykırı olarak kullanılması.

g. Yeminli mali müşavirlerce, tasdike ilişkin yasal düzenlemelerdeki ilke ve kurallarla, ilan olunmuş norm ve standartlara kasten aykırı davranılması veya tasdik yetkisinin kasten gerçeğe aykırı olarak kullanılması.

h. Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası kesinleştiği hâlde, mesleki faaliyete doğrudan devam edilmesi.

4. Yeminli Sıfatını Kaldırma Cezası:

Yeminli Mali Müşavirin yeminli sıfatının kaldırılması ve mührünün geri alınmasıdır.

Yeminli Mali Müşavirlerin, mükerrer şekilde, tasdike ilişkin yasal düzenlemelerdeki ilke ve kurallarla, ilan olunmuş norm ve standartlara kasten aykırı davrandıklarının veya tasdik yetkilerini mükerreren kasten gerçeğe aykırı olarak kullandıklarının anlaşılması ve bu du-rumun mahkeme kararı ile kesinleşmesi halinde, Yeminli sıfatını kaldırma cezası verilir ve mühürü geri alınır.

5. Meslekten Çıkarma Cezası:

Meslek mensubunun ruhsatnamesinin geri alınarak bir daha mesleği yürütmesine izin verilmemesidir.

Meslekten çıkarma cezası aşağıdaki hallerde uygulanır:

a. Beş yıllık dönem içinde iki defa mesleki faaliyetten alıkoyma cezası ile cezalandırıl-masından sonra bu cezayı gerektiren eylemin yeniden işlenmesi,

b. Meslek mensuplarının kasten vergi ziyaına sebebiyet verdiklerinin mahkeme kararı ile kesinleşmesi,

c. Meslek ruhsatnamesinin bir başkasına kiraya verilmesi, herhangi bir şekilde bir başka-sına kullandırılması veya meslek mensubunun mesleki konulardaki yetkilerini genel vekâ-letname ve/veya düzenleme şeklinde vekâletname ile veya muvazaa yoluyla yahut da başka kanunlardaki düzenlemeleri kötüye kullanarak, mesleğini bizzat yapmayıp, yetkilerini de-

67

vamlı ya da geçici olarak meslek mensubu olmayan kişilere kullandırması, kendi adına müş-teri kabul etmesine, resmî belgelerde mühür ya da kaşesinin kullanılmasına izin verilmesi.

d. Başka meslek mensuplarının ad ve unvanları kullanılarak, beyanname düzenlenmesi ve imzalanması,

B. DİSİPLİN CEZALARININ ARTIRIMLI VEYA İNDİRİMLİ UYGULANMASI

1. Disiplin Cezasının Artırımlı Uygulanması

Aşağıdaki nedenlerin varlığı halinde disiplin cezaları artırılarak uygulanabilir.

a. Üç yıllık bir dönem içinde iki veya daha fazla disiplin cezasını gerektiren davranışta bulunan meslek mensubuna her yeni suçu için bir öncekinden daha ağır ceza uygulanabilir.

b. Disiplin cezası kesinleşip ilgiliye bildirildikten sonra, aynı cezayı gerektiren bir eyle-min yinelenmesi durumunda bir üst ceza uygulanır.

2. Disiplin Cezasının İndirimli Uygulanması

Disiplin kurulları, disiplin cezasının artırımlı uygulanmasını gerektiren her iki durumda da; yaptıkları incelemeler sonucu bir derece ağır veya bir derece hafif disiplin cezası uygu-lamasına karar verebilirler.

C. DİSİPLİN CEZALARININ UYGULANMASI

Disiplin cezaları kesinleşme tarihinden itibaren ilgili oda yönetim kurulu başkanlığınca uygulanır. Oda disiplin kurulu kararlarının birer onaylı örneği, karar tarihinden itibaren 30 gün içerisinde TÜRMOB Disiplin Kurulu Başkanlığına gönderilir.

Uyarma ve kınama cezaları hariç diğer disiplin cezaları; Maliye Bakanlığı ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlara duyurulur. Duyuru yapılan ilgili kurum ve kuruluşlar gerekli önlemleri alırlar. Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma, meslekten çıkarma ve yeminli sıfatının kaldırılması cezaları; Resmî Gazete’de ve meslek mensubunun bağlı olduğu Oda ve TÜR-MOB’un internet sayfasında yayımlanır ve yöresinde uygun araçlarla ilan olunur. Disiplin cezaları, meslek mensubunun dosyasında saklanır.

Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma, meslekten çıkarma veya yeminli sıfatının kaldırılması cezasını alan meslek mensubu; elindeki işlerini, cezanın kesinleşme tarihin-den itibaren 60 gün içerisinde bağlı bulunduğu odaya teslim eder. Oda bu iş veya defter ve belgeleri iş sahiplerine geri verir. İş sahiplerinin isteği halinde; Oda yönetim kurulunca görevlendirilecek bir meslek mensubuna, bu iş veya defter ve belgeler teslim edilir.

Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma, yeminli sıfatının kaldırılması ve meslekten çıkarma cezalarının, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Ka-nunu Disiplin Yönetmeliğin 29 uncu maddesine göre kesinleşmesinden (TÜRMOB Disip-lin Kuruluna otuz gün içinde itiraz edilmeyen ilgili oda disiplin kurulu karaları, itiraz süresi-nin geçmesi ile kendiliğinden kesinleşir ve gereği ilgili oda tarafından derhal yerine getirilir. Süresinde itiraz edilen dosyalarda ise, TÜRMOB Disiplin Kurulunun verdiği karar kesindir. Ancak, TÜRMOB Disiplin Kurulunun itirazların reddine ait karaları, Maliye Bakanlığının onayı ile kesinleşir.) sonra serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler iş

68

kabul edemez ve mühür ya da kaşe kullanamazlar. Bu konuda Odalarca, Maliye Bakanlığı ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlara bildirim yapıldıktan sonra önlem olarak yeminli mali müşavirin mühürlerinin, serbest muhasebeci mali müşavirlerin ise ruhsatlarının ve kaşeleri-nin geri alınması sağlanır.

Mesleki faaliyetten alıkoyma, yeminli sıfatının kaldırılması ve meslekten çıkarma ceza-larının yargı organlarınca iptal edilmesinin kesinleşmesi ve ilgilinin istemi hâlinde durum ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilerek Oda ve Birlik internet sayfasında yayımlanır.

D. DİSİPLİN CEZALARI İLE İLGİLİ YASAKLARA UYULMAMANIN YAPTIRIMI

Meslekten çıkarılanlar, yeminli sıfatı kaldırılanlar ve geçici olarak mesleki faaliyetten alıkonulanlar; bu yasakların gereklerini derhal yerine getirirler. Bu gerekleri yerine getirme-yenler hakkında odalar veya TÜRMOB tarafından Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

E. DİSİPLİN KOVUŞTURMASI

1. Genel Hükümler

Meslek onuruna veya mesleki standartlara aykırı eylem ve davranışlarda bulunanlar-la, görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan veyahut görevinin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunan meslek mensupları ve aday meslek mensupları hakkında; mu-hasebe ve müşavirlik hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi amacı ile durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre Kanunda yazılı disiplin cezaları uygulanır.

Meslek mensubunun meslekten ayrılması ve Oda’dan kaydının silinmesi, mesleği ifa sırasındaki eylem ve davranışlarından dolayı disiplin kovuşturması yapılmasına engel de-ğildir.

2. Soruşturma

Meslek mensupları hakkında soruşturma:

a. İlgilinin ihbar ve şikâyeti,

b. İlgili oda kurullarından herhangi birinin isteği,

c. TÜRMOB Kurullarından herhangi birinin isteği,

d. Sorumlu görülen oda veya TÜRMOB Kurul Başkan ve Üyeleri hakkında; ilgili oda veya TÜRMOB Genel Kurulunun kararı,

üzerine yapılır.

3. Oda ve TÜRMOB Kurulu Üyeleri Hakkında Soruşturma

Oda kurullarının başkan ve üyeleri hakkında (bu görevleri ile ilgili olarak), ilgili oda genel kurulunun disiplin soruşturmasına karar vermesi halinde; bu odanın disiplin kurulu, Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine göre gerekli inceleme ve araştırmaları yaparak kara-rını verir.

69

TÜRMOB kurulları başkan ve üyeleri hakkında yapılacak soruşturma ise, TÜRMOB Genel Kurulu’nun kararı üzerine TÜRMOB Disiplin Kurulu’nca yapılarak karara bağlanır.

4. İhbar ve Şikâyet

İhbar veya şikâyet sözlü veya yazılı olmak üzere iki türlü yapılır.

a. Sözlü ihbar veya şikâyet: Herhangi bir kişinin oda veya TÜRMOB kurullarına baş-vurarak, hakkında ihbar veya şikâyette bulunduğu meslek mensubunu belirtip iddialarını açıklaması ile yapılmış olur.

b. Yazılı ihbar veya şikâyet: Odalara veya TÜRMOB verilecek dilekçe ile yapılır. İhbar veya şikâyette bulunanın kimliği, adresi ve imzası bulunmayan ihbar ve şikâyetler işleme konulmaz.

Her iki durumda da başvuran kişinin açık kimliği ve adresi, ihbar veya şikâyet olunan meslek mensubunun kimliği, ihbar veya şikâyet konusu, maddi olaylar ve ihbar gününün belirtilmesi zorunludur. Sözlü ihbar veya şikâyette aynı hususlar oda veya TÜRMOB kurul-ları başkanları veya kurul üyelerinden biri ile ihbar veya şikâyette bulunan kişi tarafından imzalanacak bir tutanakta gösterilir.

TÜRMOB Kurullarına yapılan sözlü veya yazılı ihbar ve şikâyetler gerekli görülürse 30 gün içinde ilgili odaya gönderilir.

5. İlk İnceleme

İlgili Oda yönetim kurulu, ivedi durumlar hariç olmak üzere, ihbar, şikâyet veya istem konusunun bildirilmesinden itibaren en geç iki ay içinde ihbar, şikâyet veya istem konusunu incelemek zorundadır.

İhbar veya şikâyette bulunanın kimliği, adresi ve imzası bulunmayan ihbar ve şikayetler işleme konulmaz. Şu kadar ki; Oda yönetim kurulu gerek gördüğü durumlarda, ihbar veya şikayet konusu hakkında kendiliğinden soruşturma yapabilir.

6. Soruşturma Yapılması

Şikâyet veya ihbar veyahut istek konusu olan hususlar; ilgili Oda yönetim kurulunun; üyeleri arasından görevlendireceği bir veya birkaç kişi tarafından incelenip soruşturulur. Oda yönetim kurulu, gerekli gördüğü hâllerde disiplin soruşturmalarını Oda üyeleri arasından görevlendireceği kişiler marifeti ile de yaptırılabilir.

Soruşturma ile görevlendirilenler kanıtları toplar, ihbar veya şikâyette bulunanları ve hakkında ihbar veya şikâyet yapılan meslek mensubunu dinlemek üzere süre belirler ve bu sürenin ilgililere duyurulmasını sağlar.

Görevli kişi veya kişiler, bu süre dolana kadar veya sürenin dolmasından sonra da gerekli göreceği kimselerin ifadelerini alabilir, gerekli gördüğü defter ve belgeleri inceleyebilir.

Odaya bildirdiği adreslerine tebligat yapılamayan meslek mensubu hakkında dosya üze-rinden yapılan inceleme üzerine yetinilir.

Görevli kişi veya kişiler; yapılan incelemelerle birlikte, hakkında soruşturma yapılan

70

meslek mensubunu da dinledikten veya dinlemek için verilen süre dolduktan veyahut da Odaya bildirdiği adreslerine tebligat yapılamaması nedeniyle meslek mensubuna ulaşılama-ması durumunda dosyayı bir raporla; Oda yönetim kuruluna verir.

Görevli kişi veya kişiler; Oda yönetimi aracılığı ile soruşturma maksadıyla her türlü adlî ve idarî mercilerden bilgi ve belge isteyebilirler, ilgili dosyaları veya örneklerini isteyip, inceleyebilirler.

Oda yönetim kurulu; soruşturma raporunu eksik görürse, raporu düzenleyeni veya başka kişileri eksikliği tamamlattırmak üzere görevlendirebilir. Tamamlanan soruşturma raporu yönetim kurulunca uygun görülmesi hâlinde disiplin kuruluna gönderilir.

Ancak, yönetim kurulu bu madde gereğince yapmış olduğu soruşturma ve kovuşturmayı ihbar, şikâyet veya istek tarihinden itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırır.

Genel kurulların istediği soruşturmaları ilgili disiplin kurulu yapar.

7. Disiplin Kovuşturması Başlatılmasına Yer Olmadığına İlişkin Karar

İlgili oda yönetim kurulu veya disiplin kurulları dosyayı ve raporu inceleyerek, hakkında şikyet veya ihbarda bulunulan meslek mensubu için disiplin kovuşturması başlatılmasına yer olmadığına ilişkin karar verebilir.

Bu kararda ihbar veya şikâyette bulunanın adı ve adresi, şikâyet olunan meslek mensu-bunun kimliği, atılı olan eylem ve kanıtlar ile gerekçe gösterilir.

Disiplin kovuşturmasına yer olmadığına ilişkin oda yönetim veya disiplin kurulu kararı; hakkında soruşturma açılmış meslek mensubuna ve varsa ihbar, şikâyet veya istemde bulu-nana, soruşturma tarihinden itibaren en geç 3 ay içerisinde yazılı olarak bildirilir.

8. Disiplin Soruşturmasına ve Kovuşturmaya Yer Olmadığına İlişkin Kararlara İtiraz

İlgili oda yönetim kurulu veya disiplin kurullarının, kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin kararlarına karşı; bu kararların bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde şikâyetçi tarafından TÜRMOB Disiplin Kuruluna itiraz edilebilir.

Oda Yönetim Kurulunca kovuşturma açılması gerekli görülen hallerde Oda Disiplin Ku-rulunca soruşturmaya yer olmadığına karar verildiği takdirde, Yönetim Kurulu tarafından bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde TÜRMOB Disiplin Kuruluna itiraz edilebilir.

TÜRMOB Disiplin Kurulu tarafından dosya üzerinde yapılacak inceleme sonunda şikâ-yet, ihbar veya istem konusu incelemeye değer görülürse, ilgili oda yönetim veya disiplin kurulu kararı kaldırılarak, disiplin kovuşturması açılması için dosya tekrar ilgili odaya gön-derilir. TÜRMOB Disiplin Kurulunun bu kararı kesindir.

TÜRMOB Disiplin Kurulu tarafından şikâyetçinin itirazı red edilirse şikâyetçi red kara-rına karşı idari yargı merciine başvurabilir.

9. Dosyanın Disiplin Kuruluna Gönderilmesi

İlgili oda yönetim kurulunun disiplin kovuşturması açılmasına karar vermesi halinde,

71

kovuşturma dosyası derhal disiplin kuruluna gönderilir. Disiplin kuruluna gönderilen dosya içinde şikâyet edilen meslek mensubu veya aday meslek mensubunun sicili de bulunur.

İlgili disiplin kurulu; hakkında disiplin cezası istenilen meslek mensubunun savunmasını aldıktan veya savunma için verilen süre bittikten sonra incelemesini evrak üzerinde yapar. Şu kadar ki, meslek mensubunun istemi veya disiplin kurulunun uygun görmesi halinde inceleme duruşmalı olarak yapılır. Duruşma gün ve saati en az 15 gün önce ilgiliye bildiri-lir. İlgilinin çağrıya uymaması halinde duruşmanın gıyabında yapılacağı belirtilir. Duruşma gizli olur.

Oda disiplin kurulu incelemeyi ivedilikle ve her hâlde kararın kendisine geliş tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde sonuçlandırmak zorundadır. Ceza davasının sonucunun beklen-mesini gerektiren hâller saklıdır.

10. Meslek Mensubunun Savunmasının Alınması ve Gıyapta Duruşma

Meslek mensubunun ve aday meslek mensubunun savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Yetkili disiplin kurulunun 15 günden az olmamak üzere bildirim hükümlerine göre verdiği süre içinde savunma yapmayanlar; savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar.

Savunma hakkından vazgeçmiş sayılan meslek mensupları hakkında gıyabında duruşma yapılır. Şu kadar ki; duruşmaya gelmediği takdirde duruşmanın gıyabında yapılacağının da-vetiyeye yazılması şarttır.

11. Kanıtların Gösterilmesi ve İncelenmesi

Disiplin kurulu; kanıtların gösterilme ve incelenme şeklini serbestçe belirler.

12. Tanık ve Bilirkişilerin Dinlenmesi

Tanık ve bilirkişilerin duruşmaya çağrılması veya yetkilendirme yolu ile dinlenmesi ve-yahut yazılı ifadelerin okunması ile yetinilmesi konularında ilgili disiplin kurulunun takdir hakkı mevcuttur. Ancak bir olayın kanıtı, yalnız bir tanığın şahsi bilgisinden ibaret ise; bu tanık her halde dinlenir.

13. Duruşma Tutanağı

Duruşma tutanağı disiplin kurulu başkanının görevlendirileceği bir üye veya yazman tarafından tutulur. Duruşma dışında dinlenenlere ait tutanakların duruşmada okunması zo-runludur.

14. Mevcut Kanıtlara Göre Karar Verilmesi

Disiplin kurulu; çağrı yaptığı kişilerin çağrıya uymaması veya bilgi vermekten kaçınma-sı yahut bilinen adreslerinde bulunmaması nedeniyle bilgi ve ifadelerini alamadığı hallerde mevcut kanıtlara göre karar verebilir.

15. Oda Disiplin Kurulu Kararlarına İtiraz

Oda disiplin kurulunun kararlarına karşı ilgililer bildirim tarihinden itibaren 30 gün için-de ilgili oda aracılığı ile veya doğrudan TÜRMOB Disiplin Kuruluna itiraz edebilirler. Posta ile yapılan itirazlarda, itiraz dilekçesinin iadeli taahhütlü olarak postaya verildiği tarih esas

72

alınır.

TÜRMOB Disiplin Kurulu; itiraza konu olan bu kararları dosya üzerinde inceler. Ancak geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma, yeminli sıfatının kaldırılması ve meslekten çı-karma cezalarına ilişkin disiplin kurulu kararlarının incelenmesi sırasında ilgili meslek men-subunun isteği halinde veya gerek gördüğü takdirde duruşma yapılmasına karar verebilir.

TÜRMOB Disiplin Kurulu; inceleme konusu kararın onanmasına veya kararın bozu-larak kovuşturmanın derinleştirilmesi için ilgili odaya dosyanın geri gönderilmesine karar verebilir. Yeniden inceleme gerektirmeyen hallerde TÜRMOB Disiplin Kurulu; uygun gör-mediği kararı kaldırarak işin esası hakkında karar verebilir veya verilmiş olan kararı düzel-terek onaylayabilir.

16. Kararların Kesinleşmesi

TÜRMOB Disiplin Kuruluna otuz gün içinde itiraz edilmeyen ilgili Oda Disiplin Kurulu kararları, itiraz süresinin geçirilmesi ile kendiliğinden kesinleşir ve gereği ilgili Oda tarafın-dan derhâl yerine getirilir. Süresinde itiraz edilen dosyalarda ise, TÜRMOB Disiplin Kuru-lunun verdiği kararlar kesindir. Ancak, TÜRMOB Disiplin Kurulunun itirazların reddine ait kararları, Maliye Bakanlığının onayı ile kesinleşir. İlgililer bu kararlara karşı, kararların iş veya ikametgâh adreslerine bildirim tarihinden itibaren idarî yargıya başvurabilirler.

17. Ceza Kovuşturmasının Disiplin Cezalarına Etkisi ve Meslek Mensupları Hakkında Tedbir Kararı Verilmesi

Meslek mensubu hakkında başlamış olan ceza kovuşturması; disiplin işlem ve kararları-nın uygulanmasına engel oluşturmaz. Şu kadar ki; disiplin işlem ve kararına konu olacak bir eylem ve işlemde bulunmuş olan meslek mensubu hakkında aynı eylemlerden dolayı Ceza Mahkemesinde dava açılmış ise; disiplin soruşturma ve kovuşturması bu davanın sonuna kadar bekletilir.

Meslek mensubu hakkında açılan ceza davası nedeniyle disiplin kovuşturması bekletili-yorsa disiplin kurulunun bir yıllık karar verme süresi, ceza davasının sonucu kurula ulaşana kadar durur.

Fiili, ceza davasına konu olsun veya olmasın hakkında “Geçici Olarak Mesleki Faali-yetten Alıkoyma” veya “Meslekten Çıkarma” cezasını gerektirecek nitelikte bir eylemden dolayı kovuşturma yapılan meslek mensubu; ilgili oda yönetim kurulunun isteği ve bu is-teğin disiplin kurulunca uygun görülmesi veya disiplin kurulunun gerekli gördüğü hallerde, son karar verilene kadar, tedbir niteliğinde geçici olarak mesleki faaliyetten alıkonulabilir.

Oda yönetim kurulu; sonucu kendilerine ulaştırılmış olması koşuluyla hükümlülükle so-nuçlanan bir ceza davasının konusunu oluşturan eylemden dolayı ayrıca disiplin soruştur-ması açmak zorundadır.

18. Aynı Eylemden Dolayı Yeniden İnceleme

Disiplin kovuşturması açılmasına yer olmadığına ilişkin kararın konusunu oluşturan ey-lemlerden dolayı ilgili disiplin kurulunca yeniden inceleme yapılabilmesi için, yeni kanıtla-rın elde edilmesi gereklidir.

73

19. Disiplin Kurulu Üyelerinin Reddi ve Çekilme

Disiplin kurulu üyeleri; Ceza Muhakemesi Kanununda yazılı sebeplerle reddedilebilir veya duruşmadan çekilebilirler. Bunların yerine yedek üyeler kurullara katılırlar. Red istemi reddi istenen üyenin dışındaki üyelerin toplanması suretiyle incelenir. Red veya çekilme sebebiyle disiplin kurulunun toplanamaması halinde yetkili disiplin kurulunu Birlik belirler.

20. Kovuşturma Yetkisi ve Zamanaşımı

Kovuşturmanın dayandığı ihbar veya şikâyetin sabit olduğu veya Cumhuriyet Savcısının kovuşturma isteminde bulunduğu yahut kovuşturmayı oluşturan eylem ve davranışın re’sen haber alındığı tarihte meslek mensubu hangi odanın çalışanlar listesinde veya meslek kü-tüğünde kayıtlı ise; disiplin kovuşturmasına karar verme ve kovuşturmayı yürütme yetkisi ilgili odaya aittir.

Oda başkanları, yönetim ve disiplin kurulu üyeleri; kendileri hakkında başlatılan kovuş-turmalarla ilgili görüşme ve kararlara katılamazlar.

Disiplin cezasını gerektiren eylemlerin işlenmesinden itibaren beş yıl geçmiş ise kovuş-turma yapılamaz. Ancak, şikâyet dilekçesinin Oda kayıtlarına girdiği tarihten itibaren zamana-şımı durur.

Disiplin cezasını gerektiren eylem, aynı zamanda suç teşkil ediyorsa ve bu suç için Ka-nun daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüşse, bu zamanaşımı süresi uygulanır.

21. Bildirim Hükümleri

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Disiplin Yö-netmeliği hükümlerine göre ilgiliye yapılması gereken her türlü bildirim yazılı olarak ilgi-linin bizzat kendisine veya bilinen en son adresine posta, kurye, memur veya noter aracılığı ile yapılır. İlgilinin bilinen adresinin yanlış ve değişmiş olması veya bilinmemesi veyahut başkaca sebeplerden dolayı bildirim yapılma olanağı bulunmaması halinde, yapılacak bildi-rimler aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir.

a. Bildirimi yapacak olan odanın bulunduğu ilin belediye sınırları içinde çıkan en az bir gazetede yayınlanır.

b. İlan yazısı, bildirim yapacak odanın ilan koymaya uygun görülebilecek bir yere asılır. Ayrıca, varsa inernet sayfasında ilan edilir.

c. Gazete ilanı üzerine ilgili, ilan tarihinden itibaren 15 gün içerisinde bildirimi almak için ilgili odaya bizzat başvurmamış ise bildirim yapılmış sayılır.

Bildirimle ilgili bu maddede belirtilmeyen hususlarda Tebligat Kanunu hükümleri uy-gulanır.

XXXI. GÖREVLE İLGİLİ SUÇLAR

Yeminli mali müşavirler; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 6 ıncı maddesinde yer alan “Kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi kamu görevlisi sayılır.” hükmüne istinaden, görevleri ile sınırlı olarak “kamu görevlisi” sayılmaktadır.

74

Bu nedenledir ki, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Mü-şavirlik Kanunu’nun 47 inci maddesinde yapılan düzenlemeyle; yeminli mali müşavirler görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı, fiillerin niteliğine göre Türk Ceza Kanununun kamu görevlilerine ait hükümleri uyarınca cezalandırılacağı hükme bağlanmıştır.

Bu cümleden olarak, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılan-ması Hakkında Kanun uyarınca, memurların ve diğer kamu görevlilerinin görevleri ne-deniyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili merciler belirtilerek izlenmesi gerek usuller düzenlenmiş olmasına karşın, diğer kamu görevlileri arasında yer bulan yeminli mali müşavirlerin hakkında özel hiçbir düzenleme bu güne kadar yapılmamıştır.

Bu eksikliğin bir an önce giderilmesi için gerekli yasal düzenlemenin yapılması ve en azından yeminli mali müşavirin işlediği suç nedeniyle yargılanması konusunda izin mercii-nin belirlenmesi gerekmektedir.

XXXII. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN SÜREKLİ EĞİTİMİ

23 Haziran 2018 tarih ve 30457 sayılı Resmi Gazete’de TÜRMOB tarafından yayımla-nan “Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Bir-liği Sürekli Mesleki Geliştirme Eğitimi Yönetmeliği” kapsamında yeminli mali müşavirlerin mesleki ruhsatlarını aldıktan günden başlayarak, meslekle ilişkilerinin kesildiği güne kadar mesleki geliştirme eğitimlerine katılma zorunluluğu öngörülmüştür.

Bu yönetmeliğin birnci maddesinde yönetmeliğin amacı;

“Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin, yaşam boyu öğrenme sürecini benimsemelerini, uzmanlık alanları, üst unvanlar ve yeni iş alanları için hazırlan-malarını, uygulama, mevzuat ve yöntem bilgilerinde yeterli ve yetkin olmalarını, müşte-rilerine ve diğer paydaşlara yüksek kaliteli hizmet sunmaları için mesleki yetkinliklerini artırmalarını ve geliştirmelerini sağlamak; sürekli mesleki gelişim fırsat ve kaynaklarına erişimlerini kolaylaştırmak; kamu çıkarının korunması ve kamu güveninin sağlanması için mesleki yeterliklerini geliştirmek ve korumak; mesleki standartlar ile etik kurallara uyumu-nu tesis ve teşvik etmek üzere gerçekleştirilecek katılımı zorunlu eğitim faaliyetlerini, bu faaliyetlerin gerçekleştirilme yöntemlerini, zorunlu eğitim faaliyetlerine katılmama halinde uygulanacak yaptırımları belirlemektir.”

Şeklinde açıklanmış ve 5 inci maddesinde ise aşağıda belirtildiği üzere; sürekli mesleki eğitim proğramlarının amaçları sayılmıştır.

Sürekli Mesleki Geliştirme Eğitim Programlarının amaçları şunlardır:

a. Meslek mensuplarının, müşterilerine ve diğer paydaşlara yüksek kaliteli hizmet sun-malarını sağlamak üzere sahip oldukları teknik bilgilerini ve mesleki yetkinliklerini artır-mak, geliştirmelerini sağlamak,

b. Meslek mensuplarının, uygulama, mevzuat ve yöntem bilgilerinde yetkin profesyo-neller olmalarını sağlamak,

c. Yeni tekniklerin uygulanması ve iktisadi gelişmelerin kavranması; yeni tekniklerinin

75

uygulanmasının ve iktisadi gelişmelerin, müşteriler ile meslek mensuplarının çalışmaları üzerindeki etkilerinin değerlendirilerek, değişen sorumluluklar ve beklentilerin karşılanması için meslek mensuplarına yardımcı olmak,

ç. Meslek mensuplarının, vermeyi üstlendikleri hizmetleri yerine getirmeleri için gerekli teknik bilgi ve mesleki becerilere sahip oldukları konusunda kamu güveni oluşturmak,

d. Mesleki faaliyetin ifasında, kamu çıkarının her an gözetilmesi sağlanarak kamuya mal olmuş meslek statüsü oluşumunu sağlamak,

e. Meslek mensupları arasındaki iletişim, ilişki, dayanışma ve koordinasyonu güçlen-dirmek,

f. Mesleki çalışma standartları ile etik kurallara uyumu en üst düzeyde tesis ederek; di-siplin olaylarını, anlaşmazlıkları ve şikâyetleri azaltmak,

g. Meslek mensuplarında “Mensubiyet ve Aidiyet” duygularının geliştirilmesi, güdülen-mesi ve meslek mensuplarının kişisel gelişimlerini sağlamak,

ğ. Meslek mensuplarının; bilgi teknolojilerinin sağladığı olanaklardan yararlanmak suretiyle meslek etkinliklerinde yüksek verim ve kaliteye ulaşmalarını sağlamak,

h. Meslek mensuplarının; ulusal ve uluslararası standartları bilmelerini, uygulamalarını yapabilmelerini ve standartlardaki değişimleri takip edebilmelerini sağlamak,

ı) Meslek mensuplarının; bilgi teknolojileri ve yabancı dil konularında yetişmelerini sağlamak,

i. Meslek mensuplarının; mesleki uzmanlık alanları, üst unvanlar ve yeni iş alanları için hazırlanmalarını sağlamak.

Aynı yönetmeliğin 9 uncu maddesinde ise; tüm meslek mensuplarının, meslek ruhsatla-rını edindikleri yılı takip eden yılın ilk gününden başlayarak, meslekle ilişiklerinin kesildiği güne kadar sürekli mesleki geliştirme eğitim programlarına düzenli olarak katılımı zorunlu olduğu, 10 uncu maddesinde yapılan düzenleme ile;

1. Sürekli mesleki geliştirme eğitim programlarına katılmayan meslek mensupları hak-kında 31/10/2000 tarihli ve 24216 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Disiplin Yönet-meliği hükümleri uygulanacağı,

2. Katılım zorunluluğu yerine getirilinceye kadar, çalışanlar listesine kayıtlı meslek mensuplarının büro tescil belgeleri vize edilmez, çalışanlar listesi kayıt ve faaliyet belgesi alma talepleri yerine getirilmez. Sürekli mesleki geliştirme eğitim programını tamamlamayan meslek mensupları stajyer mentorluğu yapamayacağı,

hüküm altına alınmıştır.

XXXIII. KISA TEKRARLAR ve SON HATIRLATMALAR

• Yeminli mali müşavir olduktan sonra eski unvanlarımız ne olursa olsun hepsi birer anı olarak kalacak ve bu unvanlarımızın kullanılması söz konusu olmayacak ve bize şu veya bu şekilde ayrıcalık sağlamayacaktır.

76

• Yeminli mali müşavirlerin hayat ve iş deneyimleri, dünya görüşü, kişisel karakterleri, ikili ilişkileri, sosyal olup olmama gibi bireysel özellikleri farklılığımızı oluşturacaktır.

• Her sabah işe geldiğinizde ilk işiniz bilgisayarımızdan resmi gazeteye bakıp mevzuat değişikliklerini mutlaka takip ediyor olmalısınız.

• Yapılan mevzuat değişikliklerini elinizdeki vergi kanunlara işleyerek güncel hale ge-tirmelisiniz.

• Boş bir zaman içinde vergi kanunlarına göre tasnif edilmiş yargı karaları ile özelgelerin yer aldığı bir bilgi bankası oluşturmalısınız.

• Mesleki konularda yayın yapan en az iki dergiye abone olmanızı ve dergi geldiğinde en az başlıkları okunarak hangi konularda makale olduğu ve dergide yer verilen yargı kararı veya özelgeler hakkında ön bilgiler edinmelisiniz.

• Gerekli araştırmaları yaptığınız halde varılan sonuçtan tatmin olunmadığı durumlarda bir meslektaşınızla veya idare ile sorunu paylaşıp görüşünü almalısınız. Her zaman bildik-lerinizi hiçbir karşılık düşünmeksizin meslektaşlarınızla veya üçüncü kişilerle paylaşırsanız hep siz kazanırsınız.

• Çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından mesleğimizle ilgili olarak düzenlenen seminer, kongre, konferans ve sempozyumlara mutlaka katılma fırsatı yaratmalısınız.

• Gerek vergi idaresi ile olan ilişkilerinizde ve gerekse diğer idare ve kurumlar arasındaki ilişkilerinizde daima mütevazı olunmalıdır. Aşırıya kaçan mevzuat tartışmalarından nazik bir şekilde çekilmelisiniz.

• Sözleşme ile tasdik veya danışmanlık hizmeti verdiğiniz müşterilerinizin sorunları-nın çözümü için vergi dairesine gitmeden önce konuyu araştırıp mükellefin haklı olduğuna kanaat getirdikten sonra vergi dairesine gidilmesini öneririm. Yasalar karşısında haklı olunmayan hiçbir konu için vergi dairesine gitmeyiniz ve her hangi bir talepte bulunmayınız.

• Yeminli mali müşavirler noter gibi her türlü belgeyi onaylayamazlar. Tasdik veya onay-lanması istenilen tablo, belge veya yazı ile ilgili olarak müşterinin talebi olması durumunda, bu onayı talep eden idare veya kurumun bu konudaki talebinin kanun, tüzük, yönetmelik veya tebliğ veya resmi bir yazıya dayandırıldığı kanıtlanması durumunda yapınız. Aksi hal-de hiçbir belgeyi asla tasdik etmeyiniz veya onaylamayınız.

• Birçok müşterimiz yıl sonunda çıkarmış oldukları bilanço ve gelir tablolarını (iki veya üç örnek olarak) bankalara verilmek üzere tasdiki talep ederler. Böyle bir durumda müşteri memnuniyeti kapsamında yapılacak tasdiklerde, bilanço ve gelir tablosu üzerine;

“---- yılı hesaplanın 3568 sayılı yasa kapsamında yapılan denetim sonucu bu tasdik yapılmıştır.”

anlamını içeren bir kaşe basılması önerilir. Zira bu onaylanan bilanço ve gelir tabloları kredi alımlarında kullanıldığı bilinmektedir. Oysa bankalar kredi işlemlerinde Bankalar Ka-nununun 46 ıncı maddesi kapsamına düzenlenen tasdik raporu istemeleri yerine bu yöndeki

77

onayla yetindikleri görülmektedir.

• Her tasdik veya danışmanlık işi aldığınızda mutlaka ilgili dönemde uygulanan ücret tarifesi dikkate alınarak bir sözleşme yapmalısınız ve damga vergisinin ödenmesini sağla-malısınız.

• İlk defa tam tasdik kapsamında yapılan denetim çalışmaları ve çalışma dosyasının oluşturmasında aşağıda 25 madde halinde özetlenen bilgiler göz önünde bulundurulmalıdır.

1. Tam tasdik yapılacak kurum hakkında bilgi sahibi olunması: Kurumun kuruluş sözleşmesi, ticaret sicili, sanayi sicili ve varsa kapasite raporu ile vergi dairesi ile hesap nu-marası, adresi, işyerleri, telefonu, faksı ortakları ve ortaklarının adresleri ile kimlik bilgileri ve hisseleri ve iştigal konusu ile rakipleri hakkında bilgi edinilmesi ve bu bilgilerin çalışma dosyasına konulması.

2. Tasdik raporu olup olmadığı: Bir önceki yılda veya yıllarda tam tasdik yaptırılıp yaptırılmadığı yapılmış ise en az bir önceki yıla ilişkin tasdik raporu gözden geçirilmeli ve devreden zarar ve devreden yatırım indirimi olup olmadığı, iadesi gereken kurumlar ver-gisi bulunup bulunmadığı yanında birinci maddedeki bilgilerin bir kısmının teyit edilmesi sağlanmalıdır.

3. Ticari Defterler: Kurumun bir önceki yıla ilişkin ticari defterlerinin yazdırılıp yazdı-rılmadığı ve envanter defterinin mevzuata uygun olarak tutulup tutulmadığı, kapanış kaydı-nın cari dönemde açılış kaydı olarak aktarılıp aktarılmadığı ve reeskont işlemleri ile sigorta şirketlerinde ayrılan sigorta munzam karşılıkları gelir kaydedilerek kapatılmalı ve tasdik dönemine ilişkin defterlerin açılış tasdiklerinin zamanında yaptırılıp yaptırılmadığı kontrol edilerek gerekli bilgilerin çalışma dosyasına aktarılması sağlanmalıdır.

4. Kurumlar vergisinden istisna kazançların olup olmadığı: İndirimli kurumlar ver-gisi uygulanması gerek yatırımları da dahil olmak üzere yatırım indirimi ve istisna kazanç-ları olup olmadığının bilinmesi ve geçici vergi dönemlerinde de bu tür istisnaların dikkate alınması ve gerekli dokümanların ve indirimli kurumlar vergisi hesaplamaları çalışma dos-yasına konulmalıdır.

5. Kredi kullanılıp kullanılmadığı**:** Bankalardan ve ortaklardan kredi kullanılıp kul-lanılmadığı, faiz hesaplaması vadeleri ve katma değer vergisi ve kurum stopajı yönünden irdelenmesi yanında örtülü sermaye ve örtülü kazanç dağıtımı yönünden detaylı olarak ince-lenmesi ve gerekli dokümanların çalışma dosyasına konulması gerekir.

6. Kasa işlemleri: Kasa sayımı ile başlayan süreç içinde kasadan ödemelerin yasal sı-nırlar dahilinde olup olmadığı, kasa mevcudunun makul tutarlarda olup olmadığı ve banka kayıtları ile karşılıklı denetimin yapılması ve mutabakat çalışmalarını dönem sonlarında mutlak teyitleşerek, ara zamanlarda banka ekstraları ile yapılmalı ve gerekli dokümanlar çalışma dosyasına konulmalıdır.

7. Ücret ödemeleri: Personele yapılan tüm ödemeler (aynı ve nakdi) önce genelde ve sonrasında seçilen örnekler yardımıyla gelir vergisi ve damga vergisi başta olmak üzere kanuni kesintilerin doğru yapılmış olup olmadığı çek edilmeli ve örnek çalışmalar denetim dosyasında saklanmalıdır.

8. Harcırah ödemeleri: Varsa harcırah ödemeleri mevzuata uygun yapılıp yapılmadığı

78

hususu örnekleme yöntemi ile çek edilmelidir.

9. Demirbaşlar ve amortismanlar: Cari yılda yapılan alımlarda iktisadi ve teknik bü-tünlük kriterine göre işlem yapılıp yapılmadığı, demirbaş kayıtlarını belge ve tutar dökümü ve ayrılan amortismanların normal ve hızlandırılmış uygulamasında matematik hesapla-maları doğrulu önemli kalemler örnek seçilerek kontrol edilmeli ve binek otomobillerinde kıst uygulamasında hesaplama tekniği ve kısaca mevzuatımızın gerektirdiği (değer artırıcı giderler, kredi faizleri, kur farkları, ekonomik ömürleri ve amortisman oranları, yenileme fonu ayrımı ve koşulları gibi) biçimlerde işlemlerin yapılıp yapılmadığı gözden geçirilme ve çalışmalar denetim dosyasına konulmalıdır.

10. Kuruluş ve örgütlenme giderleri ile özel maliyetler: Varsa kuruluş ve örgütlenme giderler ile özel maliyet bedellerinin itfasında mevzuata uygun hareket edilip edilmediği denetlenip, dosyalanmalıdır.

11. Emtia hareketleri: Alışlardan, imalat, satışlar ve stoklara kadar olan evre örnekleme olarak belgelerinden (alış faturası, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, gider pusulası müstahsil makbuzu, ithalatta gümrük giriş beyannameleri, satış faturaları, satışa ilişkin sevk irsaliye-leri, ihracatta gümrük çıkış beyannameleri, iptal faturalar gibi) hareketle değer ve miktar denetimleri ve dönem sonu itibariyle stok emtia denetlenmeli ve stoklar fiili ve kaydi olarak çek edilmeli ve bu çalışmalar dokümante edilerek çalışma dosyasında saklanmalıdır.

12. Genel giderler: Örnekleme usulüyle belge ve tutar kontrolleri yapılmalı bir önceki yıl giderleri karşılaştırılarak artış veya azalış hakkında bilgi edinilmelidir. Ayrıca seçilecek alış faturalarının doğruluğu konusunda satıcının bağlı olduğu vergi dairesinden; faal mükel-lef olup olmadığı, hakkında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmaktan dolayı rapor yazılıp yazılmadı sorulmalı ve bu bilgiler çalışma dosyasında saklanmalıdır.

13. Kanunen kabul edilmeyen giderler: Ticari kazancın tespitinde gider yazılan ve mevzuatımız açısından gider olarak kabul edilmeyen harcamalar (her türlü para cezaları, tütün ve alkollü içecek reklam giderleri, kazancın %5’ini aşan bağışlar ile sair dernek ve vakıflara yapılan bağışlar, belgesiz harcamalar, özel iletişim vergisi, gelir ve kurumlar ver-gisi, şans oyunları vergisi ile buna ilişkin katma değer vergisi, indirim konusu yapılabilen katma değer vergisi, kanunen kabul edilmeyen giderlere ilişkin katma değer vergisi, mal veya hizmet bedelinden alınmayan ve idarece ikmalen veya resen tarh edilen katma değer vergisi, özel binek otomobillerin motorlu taşıtlar vergisi, şahsi kusurdan oluşan tazminat ödemeleri, basın veya görsel yayından kaynaklanan tazminat ödemeleri, öz sermaye, örtülü sermaye için ödenen veya tahakkuk ettirilen faiz, kur farkı ve benzeri ödemeler ile örtülü yolla dağıtılan kazançlar, takdir komisyonu kararına bağlanmamış zayi olan veya imha edi-len mallar ile bunların iktisabında ödenen ve indirim konusu yapılan katma değer vergisi, ticaret ve sanayi odalarınca veya meslek kuruluşlarınca belirlenen fire oranları üzerindeki fire tutarları, şüpheli alacaklar dışında gerek tek düzen hesap planına göre ve gerekse diğer düzenlemelere göre ayrılan karşılıklar ile her türlü yedek akçeler gibi) tasnif edilerek tespit edilmeli, dokümante edilerek dosyalanmalı ve dönem sonunda beyanname üzerinde kurum kazancına eklenilmelidir.

14. Alıcı ve satıcıların mutabakatı: Bir yandan alıcılar diğer yandan satıcılarla dö-nem sonu mutabakat için gerekli yazışmalar yapılmalı ve bu dökümanlar çalışma dosyasına konulmalıdır.

79

15. Karşılık giderleri: Şüpheli alacak karşılıkları ve varsa diğer karşılıkların mevzuatımıza uygun biçimde ayrılıp ayrılmadığı çek edilmelidir.

16. Yurt dışı hizmet alımları ve gayrimaddi hak alım veya kiralamaları: Her birisi tek tek belgesi ile birlikte 1 seri no.lu Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtım tebliğinin ilgili bölümleri dikkate alınarak denetlenmeli ve sorumlu sıfatıyla kdv ve varsa gelir/kurumlar vergisi tevkifatı sırasında hizmet ve gayrimaddi hakkı aldığımız veya kira-ladığımız firmanın mukimi olduğu ülke ile aramızda çifte vergilendirme önleme anlaşması varsa bu anlaşmadaki oranların dikkate alınıp alınmadığı ve her üç ayda bir yenilenmesini istediğimiz mukimlik belgesinin alınıp alınmadığı, alınmadıysa alınmasının sağlanması aksi halde uygulanacak tevkifat oranı olarak lokal mevzuatımızda belirtilen oranın uygulanması gerektiği unutulmamalıdır.

17. İmalat işlemleri: Üretim yapan firmalarda üretim, girdilerden ham madde, işçilik, enerji kullanımı gibi verilerden hareketle üretim maliyeti ile birim üretim ve ürün stokları ve fire durumları satışlarla birlikte çek edilmelidir. Yapılan çalışmalar dosyalanmalıdır.

18. Değerleme işlemleri: Geçici vergi ve özellikle dönem sonu itibariyle mevcutlar, alacaklar ve borçlar Vergi Usul Kanununda belirtilen değerleme ölçüleri ile değerlemesinin yapılıp yapılmadı denetlenmeli ve çalışma kağıtları dosyaya konulmalıdır.

19. Geçici vergi beyanları: Verilen geçici vergi beyanları ve hesaplanan geçici vergi ve stopaj yolu ile ödenen vergilerin doğruluğu çek edilmeli ve özellikle varsa yurt dışı gelirler nedeniyle yurt dışında ödenen vergilerin tevsiki konusunda gerekli belgelerin alınması sağ-lanmalıdır.

20. Yurt içi gelirlerinden kesilen vergiler: Yurt içinde elde edilen gelirler üzerinden kesilen gelir veya kurumlar vergisinin beyan edilen kazanç üzerinden hesaplanan vergiden mahsubu sırasında, kesintiyi yapanlardan gerekli yazılar alınmalı ve tasdik raporuna bir fo-tokopisi eklenmelidir.

21. Aylık beyannameler: Kurum tarafından aylık dönemlerde verilen, katma değer ver-gisi, özel tüketim vergisi, damga vergisi ile stopaj gelir ve kurumlar vergisi beyanname-lerin kanunu süresi içinde verilip verilmediği ile süresinde vergilerin ödenip ödenmediği beyanname bazında kontrol edilmeli ve özellikle devir katma değer vergisi tutarların doğru aktarılmış olup olmadığı çek edilmelidir.

22. Örtülü sermaye ve örtülü kazanç dağıtımı: Kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan “Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form” un kayıtlara uygunluğu denetlenmeli ve buna ilişkin varsa tespitler değerlen-dirilmelidir.

23. Şirket aktifleri: Şirket aktifinde kayıtlı emtia ve diğer stoklar ile alınan ve verilen çeklerin ile menkul kıymetlerin varlığı ve vadeli mevduatın dönem faizinin tahakkuk esası-na gelir kaydı kontrol edilmelidir.

24. Kurumlar vergisi beyannamesi: Tasdik dönemine ilişkin beyanname ve eki bilanço ve gelir tablosunun karşılaştırmalı ve dipnotlu olarak düzenlendiğinden, kâr dağıtım tablosu ve diğer eklerin kanuni defter kayıtları ile uyumlu olduğunun çek edildikten sonra, süre içinde vergi dairesine verilmesi sağlanmalıdır.

80

25. Tasdik raporu: Yukarıda özet ve özellikli konular hakkında gerekli denetimler ya-pılması sırasında varsa yapılan eleştirilerin kayden ve beyanı gerekenlerde düzeltme beyan-namesi verdirilmek suretiyle gerekli düzeltmeler yapıldığından emin olunduktan sonra tas-dik raporu yazılmalı ve bir örneği kurumlar beyannamesinin verildiği ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar vergi dairesi ve bir örneği de mutlaka mükellef kuruma verilmeli ve bir örnek raporda çalışma dosyasına konulmalıdır.

• Düzenlediğiniz sözleşme bilgilerini internet ortamında Gelir İdaresi Başkanlığına ile-tilmesi yanı sıra, sözleşmenin bir örneğini bağlı bulunulan Yeminli Mali Müşavirler Odası Başkanlığına teslim edilmesi unutulmaması gerekir.

• Gelen ve giden evrak defterinin tutulması unutulmamalıdır.

• Tasdik raporları mevzuatında belirtilen formata ve en az bilgileri ihtiva edecek şekilde tarih ve sayı içerecek şekilde en az 3 örnek düzenlenmeli (İade raporları 4 örnek olmalıdır.) dir. Mesleki faaliyetini şirket şeklinde gösterenler, şirket arşivinden ayrıca bir örnek raporu kendilerince saklanması düşünülürse bir örnek fazla rapor düzenlenmesi gerekeceği unutul-mamalıdır.

• Yeminli Mali Müşavir mesleğe başladığı günden itibaren hangi türden rapor yaz-mış olursa olsun her bir rapora tarih ve numara verilmek zorundadır. Bu rapor numarası aşağıdaki şekilde olabilir.

YMM (Meslek unvanı), Oda Sicil No./Mesleğe girdiğinden o güne kadar yazdığı rapor sayısı - Rapor yazdığı yılda yazılmış rapor sayısı ve Raporun yazıldığı yer ve tarihi.

“YMM 323/955 - 45 İstanbul, 25.08.2017” gibi.

• Tasdik raporlarının ilgili idareye veya kuruma verilme sürelerinin farklılığı gözönünde bulundurularak raporların süresi içinde teslim edilmesine özen gösterilmelidir.

• Tasdik raporunun bir örneğinin her halükarda müşteriye verilmesi zorunludur.

• Tasdik raporlarına sözleşmenin bir örneği eklenmeli ve ayrıca raporun resmi daire veya kuruma verilecek örneğini, bağlı bulununlan odadan alınacak faaliyet belgesi eklenmelidir.

• Tasdik raporlarının bulunulan ilin dışındaki bir vergi dairesine PTT aracılığıyla gön-derilmesinde, raporun iadeli taahhütlü olarak gönderilmesi, gönderi belgesine “------tarih ve ----- sayılı tasdik raporu” olduğu ve birden fazla örnek olduğunda “iki örnek --- tarih ve

• sayılı tasdik raporu” olduğı belirtilmesi unutulmamalıdır.

• Aynı şekilde yazı ve ek bir belge gönderilmesi halinde de belirtilen şekilde bir notun PTT gönderi belgesine yazılması yerinde olacaktır.

• Tam tasdik sözleşmesini yasal süresinde yaptığımız müşterimiz olan kurumlardan/mü-kelleflerden mal ve hizmet alımı nedeniyle bilgi yazısı isteyen yeminli mali müşavir mes-lektaşlarımıza mümkün olan en kısa süre içinde geri dönmeye özen gösterelim. Bizde yeri geldiğinde aynı taleplerde bulunacağımızı düşünerek empatı yapmamızda yarar olacaktır.

• Yazılan yazılar, çıkış numarası ve kayıt alınarak gönderilmelidir.

• Sözleşme her zaman yapılabilir. Ancak tam tasdik sözleşmeleri ilgili tasdik yılının bi-

81

rinci ayında yapılmadığı takdirde tasdik edilen mükelleften mal ve hizmet alanlara KDV teyit/bilgi yazısı verilemez.

• Sözleşmenin her zaman feshi mümkündür. Mükellef veya yeminli mali müşavirin bu hakkı kullanır. Tasdik ücretlerin ödenmemesi, denetimin yapılamaması gibi nedenlerle ye-minli mali müşavirler tarafından, hizmetten memnun olunmaması gibi sebeplerden dolayı da müşteri tarafında sözleşme fesih edilebilir.

• Sözleşme fesihleri de Gelir İdaresi Başkanlığına internet ortmında 15 gün içinde bil-dirilmelidir.

• Fesih sebebiyle çıkan ihtilaflarda İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası Hakem He-yeti devreye girip olayın çözümü sağlanır.

• Katma Değer Vergisi iade uygulamalarında yeminli mali müşavirlik raporu istenilen veya istenmeyen durumlar ile iade uygulamalarında aranan belgeleri gösteren ve maddeler itibariyle tarafımdan hazırlanarak odamızın internet sitesinde yayımlanan ve güncellenmiş haliyle kitabın ekinde sunulan (Ek. 103) listeden yararlanılabilir.

• Meslek mensuplarımızın bilgisine sunulmak amacıyla son olarak gerek meslek mev-zuatımız ile ve gerekse Yeminli Mali Müşavirlerin sorumluluğuna yönelik olarak Danıştay tarafından 1998 – 2016 yıllarında verilen bir kısım kararlar taranarak kitaba ek olarak (Ek. 104) konulmuştur.